tag:blogger.com,1999:blog-33734183432972320672024-03-05T15:10:56.519+05:30गवाक्षहिन्दी-पंजाबी के प्रवासी रचनाकारों का समकालीन साहित्यसुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.comBlogger112125tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-86611023007669269152013-09-16T20:45:00.002+05:302013-09-16T20:59:35.446+05:30गवाक्ष – सितंबर, 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgo2QUaGQyezF5nful47qgJIBxrBBhg23F0bUCYDVQ7KwkYCVuhzrwAm9M9n6e8bWTt6jaf5rvTgc4m_e_t7d9MsABN-LTdii0Wi9fLwFx_mbKXCfJxWr0Ne5ZL7QNGcLNb0wthM44Aha8f/s1600/550171_10150696555549335_730049334_9532649_1332345786_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgo2QUaGQyezF5nful47qgJIBxrBBhg23F0bUCYDVQ7KwkYCVuhzrwAm9M9n6e8bWTt6jaf5rvTgc4m_e_t7d9MsABN-LTdii0Wi9fLwFx_mbKXCfJxWr0Ne5ZL7QNGcLNb0wthM44Aha8f/s200/550171_10150696555549335_730049334_9532649_1332345786_n.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">2008 </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">के
माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">कवियों
की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,
दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">),
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,
तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">),
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,
तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">डॉ
सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>
सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा
पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा
(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">
डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता अवस्थी(नीदरलैंड) अमृत
दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">परमिंदर सोढ़ी<span lang="HI"> (जापान), प्राण शर्मा(लंदन) आदि
</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार
हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">60</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt;">अमेरिका</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt;"> से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हिन्दी की सुपरिचित कवयित्री मंजू मिश्रा की सात कविताएँ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक
पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">61</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: red; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कैलिफोर्निया(यू.एस.ए.) से</span><span lang="HI" style="color: red; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हिन्दी</span><span lang="HI"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कवयित्री</span><span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">मंजु मिश्रा की सात </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कविताएँ</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 13.5pt;">१</span><span style="font-size: 13.5pt;">.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">कश्मीर</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"> </span></span></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बंद</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दो</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">खिड़की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दरवाजे</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">इन</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हवाओं</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दम</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">घुटता</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">…</span><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-:-</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गए</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिन</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">महका</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">करती</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थीं</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यहाँ</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">फूलों</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वादियाँ</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बस</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आती</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गंध</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बारूद</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">…</span><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-:-</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गए</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिन</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">होती</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थीं</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रंगों</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बहारें</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यहाँ</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चप्पे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चप्पे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पे</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">खून</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टपकता</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यहाँ</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कलियों</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">…</span><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-:-</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गए</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिन</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गूंजते</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जर्रे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जर्रे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मुहब्बत</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तराने</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बस</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आती</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मारो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मारो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आवाजें</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यहाँ</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गलियों</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-:-</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गए</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिन</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कश्मीर</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हुआ</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">करता</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">था</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">स्वर्ग</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जमीन</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">होते</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थे</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हरसूं</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">प्यार</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मंजर</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कश्मीर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कश्मीर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कहने</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">डर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लगता</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">…</span><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-:-</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बंद</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दो</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">खिड़की</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दरवाजे</span><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-line-height-alt: 6.65pt; mso-outline-level: 3;">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">इन</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हवाओं</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दम</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">घुटता</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span style="color: black; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">…</span><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">२</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">बेपता</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">ख़त</span><span> </span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चांदनी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ने</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">न</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाने</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कब</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ख़त</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लिखे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ख्वाबों</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">नाम</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पता</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भूल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गयी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आज</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बेपता</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ख़त</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भटकते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">फिरते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मंजिल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तलाश</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">३</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">पुल</span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">उछाल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मुहब्बत</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चार</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लफ्ज़</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जिंदगी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दरिया</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">…</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">डूबेंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">नहीं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तैरते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रहेंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बन</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जायेंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पुल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हमारे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बीच</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">४</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #073763;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">दिल</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">का</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कागज़</span><span> </span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कागज़</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">संभाल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रखना</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">धूप</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बारिश</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हवा</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बहुत</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">होगी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यूँ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कहने</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">छतरियां</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">होंगी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मगर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">फिर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">नमी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाये</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">स्याही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">फ़ैल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाती</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">५</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">फ्रेम</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">में</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">जड़े</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">रिश्ते</span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रिश्ते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">फ्रेम</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जड़े</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हुए</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रहते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दीवारों</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यूँ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बहुत</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">खूबसूरत</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लगते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">देखने</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वालों</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लेकिन</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अक्सर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हुए</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रिश्ते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बस</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टंगे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रह</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">न</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जीते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">न</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मरते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अन्दर</span><span style="font-size: 14.0pt;">-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;">-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अन्दर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">घुटते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कभी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कभार</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">उनको</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बाहर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">निकाल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">धूप</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हवा</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लगानी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चाहिए</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वर्ना</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कीड़े</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लग</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अन्दर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अन्दर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">छीज</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कब</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ख़त्म</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पता</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">नहीं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चलता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">…!</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">६</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">अनचीन्हे</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">से</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">लगते</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">हो</span><span> </span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बूझ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लिया</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">करते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तुम</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बिना</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कहे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मेरी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बातें</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आँखों</span><span style="font-size: 14.0pt;">-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आँखों</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कहते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">सुनते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कट</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जाया</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">करती</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थीं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रातें</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">काँटा</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मुझको</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">चुभता</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">था</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पीड़ा</span><span style="font-size: 14.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तुमको</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">होती</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थी</span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मेरे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हिस्से</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आंसू</span><span style="font-size: 14.0pt;"> ... </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ले</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आँख</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तुम्हारी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">रोती</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थी</span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आज</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हूँ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मैं</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तुम</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यूँ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">वैसे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ही</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">दिखते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हो</span><span style="font-size: 14.0pt;">
</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लेकिन</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कुछ</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बदल</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गया</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अनचीन्हे</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">लगते</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हो</span><span style="font-size: 14.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">७</span><span style="font-size: 14.0pt;">. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">यादों</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">की</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कतरनें</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"> </span></span></span><span style="font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">देखो</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">समय</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कैसे</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">उड़</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">गया</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मेरे</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हाथों</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">में</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">ढेर</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">सारी</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यादों</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">कतरनें</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">थमाकर</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">मैं</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टुकड़ा</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">टुकड़ा</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">समेटते</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">सहेजते</span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">उलझाते</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">सुलझाते</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">बैठी</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">हूँ</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">यहाँ</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">जिंदगी</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">देहरी</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पर</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">खुली</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">आँखों</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">उलटते</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">-</span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पुलटते</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-outline-level: 3;">
<span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">अतीत</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> </span><span style="color: #333333; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">पन्ने</span><span style="color: #333333; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"> !!!</span><span style="color: #222222; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">00</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwDKfNiycJiPsG6JC2J0n1HpTX-DWqL7cSd7A5SBSh_pGPp3rTTi0za0xCGjXpjUmehpssK0sgKQSD71ClGm6mD6r6eEHX-CK7PQJFA6SzpX6Oa83Un3sAq99kaDy0cUxtk83B0bJj2JWo/s1600/Manju+Mishra.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwDKfNiycJiPsG6JC2J0n1HpTX-DWqL7cSd7A5SBSh_pGPp3rTTi0za0xCGjXpjUmehpssK0sgKQSD71ClGm6mD6r6eEHX-CK7PQJFA6SzpX6Oa83Un3sAq99kaDy0cUxtk83B0bJj2JWo/s1600/Manju+Mishra.jpg" /></a></div>
<span style="color: #cc0000;"><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">मंजु मिश्रा</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></em><i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">जन्म : </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">28 </span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">जून
</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">1959,
</span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">लखनऊ(उत्तर प्रदेश)।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></em><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">शिक्षा : एम। ए.(हिन्दी)</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></em><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">सृजन : कविताएँ</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">, </span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">हाइकु</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">, </span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">क्षणिकाएँ</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">, </span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">मुक्तक और ग़ज़ल।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></em><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">सम्प्रति : व्यापार विकास प्रबंधक</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">, </span></em><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">कैलिफोर्निया (यू</span></em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt;">.</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">एस.ए.) </span></em><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">ब्लॉग :</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> http://manukavya.wordpress.com</span></em><u><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span></u><em><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;">ईमेल :</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> </span></em><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><em><span style="text-decoration: none;">manjushishra@gmail.com</span></em></span></i></span><br />
<br />
<br />
<i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><em><span style="text-decoration: none;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></span></em></span></i><br />
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14pt;"><span style="text-decoration: none;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]--></span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">धारावाहिक पंजाबी उपन्यास</span>(<span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">किस्त</span>- <span style="mso-bidi-language: HI;">61</span>)</a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjc3OCBcKzjwV_I4yi1MuhrIyPCv20R-NfurjCpIZuID7vahcDCgjqnUKOLChBzabkELl3fgOfgI4LQ-fmhNX_Vp-wkXRaRoCPFJL7RpbApux4PqgtQ833DmqWV2oLD6FVSlsk9TMkaM8Vm/s1600/376382_388349127881648_1010490274_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjc3OCBcKzjwV_I4yi1MuhrIyPCv20R-NfurjCpIZuID7vahcDCgjqnUKOLChBzabkELl3fgOfgI4LQ-fmhNX_Vp-wkXRaRoCPFJL7RpbApux4PqgtQ833DmqWV2oLD6FVSlsk9TMkaM8Vm/s320/376382_388349127881648_1010490274_n.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुभाष
नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">॥ छियासठ॥</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">स्टैग हिल आकर कैरन की सबसे पहली
दोस्ती बीटर्स के साथ हुई। बीटर्स का घर उनके घर से पहले पड़ता था। कैरन गुज़रते हुए
उसको ‘हैलो’ कहती। फिर पैटर्शिया भी उसी नर्सरी में जाने लगी जहाँ बीटर्स का बेटा जाता
था। कई बार कैरन अपनी कार में बीटर्स और उसके बेटे को लिफ्ट दे देती और उनके साथ चली
जाती। फिर, दिनभर बीटर्स भी फुर्सत में थी और कैरन भी। बीटर्स का पति जरमी होगन शहर
का नामी बैरिस्टर था। कैरन को यह भी अच्छा लगता था कि वह एक बड़े आदमी की पत्नी की सहेली
है। वे इकट्ठी चर्च चली जातीं और क्लब या शॉपिंग आदि भी।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>उस सड़क पर या पूरे इलाके में ही कैरन पहली एशियन औरत थी, इसलिए भी कइयों
के लिए वह आकर्षण का कारण बन रही थी। फिर लंदन से आई होने के कारण भी उसको विशेष समझा
जाने लगा था। कई स्त्रियाँ अपनी पार्टी पर कैरन को बुलाकर खुश होतीं। जितने समय शॉन
यहाँ था तो कैरन झिझकती थी। जब शॉन लंदन चला गया तो उसको जैसे किसी का भय न रहा था।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>शॉन ने लंदन पहुँचकर न तो कैरन को कोई फोन किया, न ही चिट्ठी लिखी,
रुपया-पैसा भेजना तो दूर की बात थी। कैरन के लिए घर चलाना बहुत कठिन होने लगा। यदि
कुछ पास था भी, वह भी खत्म हो गया। बीटर्स कैरन की ओर देख पूछने लगी-</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“क्या बात है कैरन ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“लगता है, शॉन दगा दे गया। जाकर पैसे नहीं भेजे। मेरी किस्त भी रुकी
पड़ी है।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“तू क्लेम कर, इन्कम सपोर्ट वाले किस काम के लिए हैं। हम लोग टैक्स
इसीलिए देते हैं कि कठिन समय में इनसे कुछ भी ले सकें। तेरा हक़ है, हक़ न छोड़।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“बीटर्स, शायद मेरा क्लेम से भी गुज़ारा न हो। शॉन तो अब गया। तुझे उसकी
सारी कहानी बताई थी, इतनी बार छोड़ चुका है। लंदन में इतनी तकलीफ़ नहीं थी, पर यहाँ ये
घर की किस्त भी सिर पर डाल गया।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“कैरन, तेरी गलती है। तूने उसको इतने अवसर दिए ही क्यों ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“क्या करती। इस विवाह को किसी तरह बचाना था, और क्या। बीटर्स, मैं सोचती
हूँ कि लंदन वापस चली जाऊँ।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“लंदन क्यों जाना है अब। मैं जर्मी से बात करुँगी, तू घबरा न। क्लेम
फार्म भर के आ। अगर कहे तो मैं तेरे संग चलूँगी।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>बीटर्स को कैरन से बहुत हमदर्दी हो रही थी। बीटर्स का पति देर से ही
घर लौटता था। उसने शॉन को एक बार ही देखा था। कैरन किसी किसी सुबह उसको दिखाई देती
तो वह दूर से ही ‘हैलो’ कह देता। बीटर्स ने गाय भी रखी हुई थी जो कि कैरन के एकड़ वाले
अहाते में भी चुगने के लिए आ जाया करती। डबलिन की सीमा से बाहर होने के कारण कुछ लोगों
ने गऊएँ रखी हुई थीं। इन घरों के साथ एक-एक एकड़ जगह थी और एक गाय के पीछे एक एकड़ जगह
सरकारी सीमा थी। बीटर्स ने कैरन के एक एकड़ के पीछे भी एक गाय रख ली। इस कारण भी बीटर्स
उसकी बहुत चिंता करती।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कैरन को इन्कम सपोर्ट के कुछ पैसे मिलने लग पड़े। किस्त में भी मदद हो
गई। उसका गुज़ारा चल पड़। बीटर्स ने उससे कहा -</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“देख, हौसला रख। धीरे-धीरे सब ठीक हो जाएगा। जर्मी कह रहा था कि कैरन
कहीं प्राइवेट नौकरी कर ले।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“बीटर्स, मैं भी यही चाहती हूँ। पैटर्शिया अब फुल टाइम नर्सरी जाने
लग पड़ेगी, मैं कुछ न कुछ कर सकती हूँ।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“मैं जर्मी को कहूँगी कि दफ़्तर में कुछ मालूम करे। मेरे भाई रौन की
कारों की गैराज है। शोरूम भी। उसके साथ भी बात करुँगी।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कैरन को बीटर्स का बहुत आसरा था। एकदम अजनबी देश, अजनबी लोग, फिर ऊपर
से शॉन गायब हो गया। उसी हफ़्ते बीटर्स ने उसके लिए अपने भाई के शोरूम में काम दिला
दिया। साथ ही, पैटर्शिया को स्कूल छोड़ने और लाने की जिम्मेदारी भी अपने ऊपर ले ली।
और उसको क्या चाहिए था।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>रौन को कैरन ने पहले देखा हुआ था। कभी कभी वह बीटर्स के घर आया करता।
पतला लम्बा रौन चालीस की आयु का हो रहा था, पर उसने अभी विवाह नहीं करवाया था। उसको
रिसेप्शनिस्ट की कोई बहुत ज़रूरत नहीं थी, यह तो बीटर्स ने ही उस पर ज़ोर डालकर कहा था
कि किसी तरह उसको वह काम दे दे। यह नौकरी उसके लिए ही घड़ी गई थी।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कैरन पहले दिन काम पर गई तो परी की तरह तैयार होकर। तैयार होना तो उसको
आता ही था। शॉन के साथ रहकर उसका तैयार होने का शोक भी ख़त्म हो रहा था। शॉन को बाहर
जाना अच्छा नहीं लगता, इसलिए वह घर में बैठी रहती। एक लम्बे समय तक शॉन जब दूसरे देशों
में रहा तो कैरन ने तैयार होना ही छोड़ दिया था। कभी-कभार ही अवसर मिलता था डिस्को पर
जाने का। नहीं तो चर्च से घर और घर से चर्च तक का सफ़र ही करती थी वह। मंहगे-मंहगे खरीदे
परफ्यूम भी इस्तेमाल किए बिना पड़े थे। वह तैयार होकर रौन के शोरूम में पहुँची तो रौन
देखता ही रह गया। कुछ देर के लिए तो उससे बोला ही नहीं गया। फिर उठकर उसके साथ हाथ
मिलाया और कहने लगा -</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“तू कैरन मरफ़ी है ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“हाँ।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“मैं रौन चैलवे, बीटर्स ने भेजा तुझे ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“हाँ।“<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कैरन संक्षेप-से उत्तर दे रही थी। फिर रौन ने रिसेप्शन पर काम करती
लड़की नोरीन को पुकारा और उसको काम समझाने के लिए कह दिया। कैरन सहजता से काम समझ गई।
रिसेप्शनिस्ट का काम कोई खास नहीं था। आए ग्राहक से बातचीत ही करनी होती। उसको अपनी
कंपनी की जानकारी देनी होती। कारों के बारे में कुछ बताना होता। वैसे ग्राहक से बात
करने के लिए सेल्समैन भी कोई न कोई हर वक़्त शोरूम में होता ही था। कैरन को कारों में
दिलचस्पी जागने लगी थी। आए हुए ग्राहक को किसी कार के बारे में बताना उसको बहुत अच्छा
लगता।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>रौन दूर खड़ा कैरन की ओर देखता रहा। वह देखता कि वह काम करने के लिए
कितनी उतावली है। जो काम दो, कैसे जल्दी जल्दी और मन लगाकर करती है। जो ग्राहक आते,
वे नोरीन से अधिक कैरन के पास जाते। रौन समझता था कि ग्राहकों को उसका अजनबी रंग भी
आकर्षित करता था, पर उसके साथ बात करते ग्राहक की तसल्ली भी होती। रौन कई साल से इस
कारोबार में था और वह अपने काम में माहिर था। शोरूम में कारें पुरानी अवश्य होती थीं,
पर ज्यादा पुरानी नहीं थीं। वर्ष या दो वर्ष पुरानी ही, जो थोड़ा ही चली होतीं। अधिक
चली कारों को बेचना कठिन होता था। जब कभी कैरन ग्राहक को कार दिखा रही होती तो वह स्वयं
कार के स्टेयरिंग पर बैठकर दिखाती। इससे ग्राहक और अधिक खिंच जाता। रौन को उसकी यह
बात बहुत पसंद आई। रौन ने कुछ सप्ताह में ही कैरन को सेल्सगर्ल के तौर पर ट्रेंड करना
शुरू कर दिया।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कैरन काम करके बहुत खुश थी। वेतन भले ही कम मिलता, पर उसको अपने अस्तित्व
के कुछ अर्थ महसूस होने लगते। कि वह भी कुछ थी, कुछ कर रही थी। पैसे कमा रही थी। सुबह
बन-संवर कर काम के लिए निकलती तो उसको अपने आप पर गर्व-सा अनुभव होता। करीब पंद्रह
मिनट की ड्राइव पर ‘अपोलो कार्स’ का शोरूम था। यह पंद्रह मिनट बड़े ठाठ से कार चलाते
हुए बीतते। उसको लगता, जैसे लोग उसकी ओर ही देख रहे हों।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कोई दूसरा उसकी ओर देखता या न देखता, पर रौन हर समय देखता रहता था।
रौन को उसकी हर अदा अच्छी लगती। उसका चलना, उसका बैठना, उसका ग्राहकों के साथ बातचीत
करना। रौन कभी कभी उसको कोई मज़ाक करने लगता। कैरन भी मज़ाक में ही जवाब देती। रौन कैरन
की तरफ देखकर मुस्कराता तो कैरन समझ जाती थी कि वह क्या चाह रहा है, पर एक सीमा में
ही वह रहती। वह सोचती थी कि उसने पहले भी शॉन के बिना इतना कठिन समय बिताया था, अब
भी गुज़र ही जाएगा। जब बीटर्स रौन की तारीफें करने लगती तो कैरन के मन को कुछ होने लगता।
रौन बेचने के लिए कारें ऑक्शन से उठाता था। वह कैरन को अपने संग ले जाने लग पड़ा। उसको
अपने कारोबार की बारीक बातें बताने लगा। फिर वह उसके साथ उसके परिवार की, शॉन की, उसकी
ज़िन्दगी की और उसके उतार-चढ़ाव की बातें करने लगता। एक दिन उसने कहा -</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“कैरन, मेरे साथ डिनर पर चलोगी ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“नहीं, मैं नहीं जा सकती।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“क्यों ?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“मेरी बच्ची है, छोटी-सी।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“उसको बीटर्स रख लेगी। पहले भी तो वही स्कूल से लाती-छोड़ती है।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“नहीं, मैं नहीं जा सकूँगी रौन।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“क्यों ? कब तक अतीत को लेकर बैठी रहेगी। आ नई ज़िन्दगी शुरू कर मेरे
साथ... तुझे फूलों की तरह रखूँगा।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“मैं फूलों की आदी नहीं रौन, कांटों से ही खुश हूँ।“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“इसलिए खुश है कि तुझे फूलों की ज़िन्दगी के महत्व का पता नहीं। कल शाम
को तैयार रहना, बाहर चलेंगे।“<span lang="HI"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjaj50BaLez25yIxbUOTNG5f_7Q93OtaF0lxxx_7tLCJgxD712-9yeVnstdJ-PndRQ3RzNyq-iks3UFwiyb4O8wLOdPRQp8BkMI-a6BcLUXNUGa72cIS3nS8LHOuhM8NoWL8520UDGStjCr/s1600/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjaj50BaLez25yIxbUOTNG5f_7Q93OtaF0lxxx_7tLCJgxD712-9yeVnstdJ-PndRQ3RzNyq-iks3UFwiyb4O8wLOdPRQp8BkMI-a6BcLUXNUGa72cIS3nS8LHOuhM8NoWL8520UDGStjCr/s200/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" width="160" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></span></div>
<i>
</i><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="color: #cc0000;"><i> </i></span></span></div>
<br /><br />
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-68219042894481746412013-08-08T23:15:00.001+05:302013-08-09T10:50:06.444+05:30गवाक्ष – अगस्त 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Mangal;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><br /></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS-siibdga1eE-e-Qi7mqiOar3BVx9iwgWkzDZn3_G4ZMXWKcT_jix29g4B1aEM2qBp7YP-1_1_0HKbr2AGDghoNP6oXcz56IBujW5E2G_OPY7JpvrOhc2SEMPbYkkTf-Fhyphenhypheni7GrLxRYDR/s1600/imagesCANOZ6QV.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="172" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS-siibdga1eE-e-Qi7mqiOar3BVx9iwgWkzDZn3_G4ZMXWKcT_jix29g4B1aEM2qBp7YP-1_1_0HKbr2AGDghoNP6oXcz56IBujW5E2G_OPY7JpvrOhc2SEMPbYkkTf-Fhyphenhypheni7GrLxRYDR/s320/imagesCANOZ6QV.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कवियों की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का
प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर अपने समय और समाज
के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू
के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर
कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी
कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो,
कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता
अवस्थी(नीदरलैंड) अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">परमिंदर सोढ़ी<span lang="HI"> (जापान) </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> प्राण शर्मा(लंदन) आदि </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी
कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार हरजीत
अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">59</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">कैनेडा</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी कवयित्री तनदीप तमन्ना की कविताएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और ब्रिटेन निवासी
पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">60</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कैनेडा से </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">पंजाबी</span> <span style="font-family: "Mangal","serif";">कवयित्री</span> <span style="font-family: "Mangal","serif";">तनदीप तमन्ना पाँच कविताएँ</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हिंदी अनुवाद : सुभाष नीरव</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #660000;"><b><span style="font-family: "Mangal","serif";">सपने
का शिखर</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तेरा</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कारोबारी
उलझनों में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ठोड़ी
पर हाथ रखकर सोचना</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शाम
को और खूबसूरत बना रहा है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैं…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तेरे
बिखरे हुए वस्त्रों </span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">घर
के साज-सामान में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कहीं
उलझी पड़ी हूँ…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">खेलवाले
कमरे में बच्चे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘पज़ल’
के टुकड़े जोड़</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">किलकारियाँ
मारकर हँस रहे हैं…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बूढ़ी
मार्गेट के</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">काँपते
हाथ में से</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शरबत
का गिलास छूटा है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सपना
किरच-किरच हो गया है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">0</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><b><span style="font-family: "Mangal","serif";">मेरे
पदचिह्न, तेरे नक्श</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तूने
कहा –</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘मैं
साये की तरह</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तेरे
साथ हूँ…’</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैंने
कहा –</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘साथ
है तो कदमों के निशां तो बना…’</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘साये
के निशान नहीं हो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">ते</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">…’
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कहकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तू
रेगिस्तान बनकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मेरे
सामने </span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बिछ
गया था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मेरे
हर पदचिह्न में से</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तेरे
ही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नक्श
उभर आए…।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #660000;"><b><span style="font-family: "Mangal","serif";">यह
रात</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पागल
औरत चीख उठी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘…रात
की चोटियाँ </span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">किसने
गूंदी हैं ?…’</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ख़ामोशी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">दीवारों
पर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">भित्ति-चित्र
बनकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चिपक
गई है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">होटल
की लॉबी में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वेश्याओं
के कहकहे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">गूँज
उठे हैं…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सैंडल
उतार </span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नंगे
पैर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">घास
पर रख</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैंने
अपने अन्तिम शब्द भी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उस
ख़ौफ़नाक चीख के</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हवाले
कर दिए</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पागल
औरत फिर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चीखी…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">यह
रात</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सबकुछ
निगल गई है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चोटियाँ
खोल दो…।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">0</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #cc0000;"><b><span style="font-family: "Mangal","serif";">तूफ़ान के बाद</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उफ्फ !</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">रात का तूफ़ान</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कोमल फूलों पर </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कितना क़हर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">बरपा कर</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"> गया है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">एक एक पत्ती का दर्द</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मेरी उंगलियों की पोरों में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">लरज उठता है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैं नाजुक हाथों से चुग कर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उन्हें मेज़ पर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कटोरे में सजा देती हूँ…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शब्बू आती है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">देखते ही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बावरी-सी होकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चहक उठती है –</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘ओ वॉओ !</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पोटपुरी !</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हाऊ क्रिएटिव !</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हाऊ ब्युटीफुल !</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">0</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">(शब्बू मेरी सात वर्षीय भतीजी।)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #783f04;"><b><span style="font-family: "Mangal","serif";">जंगल, तू और मैं</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">फ़िजा की मुट्ठियों में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नरम नरम ठंडक है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और गुनगुनी-गुनगुनी गर्माहट भी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तेरे सपने के</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मस्तक में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कोई गहरी शरारत है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और मैं…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बर्फ़ीले शब्द</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अधरों पर रख</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">काँप रही हूँ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कोई अमरबेल</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मेरे पैरों को लपेटा डालती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नस-नस में फैलती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मुझे जकड़ रही है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चल !<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जंगल
में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बाहें फैलाये खड़ा </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वो वृक्ष बन जाएं</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हवा के बोसे के साथ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">दुआएं गिनें</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">किरणें गिनें</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">आहिस्ता से</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सारे शब्द और सपने</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">जंगल-देवता के</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">चरणों में रख दें और कहें-</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">‘हे देव ! </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सूरज तो </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सोना बनकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">समुंदर में </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पिघल गया है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">लेकिन </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वॉन गॉग</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">’</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"> के
नयनों में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अभी भी याचना है…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हमें अपनी बंसरी दे दे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">हम पतझर के</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सारे सुनेहरी गुलाब</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तुझे दान करते हैं…’</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">(विन्सेंट वॉन गॉग, प्रसिद्ध चित्रकार)</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">(<span style="color: #cc0000;"><i>सभी कविताएं कवयित्री के हाल ही में
प्रकाशित कविता संग्रह ‘इक दीवा, इक दरिया’ से ली गई हैं</i></span>)</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmt5deZUJ2ivnMLjiA6lmdY8wjsSMkqGy_uE2-x1MDFJLgqUR4QJNqpsYK_Z43PuWVGJfs2BuW-lpuyFovPLyG7uKHex8IpQ1VyGhNgjT_5JiTlFJIpBwXM0nV0dUfM4YQGIMeeKIcuADI/s1600/Tandeep+Tamanna(1).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmt5deZUJ2ivnMLjiA6lmdY8wjsSMkqGy_uE2-x1MDFJLgqUR4QJNqpsYK_Z43PuWVGJfs2BuW-lpuyFovPLyG7uKHex8IpQ1VyGhNgjT_5JiTlFJIpBwXM0nV0dUfM4YQGIMeeKIcuADI/s320/Tandeep+Tamanna(1).jpg" width="228" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #20124d;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पंजाबी की युवा कवयित्री। कनाडा में
रहते हुए अपनी माँ-बोली पंजाबी भाषा की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सेवा अपने पंजाबी ब्लॉग </span>“<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आरसी</span>” <span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">के माध्यम से कर रही हैं। गुरुमुखी लिपि</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में
निकलने वाले उनके इस ब्लॉग में न केवल समकालीन पंजाबी साहित्य होता है</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अपितु उसमें पंजाबी पुस्तकों</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मुलाकातों और साहित्य से जुड़ी
सरगर्मियों की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भी चर्चा के साथ-साथ हिंदी व अन्य भाषाओं के साहित्य का पंजाबी
अनुवाद भी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">देखा जा सकता है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #20124d;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="color: #20124d;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #20124d;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रकाशित पुस्तक : अभी हाल में पहला
कविता संग्रह ‘इक दीवा, इक दरिया’ पंजाबी में प्रकाशित हुआ है और खूब चर्चा में
है। यह संग्रह शीघ्र ही उर्दू में प्रकाशित होने जा रहा है। एक अन्य नज्मों का संग्रह 'पहला गीत मुहब्बत का’ भी उर्दू में शीघ्र प्रकाश्य।</span></i></span></div>
<span style="color: #20124d;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="color: #20124d;"><i>
</i></span><br />
<span style="color: #20124d;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #20124d;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">फोन : 6047218843(मोबाइल)</span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आरसी</span>” <span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लिंक </span><a href="http://www.punjabiaarsi.blogspot.com/">http://www.punjabiaarsi.blogspot.com/</a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ई मेल है-</span><span lang="AR-SA"> </span><a href="mailto:tamannatandeep@gmail.com">tamannatandeep@gmail.com</a></div>
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";"><a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><span lang="HI" style="text-decoration: none;">धारावाहिक पंजाबी उपन्यास</span><span style="text-decoration: none;">(</span><span lang="HI" style="text-decoration: none;">किस्त</span><span style="text-decoration: none;">- </span><span style="text-decoration: none;">60</span><span style="text-decoration: none;">)</span></a></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcY15k5-2bTSxRPtHLPWa1Q3o-FcayP0Y6jkYKaPSa6eIMB_OzrGyD94Enbf4oHx4PFRlCVWwTbVbYma8g20VCX_QXIMVGaqrZ5RL9EUoDm6ZPZI4HoZO2wethvHvnsky1U7aKw2p1Mhn5/s1600/Sath+Sath.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcY15k5-2bTSxRPtHLPWa1Q3o-FcayP0Y6jkYKaPSa6eIMB_OzrGyD94Enbf4oHx4PFRlCVWwTbVbYma8g20VCX_QXIMVGaqrZ5RL9EUoDm6ZPZI4HoZO2wethvHvnsky1U7aKw2p1Mhn5/s320/Sath+Sath.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"><br />
</span><span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">।। पैंसठ ।।</span></span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने लूटन वैन किराये पर ली। वैन भी ऐसी कंपनी की कि जिसकी </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">खा आयरलैंड में भी हो ताकि वैन छोड़ने
वापस लंदन न आना पड़े। पहले उसको लगता था कि लूटन वैन उसके सामान के लिए बड़ी होगी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कोई
छोटी वैन ही काफी है। पर जब सामान रखने लगा तो लूटन भी छोटी पड़ रही थी। घर में से
सामान निकलता ही आ रहा था। घर में पड़ा यह सामान बहुत थोड़ा प्रतीत होता। वह कुछ
भी पीछे छोड़कर नहीं जाना चाहता था। नया लेना आसान नहीं था। आयरलैंड में दुबारा
पैर टिकाने थे। छोटी से छोटी ची</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ज़</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> की </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ज़</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">रूरत पड़नी थी।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सामान लादने के लिए वह चर्च में से दो आदमी ले आया। उसको पता था कि ऐसी
मदद के लिए बलदेव भी आ सकता था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर वह बलदेव को कैरन से दूर रखना चाहता
था। एलीसन के मामले में बलदेव ने अच्छा रोल नहीं निभाया था। वह बलदेव के स्वभाव को
जानता था कि वह अधिक अडि़यल नहीं था। जो बात एलीसन ने कही हो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">गी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह
मान गया होगा। ऐसे ही कैरन भी उसको आसानी से इस्तेमाल कर सकती थी। परंतु उसने
बलदेव के साथ इस बारे में कोई बात ही नहीं की थी। उस दिन पब में मिला था तो एलीसन
का जिक्र तक नहीं हुआ था।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">आयरलैंड जाने के लिए </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न अब बहुत उतावला
पड़ रहा था। जब से उसका कार्यक्रम बना था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">उसका मन उतावला होने लगता। उसका अपना देश
था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अपने लोग। अब तो वहाँ सरकार भी उसकी अपनी पार्टी की ही चल रही थी। वह
मिनिस्ट्री में कितने ही लोगों को व्यक्तिगत रूप में जानता था। यदि कभी उसका दिल किया
ता दुबारा राजनीति में भी जा सकता था। आयरलैंड से चलते समय ही उसके मन में था कि
वैलजी में कभी नहीं बसेगा। अब आयरलैंड लौटते समय भी अपने गाँव या इलाके की जगह
उसने वाटरफोर्ड शहर को अपने रहने के लिए चुना था।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वाटरफोर्ड तरक्की कर रहा था। नई नई इंडस्ट्रियल एस्टेट बन रही थीं और लोग
वहाँ बस रहे थे। शहर को बंदरगाह होने का बहुत फायदा था। फिर रसलेअर भी करीब ही था
जहाँ से वापस फिशगार्ड के लिए फैरी चलती। यहाँ उसने घर किराये पर ले लिया। किराया
भी पेशगी दे दिया था। सारी बातचीत लंदन में बैठे-बैठे ही तय हो गई थी। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न शहर से अधिक परिचित नहीं था। उसने
किराये पर लिए घर की स्थिति नक्शे में ही देखी थी। नई जगह टिकना पहले पहले कठिन ही
होता है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">आहिस्ता-आहिस्ता अपने आप सब ठीक हो जाएगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">लंदन के साथ भी उसने नाता नहीं तोड़ा था। उसको लगता था कि यदि कैरन का
दिल नहीं लगेगा तो वह वापस भागेगी। यदि वह वापस आई तो इन पादरियों के पास </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न को गलत कहने के लिए कुछ नहीं होगा</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्योंकि
संस्कारों के हिसाब से क्रिश्चियन पत्नी को पति के घर में रहना चाहिए और घर उसका
अब आयरलैंड में था। उसने न तो लंदन वाला फ्लैट काउंसल को वापस किया था और न ही
कैरन की सोशियल सिक्युरिटी ही बंद करवाई थी। काग़ज़ों में कैरन लंदन में ही थी।
फ्लैट की चाबी और पैसे डाकखाने से लेने का काम एंथनी को सौंप दिया था। एंथनी चर्च
का सेवादार था। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न का विश्वासपात्र।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कैरन ने आयरलैंड जाने का बहुत विरोध किया था। फ़ॉदर जॉअ के पास भी गई</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
इस मामले में फॉदर कुछ नहीं कह सकता था। फिर कैरन ने सोचा कि शायद </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न वहाँ जाकर सुधर ही जाए। वहाँ के लोगों
की भी वह कुछ शरम-हया करेगा। उसका गृहस्थ जीवन ठीकठाक चल पड़ा तो आहिस्ता आहिस्ता </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न को लेकर लंदन लौट आएगी। वह </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न को जैसे कोई राह न देना चाहती हो।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वे दोनों पैटर्शिया को लेकर वाटरफोर्ड पहुँच गए। एजेंट से चाबी ली और
अनदेखे घर में पहुँच गए। घर देखकर उनका मन बहुत दुखी हुआ। जैसे काग़ज़ों में घर
बताया गया था या तस्वीर में दिखाया गया था</span><span style="font-size: 12.0pt;">,
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">घर वैसा बिल्कुल नहीं था। कमरे भी छोटे
थे। पीछे गार्डन भी छोटा-सा। फ्रंट गार्डन तो था ही नहीं। कैरन क्रोध में आगबबूला
होती हुई बोली -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न</span><span style="font-size: 12.0pt;">,
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह क्या है </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह
कोई रहने लायक घर है </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अगर इतना किराया देना था तो टाऊन हाउस
क्यों लेना था </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कार कहाँ खड़ी होगी </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कूड़ा
कहाँ रखेंगे </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">आता-जाता कोई भी दरवाज़े को हाथ मार जाएगा।
तू एजेंट से बात कर</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हमारे साथ यह धोखा हुआ है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कैरन</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हमने छह महीने का कंट्रेक्ट साइन किया है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अब
छह महीने रहना ही पड़ेगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न भी एजेंट पर खीझा पड़ा था। मगर किया क्या जा सकता था। घर को लेकर इतनी
बारीकी में उन्होंने जाँच-पड़ताल की ही नहीं थी। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने देखा था कि रोज़ाना की सुविधाओं के आसपास हो</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बस।
अधिक सामान तो कैरन खोल ही नहीं रही थी यह सोचकर कि इस घर में छह महीने ही रहना
था। वह </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न से कहती -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">छह महीने तो झट खत्म हो जाएंगे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू अभी से दूसरे घर की तलाश शरू कर दे।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">ठीक</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">महीनाभर पहले खोजेंगे। अभी तो बहुत वक्त है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न मन ही मन कहता कि छह महीने काटो तो जानूँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न काम की तलाश में निकल पड़ा। लॉरी का लायसेंस होने के कारण काम में
कठिनाई नहीं आई। ई.ई.सी. के बन जाने के कारण कई कंपनियाँ इस शहर को अपना आधार
बनाने के लिए रुचि ले रही थीं। काम उसको मिल गया। पर वहाँ का माहौल उसे पसंद न आया
और वह किसी दूसरी कंपनी में जा लगा। वहाँ का माहौल भी उसको ठीक नहीं लगता था। किसी
के साथ राजनीति पर बात तो कर ही नहीं सकता था। जब कभी मन उदास होता तो बलदेव को
फोन कर लेता। एक दिन कहने लगा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">डेव</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं काम बदल रहा हूँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">फिर </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हाँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्यों </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यहाँ काम करने वाले लोग कुछ ज्यादा ही ग्रामीण हैं। मुझे लगता नहीं कि
मैं इनका हिस्सा हूँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह आयरलैंड तो सारा ही सीधा-सरल है</span><span style="font-size: 12.0pt;">,
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू इनका हिस्सा बनने से कैसे मना कर सकता
है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“ </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बलदेव ने मजाक के लहजे में कहा। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न बोला -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं तेरी बात मानता हूँ</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर ये तो बहुत ही सीधे हैं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बात करके </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न हँसने लगा। बलदेव ने कहा –</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अगर नहीं रहना वहाँ</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तो आ जा। मेरी मदद कर। या कुछ और देख
लेना।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अब लौटना नहीं हो सकेगा। घर भी बदलना है। दुबारा घर खोजना बहुत कठिन काम
है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अगर ये नहीं तो अपनी दोस्ती का दायरा बढ़ा</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वैलजी हो आया कर।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वैलजी तो नहीं</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यहीं एक स्नूकर क्लब ज्वाइन किया है।
थोड़ा काम ठीक हुआ तो गोल्फ क्लब भी जाया करुँगा। पर वैलजी नहीं जाऊँगा... तू
जानता ही है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न जानता था कि स्नूकर या पूल खेलने से मित्रताओं का घेरा कहीं अधिक खुलता
है। वह रह रोज़ पब में जाता। पूल खेलता। पूल खेलने में वह बहुत निपुण था। कुछेक
मित्र बने भी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर अच्छा मित्र न मिला। काम पर भी
सहकर्मियों के साथ उसका वास्ता कम ही पड़ता था। अपनी लॉरी चलाता</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">जिस
किसी के साथ उसे काम होता</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">उससे संक्षेप में बात करता। शाम को लॉरी
की चाबी थमाकर घर आ जाता। जितना बाहर से लगता था कि वाटरफोर्ड तरक्की कर रहा है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">उतना
ही अंदर से देखने से लगता कि कुछ नहीं हो रहा है। कोई नए जॉब नहीं निकल रहे थे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नए
स्टोर नहीं खुल रहे थे। कोई नई सड़क भी नहीं बनी थी। उसने डबलिन मूव हो जाने का फ़ैसला
कर लिया। उसको अब यकीन होने लगा था कि कैरन आयरलैंड छोड़कर नहीं जाएगी। इसलिए घर
लेकर टिककर रहना चाहता था। इन्हीं दिनों में कैरन लंदन का एक चक्कर लगा आई थी।
अपनी सोशियल सिक्युरिटी उठा लाई थी और सभी परिचितों से मिलकर उसने यह प्रभाव
छोड़ने का यत्न किया था कि अब तो यहीं रहना है। अगर लोगों को पता चलता कि स्थायी
तौर पर आयरलैंड चली गई है तो उसके पैसे बंद हो सकते थे।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने डबलिन में घर ले लिया। घर भी ऐसे इलाके में जहाँ सभी बड़ी बड़ी
नौकरियों वाले अथवा व्यापारी थे। बढि़या किस्म का बंगला था। यह कैरन की पसंद का घर
था। घर को देखकर उसने कहा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बस अब मुझे कहीं नहीं जाना। यह मेरा घर है
और मैं यहीं रहूँगी।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह आस-पड़ोस वालों से दोस्ती बढ़ाने लगी। पहलीबार उसको प्रतीत हुआ कि इन
देशों में भी अच्छे लोग रहते हैं। यहाँ पड़ौसी औरतें सवेरे ही तैयार हो जाती हैं।
साधारण कपड़ों में कभी किसी को उसने देखा ही नहीं था। उनकी बातें भी कैरन को बहुत
अच्छी लगतीं। बड़े-बड़े स्टोरों की बातें</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हीरे-जवाहिरों की बातें</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">दूर-सुदूर
छुट्टियाँ बिताने की बातें कैरन के पास बात करने के लिए कुछ भी नहीं था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
उसको अपना आपा बड़ा लगने लगा था।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने यहाँ घर इसलिए लिया था कि इस इलाके की कीमत बढ़ने की उम्मीद थी। यह
स्ट्रैग हिल का इलाका यद्यपि अभी डबलिन से बाहर था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर शीघ्र ही इसके शहर
की सीमा में शामिल हो जाने की आस थी। घर के साथ एक एकड़ जगह भी मिलती थी जिसकी
कीमत कहीं से कहीं पहुँच जाने की उम्मीद थी। यह बात उसके एक कैबनिट मिनिस्टर दोस्त
ने बताई थी। इसलिए उसने मुश्किल में रहकर भी जैसे तैसे यह घर ले लिया था। किस्त भी
अधिक थी और जितना कुछ पास में था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह सारा रुपया घर में ही लगा दिया था। अब
घर चलाने के लिए मेहनत भी अधिक करनी पड़ती।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">उसको इस घर में आकर जो बात अच्छी लगी थी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह यह थी कि कैरन
बहुत खुश थी। उसको घर मालिक होने का अहसास हो रहा था। लंदन वाला घर काउंसिल का था
और वाटरफोर्ड वाला किराये का। कैरन यहाँ आकर बदली-बदली लगती थी। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न को लगा कि शायद अब सबकुछ ठीक हो जाएगा।
काम </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न को यहाँ आकर भी ढंग का नहीं मिला था।
वही लॉरी ड्राइवरी का काम करने लगा था। यहाँ लंदन की अपेक्षा तनख्वाह कम ही थी और
खर्चे अधिक। उसको ओवर टाइम करना पड़ता। गुज़ारा कठिन हो रहा था। लंदन में जो कुछ
पैसे कैरन को मिलते थे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वे मिलने बंद हो गए। फ्लैट भी कांउसिल ने
पुनः अपने कब्ज़े में कर लिया था। कुछ महीनों के पश्चात </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने कैरन से कहा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">चल चलें</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्लेम भर आएँ। खर्चा चलना कठिन हो रहा है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अपने पड़ोस में लोगों को अगर पता चला कि
हम क्लेम ले रहे हैं तो वो क्या साचेंगे। ये सभी ऊपरली क्लास के लोग हैं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हम अपना हक़ ले रहे हैं</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कोई गुनाह तो नहीं कर रहे।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर इससे हमारी इज्ज़त कम नहीं होगी </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अगर किस्त न दे पाए तो क्या इज्ज़त बढ़ जाएगी।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू टिककर अच्छी तरह काम कर। बहाना माकर
छोड़ क्यों देता है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं नहीं छोड़ता</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर काम कोई ढंग का है ही नहीं। देख</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कितने
घंटे तो मैं लगाता हूँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तेरा इतना परिचय है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू तो कहता है कि गवर्नमेंट तेरी अपनी
पार्टी की है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">किसी दोस्त तक पहुँच कर</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">ये
सभी यहीं तो रहते हैं</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">इसी शहर में।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कैरन की बातें उसको खिझाने लगती हैं। उसके द्वारा किसी से नौकरी की
सिफारिश करवाने का अर्थ था कि स्वयं को हीन करना। फिर भी बढि़या नौकरी की क्या
गारंटी थी। जब उसने घर लिया तो सोचा था कि अपनी ही लॉरी खरीद लेगा</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
डिपोजिट देने योग्य पैसे ही नहीं बचे थे। फिर उसने घूम-फिर कर देखा भी था। लॉरियों
का काम पहले जैसा नहीं रहा था। उसने कैरन पर क्लेम करने के लिए बहुत ज़ोर डाला। इसी
बात को लेकर उनमें फिर से झगड़ा रहने लगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कुछ समय तक उनके संबंध ठीक रहे और फिर तिड़कने लगे। हर वक्त घर में
लड़ाई-झगड़ा रहने लगा। पूरी एक रात के झगड़े के बाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शौ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">न ने कैरन से कहा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं लंदन जा रहा हूँ। तुझे किस्त लायक पैसे वहाँ से भेजूँगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtBbTzw-gRlDLjrn-AYmn9oImm3JIVL1Sb-37Pai32kGnoW3l0Nac0UHyz6KjqgVerC8h1bOSXFhmRGe2_G2BQCVTPP4sTpotnCtG9Io_cY7FxArYqBtUvRmJWG7E6cNiZNlQ1LR-RrnY9/s1600/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtBbTzw-gRlDLjrn-AYmn9oImm3JIVL1Sb-37Pai32kGnoW3l0Nac0UHyz6KjqgVerC8h1bOSXFhmRGe2_G2BQCVTPP4sTpotnCtG9Io_cY7FxArYqBtUvRmJWG7E6cNiZNlQ1LR-RrnY9/s200/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" width="160" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><br /></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-24024200516739597332013-06-09T19:53:00.000+05:302013-06-09T20:09:02.473+05:30गवाक्ष – जून 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="//img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" />
<style>
st1\:*{behavior:url(#ieooui) }
</style>
<![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Mangal;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj984D7i8KxpHnHk8-yWynpuQbSxn0VhkA8vKbrFdVVzPZTFCIXcEAcKxheNsjaa2Yo0nhPdqxoycQnAa2EYvfq4sDSQ8sIUGce6RkuMHU2CHnWxXN6SQCwQOquaNn7FPBQ64DvNhsrf_88/s1600/CAERBIB7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="253" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj984D7i8KxpHnHk8-yWynpuQbSxn0VhkA8vKbrFdVVzPZTFCIXcEAcKxheNsjaa2Yo0nhPdqxoycQnAa2EYvfq4sDSQ8sIUGce6RkuMHU2CHnWxXN6SQCwQOquaNn7FPBQ64DvNhsrf_88/s320/CAERBIB7.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कवियों की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का
प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर अपने समय और समाज
के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू
के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर
कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी
कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो,
कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता
अवस्थी(नीदरलैंड) अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">परमिंदर सोढ़ी<span lang="HI"> (जापान) </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> प्राण शर्मा(लंदन) आदि </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी
कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार हरजीत
अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">58वी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">यू.के.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी कवयित्री देविन्दर कौर की कविताएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और ब्रिटेन निवासी
पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">59</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू.के. से </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">पंजाबी</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कवयित्री</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">देविन्दर</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">कौर</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">की</span><span> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">पाँच कविताएँ</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">हिंदी अनुवाद : सुभाष नीरव</span></span></span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">कैनवस</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सारी रात घूमती-फिरती रही लड़की</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">आकाश में लकीरें खींचती रही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ज़मीन की कैनवस को रंग देने के लिए</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">यादों के सच को</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ज़िन्दगी का सच बनाती रही लड़की</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पानी बरसता रहा बूँद-बूँद सारी रात</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सपना था या सच</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">लड़की आकाश में इन्द्रधनुष को निहारती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">आसमानी झूला झूलती रही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अपने जिस्म के फैब्रिक में</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ठंडे, शीतल आँसुओं के मोती जड़ती रही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सोई हुई रात को जगाती रही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कल के सूरज का दीदार करने के लिए</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सारी रात सपनों में घूमती रही लड़की।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">टिकाव</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">दूर समंदर के पार</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">फासले पर बैठी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैं माँ के पीछे दौड़ती हूँ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">फोन करती हूँ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">भाभी फोन उठाती है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">भाभी है नाम की, रिश्ते की</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बहन है अहसास की, खुशबू की</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बोलती है आहिस्ता-आहिस्ता</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ठहरी हुई आवाज़</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">समंदर में शांत टिके पानियों-सी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अंदर की उथल-पुथल इतनी शांत ?</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मेरी दौड़ ठहर जाती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अंदर खाली-सा</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कुछ भरने लगता</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बात नहीं सूझती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ख़ामोशी तहें उलटती-पलटती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">खोज रही है माँ की आवाज़</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">दु:ख भरी आवाज़</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">भाभी फाहा धरती है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">माँ के होंठों पर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">आवाज़ ख़ामोशी बनती है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सब कुछ टिकने लगता है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">मैं रिसीवर रख देती हूँ…।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">मासूमियत</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नहीं जानती वह</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">घुग्गी के पंखों में से रिसते रहे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">लहू की भाषा</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वह बस इतना ही जानती है</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">जब घुग्गी उड़ती थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">तो वह चलती थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पंखों में से रिसते लहू की भाषा</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पढ़ने लगी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सवाल उसके माथे पर लटका</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">क्या उड़ते – उड़ते भी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कोई ज़ख़्मी हो जाता है ?</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">यह सोचते ही</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वह चलने से भी सहमने लग पड़ी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वह रुकी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और बन गई सिल बर्फ़ की</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">ज़ख़्मी होने के डर से</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">वह हिम-पत्थर हो गई।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #134f5c;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">बचाव</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसने तो ‘ना’ ही की थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अँधेरी शराबी रात में फिसलन भरी सड़क पर चलने से</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बचाव ही समझा था उसने तब</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कदमों के फिसल जाने के डर से…</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">फिसल रही सड़क से बचने के लिए</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">माथे में सिरज ली थी एक पथरीली पगडंडी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">क्या पता था पगडंडी पर चलते हुए</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पत्थरों में से भी किसी बूटे ने </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">उसे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">लिपट जाना था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और उस पगडंडी पर चलते चलते उसने</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बूटे के संग हँसना था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसको हँसाना था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसको यह भी क्या पता था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पगडंडी के राह पर चलते-चलते कदमों की आवाज़</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शीघ्रता में उसके कानों में से गुज़र जानी थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और उसके पैर पगडंडी से बेख़बर उखड़ जाने थे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">एक एक करके उसके माथे में सिरजी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पत्थरीली पगडंडी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पत्थर-पत्थर, कंकर-कंकर होकर</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसके ही पैरों में बिखर जानी थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">और फिसलती सड़क पर से बचती-बचती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कंकर-कंकर, पत्थर-पत्थर राहों पर थकी-थकी उसने</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बस, कविता का ही दर खटखटाना था</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसने तो ‘ना’ ही की थी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बस, बचाव ही समझा था।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">पोटली</span></span></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">उसने अपनी जड़ों की ओर देखा</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">नीचे माँ बैठी थी कितना कुछ छोटा-मोटा संभाले</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अपनी पोटली संभाल-संभाल कर रखती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">जड़ों में माँ अकेली बैठी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बाप, बहन, भाई सब बारी-बारी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">थके-हारे</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">कभी-कभार उस जड़ की ओर लौट आते</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">सवालों की बौछार बरसती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">माँ एक एक सवाल का उत्तर खोजती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बार-बार अपनी पोटली खोलती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">बार-बार उसको गाँठ लगाती</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">युद्ध कर रही थी माँ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">जड़ों में बैठी</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">अपनो के साथ</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पोटली की मदद से।</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">00</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlKrkio7__Oz_z1oJmXMVos2_TMlr3N7HVC78e2bpUF0M42lf-C0jyCi0RUMjoCqbIvUa9cTsoOtynwiJW6GzAZzFxhYbCtkz5gd2s3ZXY3viNZEIZi2ed7YqBr51rZF5Z4b50_RDCaMoL/s1600/Devender+Kaur+1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhlKrkio7__Oz_z1oJmXMVos2_TMlr3N7HVC78e2bpUF0M42lf-C0jyCi0RUMjoCqbIvUa9cTsoOtynwiJW6GzAZzFxhYbCtkz5gd2s3ZXY3viNZEIZi2ed7YqBr51rZF5Z4b50_RDCaMoL/s200/Devender+Kaur+1.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">डॉ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">. </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">देविन्दर कौर</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पंजाबी की जानी-मानी कवयित्री और आलोचक। </span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">शिक्षा : एम.ए. (पंजाबी व इंग्लिश), पी.एचडी</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">संप्रति : यू के में अध्यापन।</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">प्रकाशित पुस्तकें : चार कविता संग्रह – ‘इसतों
पहलां कि(1989)’, ‘नंगीयां सड़कां दी दास्तान(1997)’, ‘अग्नचोला(2002)’ और
‘सफ़र(2010)’। इसके अतिरिक्त चार आलोचना की पुस्तकें, चार संपादित पुस्तकें
प्रकाशित।</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;">पुरस्कार /सम्मान : अनेक देशी-विदेशी पुरस्कारों से
सम्मानित।</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><i><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">पता
:</span></b><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 16.0pt;"> </span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">239, The Laurels, Birmingham New Road, Wolverhampton, WV4 6LP,
U.K.</span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 10.0pt;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><i><b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">फोन</span></u></b><b><u><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 16.0pt;"> </span></u></b><b><u><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">:</span></u></b><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>01902 564642,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mobile 07877960642</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><i><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">ई</span><span lang="AR-SA"> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">मेल</span><span lang="AR-SA"> :</span></b><b><span lang="AR-SA" style="mso-ansi-font-size: 16.0pt;"> </span></b><b><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Email Id:<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>within_light@yahoo.co.uk</span></b></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Mangal","serif";"><span lang="HI" style="text-decoration: none;">धारावाहिक पंजाबी उपन्यास</span><span style="text-decoration: none;">(</span><span lang="HI" style="text-decoration: none;">किस्त</span><span style="text-decoration: none;">- </span><span lang="HI" style="text-decoration: none;">5</span><span style="text-decoration: none;">9</span><span style="text-decoration: none;">)</span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkz8rpFJRDeoNfyFI5FnTCvKgt7-NSG7-nT-5VgYnTKQnSmTIphWWNqqYf7jASdF7myYqWWDkc9c8slgSh107ii1PzREKOim6rxRVEVmKGPFdu5b-O45gMR-M0ClkI2U7SRvaycyhZi_YQ/s1600/hathaway-635x250_uni_1355526537.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkz8rpFJRDeoNfyFI5FnTCvKgt7-NSG7-nT-5VgYnTKQnSmTIphWWNqqYf7jASdF7myYqWWDkc9c8slgSh107ii1PzREKOim6rxRVEVmKGPFdu5b-O45gMR-M0ClkI2U7SRvaycyhZi_YQ/s320/hathaway-635x250_uni_1355526537.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">।। चौंसठ ।।</span></span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">घर से निकला शौन दुनियाभर का टूर लगा बैठा। अमेरिका गया। वहाँ उसको अच्छा
नहीं लगा था। अमेरिका ने कभी भी उसको प्रभावित नहीं किया। अमेरिका की राजनीति उसको
बुरी लगती। हर चीज़ पैसे से बंधी हुई। आम आदमी तो सिर्फ़ वोट ही था और शौन को वोट
बनना कभी भी पसंद नहीं था। अमेरिका रास न आया तो वहाँ से न्यूजीलैंड की ओर चल
दिया।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वहाँ से न्यूजीलैंड का लम्बा सफ़र था। दुनिया का एकदम उल्टा भाग। पूरे दिन
का अंतर पड़ जाता था। एक तारीख़ आगे हो जाती</span><span style="font-size: 12.0pt;">,
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अमेरिका से चलने पर। न्यूजीलैंड में
ग्रेवाल था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बलदेव के मामा का लड़का। किसी चिकन फैक्टरी
में काम करता था ग्रेवाल जहाँ उसके कई नस्लों के दोस्त थे। कुछ माल्टी</span><span style="font-size: 12.0pt;">,</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">
कु्छ ग्रीक,</span><span style="font-size: 12.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कुछ ओबरीजियन और दो भारतीय। शुरू में तो
शौन का दिल लग गया था। शहर भी बहुत सुंदर था। ताज़ी स्वच्छ हवा। पर वहाँ काम की कमी
थी। ज़िन्दगी आयरलैंड से भी धीमी गति में चलती। खेती-बाड़ी का ही अधिक काम था। महीने
भर में ही वह समझ गया था कि यह भी उसके रहने योग्य जगह नहीं है।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">असल में</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शौन आस्ट्रेलिया से बहुत प्रभावित था।
वहाँ की प्रगति करती अर्थ-व्यवस्था के विषय में अख़बारों में पढ़ता रहता था। कितने
ही व्यक्तियों की कहानी उसने पढ़ी थी जो इंग्लैंड से खाली हाथ आए और वहाँ जाकर
मिलिनियर बन गए। देश बहुत बड़ा था। इसने अभी और तरक्की करनी थी। शौन आस्ट्रेलिया
जाने का कार्यक्रम बनाने लगा। परंतु वहाँ जाएगा कहाँ। उसने ग्रेवाल से बात की।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तेरा कोई परिचित है आस्ट्रेलिया में </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नहीं। पर परिचित की क्या ज़रूरत है। गुरद्वारे चले जाना। वहाँ हर शहर में
गुरद्वारा है। सिडनी में उतरेगा। गुरद्वारे का पता यहाँ किसी से भी मिल जाएगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“ </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">ग्रेवाल</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू क्यों नहीं मेरे साथ चलता। तू यहाँ
इतनी दूर अकेला बैठा है। वहाँ इंडियन ही इंडियन हैं। तुझे इमिग्रेशन की भी कोई
मुश्किल नहीं। इन दोनों देशों का एक ही सिस्टम है जैसा वहाँ हमारे आयरलैंड और
यू.के. का है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैंने सोचा तो कई बार है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर हिम्मत ही नहीं पड़ती।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शौन ने ग्रेवाल को तेयार कर लिया। वह जानता था कि अकेले गोरे को
गुरद्वारे में जगह नहीं मिलनी कठिन थी। शौन और ग्रेवाल सिडनी आ गए। एक गुरद्वारे
में ठहरे। लंगर में रोटी खा लेते और सारा दिन काम की तलाश करते या नए दोस्त बनाते।
ग्रेवाल को एक एजेंट ने फॉर्म में काम दिलवा दिया। केले का सीज़न था। खेतों में काम
सरलता से मिल जाते थे। सभी देशी एजेंट थे। जो स्थायी हो जाते</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वे
ऐसी ही एजेंटी करने लगते। शेष सभी गैर-कानूनी से लोग ही थे। ग्रेवाल को शीघ्र ही
एक फैक्टरी में नौकरी मिल गई। लेकिन शौन अभी खाली ही था। शौन के पास लॉरी का
लायसेंस होने के कारण एक फर्म में नौकरी तो मिल गई</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर आस्ट्रलिया में
रहने की अनुमति न होने के कारण वेतन कम देते थे। अब शौन के सामने कई और समस्याएँ आ
खड़ी हुई थीं। नौकरी मिलने के बाद रहने के लिए जगह भी उसने तलाश ली थी। लेकिन
कैथोलिक चर्च नहीं मिल रहा था। किसी चर्च में जाकर ढंग से प्रार्थना वह काफी समय
से नहीं कर पा रहा था। न्यूजीलैंड में भी कैथोलिक चर्चों का अभाव था। फिर धीरे
धीरे चर्च भी मिल गया। लोग भी मिल गए</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">जिनमें वह रह सकता था। पंजाबियों के बीच
रह रहकर अब वह ऊब चुका था। चर्च जाते ही कभी कभी उसको अहसास होने लगता कि वह
जिम्मेदारी से सचमुच ही तो नहीं भाग रहा। कभी कभी बहुत उदास हो जाता। अपनी उदासी
की बात वह पादरी के साथ करता। उसको तसल्ली न मिलती। यहाँ के हालात जानने के लिए
उसने फॉदर जॉअ को पत्र लिखा। फिर वह फॉदर ऐडरसन को भी और धीरे धीरे कैरन को भी खत
लिखने लग पड़ा। अब भविष्य में स्थायी होने के रास्ते भी उसके हाथ में आ रहे थे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
उसका मन ऊब गया। उसको आस्ट्रेलिया भी इंग्लैंड जैसा लगने लगा। सिर्फ़ धरती से जुड़े
दृश्यों और मौसम का अंतर था। लोग वैसे ही नस्लवादी थे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वैसे
ही सभी आयरिशों को उत्तरी आयरलैंड की सियासत से जोड़ने लगते। अंत में उसने वापस
लौटने का निर्णय कर लिया। कैरन ने भी ख़त में लिखा था कि एक अवसर और दिया जाए।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">लौटकर वापस वह सीधा कैरन के पास आया। कैरन ने चर्च के लोगों में अपनी
अच्छी-खासी इज्ज़त बना ली थी। शौन को इसकी बहुत खुशी थी और ईर्ष्या भी। वह
पैटर्शिया को अच्छी तरह संभाल रही थी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह भी शौन के लिए बहुत था। पैटर्शिया अब
बड़ी भी हो गई थी। वह सोच रहा था कि कैरन को एक अवसर और दिया जाना बनता था। उसको
वापस लौटना अच्छा लगता था।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कैरन और वह कुछ दिन ठीक रहे। चर्च जाकर दोनों ने आशीर्वाद लिया। शौन कोई
काम करने के बारे में सोचने लगा। बलदेव से वह नहीं मिला और ऐलीसन से भी नहीं।
ऐलीसन से नाराज था कि वह आयरलैंड क्यों गई। बलदेव ने उसके बच्चे संभालकर उसको जाने
के लिए उत्साहित किया था। इसलिए वह बलदेव से भी नाराज था। वह सोचता था कि बलदेव तो
उनकी ट्रेडिशन को जानता था। उसके अपने संस्कार भी तो ऐसे ही थे। फिर उसने ऐलीसन की
मदद क्यों की।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कैरन उसको शीघ्र ही पहले वाली कैरन लगने लग पड़ी। प्रारंभ में वह कैरन के
भरोसे के कारण जाता था कि दूसरी कोई औरत होती तो लड़खड़ा गई होती</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
वह उसकी प्रतीक्षा करती रही थी। उनमें पहले की भाँति अब फिर ठनने लग पड़ी। एक दूसरे
पर चीखते</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">गालियाँ निकालते। पैटर्शिया समीप खड़ी होकर रोने लगती। अब शौन को लगता कि
कैरन तो बिल्कुल नहीं बदली थी। उनके लड़ाई-झगड़े की भनक बाहर लोगों तक पहुँच गई।
चर्च जाते लोग शौन द्वारा कैरन को छोड़कर चले जाने की घटना से परिचित थे। उनकी
सहानुभूति कैरन के साथ होती। शौन सोचता कि लंदन में इसके बहुत हमदर्द हो गए थे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्यों
न उसको आयरलैंड ले जाए। यदि कैरन आयरलैंड में रहकर भी उसके संग बसती रही तो वह भी
जैसे-तैसे शेष ज़िन्दगी उसके साथ गुज़ार लेगा। इस विषय पर उसने फॉदर जॉअ से भी बात
कर ली। कैरन को आयरलैंड जाने की बात कतई पसंद नहीं थी</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
वह मान गई। शौन आयरलैंड जाने की तैयारी करने लगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">जाने से पहले उसने एक बार बलदेव से मिलना चाहा। उसके ठिकाने का शौन को
पता नहीं था। इतने दिनों में उसने बलदेव से मिलने की कोशिश भी नहीं की थी। वह
घूमते-घुमाते एक दिन अजमेर की दुकान पर पहुँच गया। अजमेर उसको देखकर खुश हुआ और
पूछने लगा-</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू कब आया </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">थोड़े ही दिन हुए हैं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सैटल हो गया वहाँ भी </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नहीं</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अच्छा नहीं लगा वो देश।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हमारे कज़न का क्या हाल है </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">ज़िन्दगी की मजे ले रहा है... डेव कहाँ होता है </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वो बैटरसी में है। उसने गैस सिलेंडर का काम शुरू किया है। दुकान ली है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सच ! डेव और दुकान ! यकीन नहीं आ रहा। क्या नंबर है उसका </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">फोन नंबर तो नहीं है इस वक्त। पार्क रोड पर शॉप है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पार्क
रोड हाई रोड में से निकलती है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कितना नंबर पार्क रोड का </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">रोड का नंबर भी नहीं पता मुझे</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">इतना पता है कि पार्क रोड पर एक ही परेड
है दुकानों की और बस स्टाप इसकी दुकान के सामने है। तलाश करना कठिन नहीं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अजमेर के संग कुछ और बातें की। बियर का एक डिब्बा उसके साथ पिया और आ
गया। उसको लगा कि बलदेव भी सैटल हो गया था, बस वह ही रह गया।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह बलदेव के पास बस में ही गया। कार उसके पास थी नहीं। दुकान बंद थी।
उसने घड़ी देखी तो ग्यारह बजे थे। फिर उसको दुकान के आगे लिखा बोर्ड दिखाई दिया
जिसपर लिखा था - जल्दी ही वापस आऊँगा</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">प्रतीक्षा करो। शौन ने पाँचेक मिनट
प्रतीक्षा की। फिर उसको उसकी दुकान के बोर्ड पर लिखा उसका मोबाइल फोन नंबर दिखाई
दिया। उसने बलदेव को फोन किया। बलदेव खुश होता हुआ बोला -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कहाँ से फोन कर रहा है </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तेरी दुकान के बाहर से।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वहीं ठहर</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं आ रहा हूँ।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बलदेव कुछ मिनट बाद ही वैन दौड़ाता पहुँच गया। दोनों एक-दूरे को जफ्फी
डालकर मिले। शौन उसको देखकर मुस्कराए जा रहा था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बोला -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मुझे तो यकीन ही नहीं हो रहा कि तू भी कारोबार में पड़ गया। तू तो बिल्कुल
ही बदल गया है। ये इतने भारी सिलेंडर तू उठा लेता है </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर शौन</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू बिल्कुल नहीं बदला। आस्ट्रेलिया ने
तेरे पर कोई असर नहीं डाला। वैसे का वैसा शौन।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मुझ पर आस्ट्रेलिया ने क्या असर डालना था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सिर्फ़ कैरन ही
डालती है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्या हाल है उसका </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वैसी की वैसी जैसी मैं छोड़कर गया था। बिल्कुल नहीं बदली।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वापस क्यों लौट आया </span><span style="font-size: 12.0pt;">? </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वहाँ दिल नहीं लगा </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">दिल भी अब लग गया था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सब ठीक था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर मेरी आत्मा ने
मुझे टिकने नहीं दिया। मुझे बांह से पकड़कर लौटा लाई कि आकर अपना फर्ज़ निभा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर शौन</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू कैरन का सब्र भी देख</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तेरा
कैसे इंतज़ार किया है उसने।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पता नहीं डेव</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">इंतज़ार किया या उसकी मजबूरी थी। उसका बाप
हार्ट का मरीज़ है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शायद उसकी ज़िन्दगी का ख़याल करती इंतज़ार
करती रही हो।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शौन तू उसके बारे में उल्टा सोचता है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">डेव</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बाइबिल में लिखा है कि मन एक धरती है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">इसपर
जो जैसा बीज बोएगा</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वैसा ही पौधा उगेगा। नफ़रत बोओगे तो नफ़रत
पाओगे। अगर कैरन मेरे मन में प्यार बोती तो उसको प्यार मिल जाता। मैं कौन होता हूँ
रोकने वाला।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">उसकी बात पर बलदेव चुप रह गया। वह सोच रहा था कि ज़िन्दगी तो शायद समझौतों
का नाम है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बीजने-काटने वाली बातें तो बहुत पुरानी हैं। शौन ने पूछा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू इस बिजनेस में कैसे पड़ गया </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">बस</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">इत्तफाकन ही।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वह उसको कारोबार शुरू करने की बात बताता उसे दुकान का पिछला यार्ड दिखाने
ले गया। ऊपर वाला फ्लैट भी दिखलाया। फिर कारोबारी बातें करता इसके अंदर की
बारीकियाँ समझाने लगा। उन्हें सुनता हुआ शौन रोमांचित हो रहा था। उसने कहा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू तो थोड़े समय में ही बहुत बड़ा बिजनेसमैन बन गया लगता है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शौन</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तू ज़रा देर से आया है। भरी सर्दियों में
आता तो देखता यहाँ कितना रश था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">फोन पर फोन बजता था</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">गैस
लेने वालों की भीड़... मैंने तुझे बहुत याद किया। अगर तू मेरे साथ होता तो काम
हमारे सामने दौड़ता फिरता। पर मैं अकेला था</span><span style="font-size: 12.0pt;">,
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मुझे ढंग का वर्कर भी नहीं मिला।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">अब अकेला ही करता है </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नहीं</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">एक ड्राइवर भी है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">सैयद</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर
मजा नहीं आ रहा। अब तू आ गया है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मुझे कोई चिंता नहीं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नहीं डेव</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं तो आयरलैंड जा रहा हूँ</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वहीं
सैटल हो जाऊँगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">क्यों </span><span style="font-size: 12.0pt;">?“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">मैं कैरन को एक और टैस्ट में से निकालना चाहता हूँ। अगर वह मेरे साथ वहाँ
रह सकी तो ठीक है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">नहीं तो वापस आ जाएगी।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यदि रह सकी तो </span><span style="font-size: 12.0pt;">?... </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">जो अब तक तेरा इंतज़ार कर सकती है</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">वो
वहाँ भी रह लेगी।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">फिर मैं वापस लंदन लौट आऊँगा उसको लेकर और फिर उससे कोई गिला नहीं करूँगा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“ </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">कहकर
शौन हँसा।</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तब तक सैयद भी आ गया। वह बलदेव को हिसाब-किताब देने लगा। फिर बलदेव ने ऑन्सरिंग
मशीन सुनी और डिलीवरी नोट तैयार किए और सैयद को थमा दिए। सैयद ने अपनी वैन में से
खाली सिलेंडर निकाले और भरे हुए रखकर चला गया। शौन सैयद की ओर देखता जा रहा था।
बलदेव ने समझते हुए कहा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह सैयद कुछ समय पहले ही मेरे साथ काम करने लगा है। डिलीवरी करता है। कोई
बहुत ही उतावला ग्राहक हो तो मैं जाता हूँ। तू आ जा एक बार</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">हम
दोनों डिलीवर करेंगे। पूरा साउथ-ईस्ट लंदन कवर करके रख देंगे। यह सैयद दो पौंड एक
सिलेंडर डिलीवर करने का लेता है। कई बार पचास सिलेंडर भी डिलीवर कर आता है।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">तेरी पेशकश बुरी नहीं डेव</span><span style="font-size: 12.0pt;">, </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">पर मेरे सारे प्रोग्राम बन चुके हैं।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">शाम को बोट पब में मिलने का वायदा करता शौर चला गया। बोट पब थेम्ज़ में
चलता-फिरता पब था। रास्ते में जाता शौन बलदेव के बिजनेस के बारे में सोचता जा रहा
था और फिर मन ही मन कहने लगा -</span><span style="font-size: 12.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">यह पाकि तो बहुत अच्छा रहा।</span><span style="font-size: 12.0pt;">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTUbY8VE9x4DYFYStcjqvW9AIMEq3rpDAsAJflJrGWp7al9gVeK4eZVJuMgnIVrhV8ZAELInpHcL2OZDNF3USCbq2cHYd7QmjzUrBnq6gqPq8GzHVOFLhgvBpgVbWI9LNbClv6_URKnUN2/s1600/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTUbY8VE9x4DYFYStcjqvW9AIMEq3rpDAsAJflJrGWp7al9gVeK4eZVJuMgnIVrhV8ZAELInpHcL2OZDNF3USCbq2cHYd7QmjzUrBnq6gqPq8GzHVOFLhgvBpgVbWI9LNbClv6_URKnUN2/s200/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" width="160" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-34459136262914766392013-05-11T15:12:00.006+05:302013-05-11T15:26:29.560+05:30गवाक्ष – मई 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgb3pFoosqbe-MUrMtoJUx9KsJY0H54MJuLEKZjHpZr6QIeEQerP7RKputTmbkRg9FEeDjypPkkdoMQbUP9FsDUG2nbgSvUWqhiAn3_8eRfZYwM9mDwzvFyZcXqiJwCdmLZcZ9WAqoxRh3f/s1600/9.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="239" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgb3pFoosqbe-MUrMtoJUx9KsJY0H54MJuLEKZjHpZr6QIeEQerP7RKputTmbkRg9FEeDjypPkkdoMQbUP9FsDUG2nbgSvUWqhiAn3_8eRfZYwM9mDwzvFyZcXqiJwCdmLZcZ9WAqoxRh3f/s320/9.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कवियों की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का
प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर अपने समय और समाज
के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू
के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर
कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी
कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो,
कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता
अवस्थी(नीदरलैंड) अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">परमिंदर सोढ़ी<span lang="HI"> (जापान) आदि </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार
हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">57वी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">यू.के.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी के प्रख्यात कवि-शायर प्राण शर्मा की ग़ज़लें </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और ब्रिटेन निवासी
पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">58</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">यू.के. से </span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">प्राण शर्मा की ग़ज़लें</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्यार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कभी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मनुहार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कितनी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अच्छी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लगती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दिलदार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नुस्खा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तीमारदारी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">का</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ठण्डे</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुनियेगा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बीमार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बात</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मतलब</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमेशा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जैसे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">व्यापारी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">करे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">व्यापार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्यारे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कभी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कुछ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिलाया</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कर</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुखाती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सदा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इनकार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">औरों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुनिए</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भले</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शौक़</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेकिन</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहले</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुनिए</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अपने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">परिवार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">काम</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कुछ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आपस</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यारो</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुखाने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लगती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बेकार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;">`<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्राण</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अपनों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हक़</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्या</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मांगे</span> </span></div>
<span style="color: #990000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लगती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सबको</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बुरी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हक़दार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span> </span></div>
<div class="MsoNormal">
---------------------------------------------</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घोलें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रस</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मदभरी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पुरवाइयाँ</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बज</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रही</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सजन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शाम</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शहनाइयाँ</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">छू</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पाया</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आकाश</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऊँचाइयाँ</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खाक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">छूएगा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पाताल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गहराइयाँ</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इतना</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नादां</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">किसीको</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">समझिये</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मत</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साहिबो</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">किसीमें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">होती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">थोड़ी</span>-<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बहुत</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">चतुराइयां</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इनसे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">करके</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखिएगा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्यार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बातें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कभी</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आपको</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अच्छी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लगेंगी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आपकी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तन्हाइयाँ</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घड़ी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आँखें</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बिछाने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वाले</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सब</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">राहों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span> </span></div>
<span style="color: blue;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाएँगी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सभी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आपकी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहुनइयां</span> </span></div>
<span style="color: #073763;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
------------------------------------------------</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जग</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुःख</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डूबे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कितने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंसानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जाने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐसे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कितने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगवानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भीड़</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भरे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बाज़ारों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बंद</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पडी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सालों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जाने</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐसी</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कितनी</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूकानों</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुझको</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भटकाया</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जिनने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बस्ती</span>-<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बस्ती</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वन</span>-<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जीवन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐसे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अरमानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुमने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुस्काती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आँखों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आंसू</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेकिन</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोती</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हुई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आँखों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुस्कानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जीवन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सागर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जैसा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> ,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इस</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सागर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्यारे</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आते</span> - <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जाते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कितने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तूफानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अपनों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बेगाने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बनते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुमने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">माना</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेकिन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अपने</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बनते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बेगानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;">`<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्राण</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भले</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उगली</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उठाओ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेकिन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">काम</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">समझदारी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">करते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नादानों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> </span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
----------------------------------------------------</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">काश</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नफ़रत</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जमी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">काई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमेशा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">को</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">धुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घुल</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सके</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ज़िन्दगी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्यार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">का</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अमृत</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उस</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">किसीका</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाथ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दोस्तो</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लावारिस</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बच्चा</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुहल्लों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कुछ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ख़ातिर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खुला</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्या</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खुला</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दोस्तो</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">द्वार</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मंदिर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">का</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सभी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वास्ते</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">माना</span> , <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पल</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बनते</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिटते</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पल</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मगर</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पानी</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बनते</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आखिर</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पानी</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सब</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बुलबुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहले</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ही</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कुछ</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बढ़</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रहे</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैं</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आपसी</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">झगड़े</span> -
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तनाव</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मरने</span>-<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मारने</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दोस्तो</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्योंकर</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुले</span> </span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हर</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">समस्या</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">का</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हल</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दोस्तो</span></span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गाँठ</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाथों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खुल</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पाए</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दाँतों</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से</span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">खुले</span> </span> </div>
<div class="MsoNormal">
00<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIgMV9QR60qpQeLf-0ELVjevAJF10iOIadCiufRM8Gm6OHVhIN6tPb6204GzMNVEkRVlmGFWI-n7_VnGTUktw1coFPLCOLZemYiL97hq83Z5q9PR8zp6eTvrFO54XpWvwRgUh-cH3b8DnQ/s1600/Pran+Sharma.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIgMV9QR60qpQeLf-0ELVjevAJF10iOIadCiufRM8Gm6OHVhIN6tPb6204GzMNVEkRVlmGFWI-n7_VnGTUktw1coFPLCOLZemYiL97hq83Z5q9PR8zp6eTvrFO54XpWvwRgUh-cH3b8DnQ/s320/Pran+Sharma.jpg" width="242" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जन्म</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> - 1 3
. 6 . 1 9 3 7</span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">स्थान</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> - </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वजीराबाद</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ( </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अब पकिस्तान में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> )</span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिक्षा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> - </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">एम .ए</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ` ( </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हिंदी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> )</span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लब्ध प्रतिष्ठ</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वरिष्ठ साहित्यकार प्राण शर्मा </span><span style="mso-bidi-language: HI;">1 9 6 6 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">से यू .के में निवास</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कर रहे हैं. आप बहुआयामी व्यक्तित्व के
स्वामी हैं . आज इस उम्र में भी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मिडलैंड के एक शहर
कोवेंट्री में बैठे निरंतर विभिन्न विधाओं में समय की</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आवाज़ और उसकी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">धड़कन</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">को कलम से कागज़ पर ईमानदारी से बेलौस</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उतार रहे हैं.</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">इसके अलावा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्राण शर्मा की कहानियाँ</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लघु कथाएं</span><span style="mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गज़लें</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आदि</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="mso-bidi-language: HI;">`</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरवाई</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ` </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ही</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">नहीं</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">विभिन्न वेब</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैगजीन</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रिंट</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मीडिया</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रकाशित</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">होती</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रहती</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हैं. </span><span style="mso-bidi-language: HI;">`</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उर्दू</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ग़ज़ल बनाम</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हिंदी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ग़ज़ल</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ` </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उनके</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">निबन्ध</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">को</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खूब</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ख्याति</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मिली</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">है</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> . </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"></span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्राण शर्मा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रकाशित</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुस्तकें</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हैं</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> - </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ग़ज़ल</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कहता हूँ</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ( </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ग़ज़ल</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संग्रह</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ) , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुराही</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span style="mso-bidi-language: HI;">( </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मुक्तक</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संग्रह</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पराया</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">देश</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ( </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कहानी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लघु</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कथा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संग्रह) .</span><span style="mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सम्मान - </span><span style="mso-bidi-language: HI;">1 9 6 1 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भाषा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">विभाग</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पटियाला</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">द्वारा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आयोजित</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">निबन्ध</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रतयोगिता में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">द्वितीय</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरस्कार</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> . 1 9 8 2 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कादम्बिनी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">द्वारा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आयोजित</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंतर्राष्ट्रीय कहानी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रतयोगिता</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सांत्वना</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरस्कार . </span><span style="mso-bidi-language: HI;">1 9 8 6 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मिडलैंड</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आर्ट्स लेस्टर</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> ,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> .</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">के द्वारा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आयोजित</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कहानी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रतियोगिता</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रथम</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरस्कार . </span><span style="mso-bidi-language: HI;">2 oo 6 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू .के</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हिंदी</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">समिति</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> 2 0 1 1 </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">में</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भारतीय</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उच्चायोग</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">द्वारा साहित्य</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सेवा</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सम्मान</span><span style="mso-bidi-language: HI;"> . </span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सम्पर्क : </span>3 , CRAKSTON CLOSE , COVENTRY CV 2 5
EB U . K </i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i> <a href="http://ph.no/" target="_blank">PH.NO</a> . 0 2 4 7 6 4 5 7 4 4 6 </i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></a><a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
</a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></span></span></a><span style="font-size: large;"><a href="http://gavaksh.blogspot.com/2009/07/16.html"><span lang="HI" style="text-decoration: none;">धारावाहिक पंजाबी उपन्यास</span><span style="text-decoration: none;">(</span><span lang="HI" style="text-decoration: none;">किस्त</span><span style="text-decoration: none;">- </span><span lang="HI" style="text-decoration: none;">5</span><span style="text-decoration: none;">8</span><span style="text-decoration: none;">)</span></a></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7u2YHuWp_gTqjC-3H67qzyYDmOHSwzp1Ryom37HPSz3TUiYirlGlbWRFX7SFtIvsU8-IqmEacd3ueW0edBuKbE-QoHCWsklK0qbNZ1rSZKbmr-1V0Mue_fEuPLikuQoYg2N7-ADSFMvwp/s1600/indian+girls+6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="212" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7u2YHuWp_gTqjC-3H67qzyYDmOHSwzp1Ryom37HPSz3TUiYirlGlbWRFX7SFtIvsU8-IqmEacd3ueW0edBuKbE-QoHCWsklK0qbNZ1rSZKbmr-1V0Mue_fEuPLikuQoYg2N7-ADSFMvwp/s320/indian+girls+6.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"><br />
</span><span style="color: #990000;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">।। तिरसठ ।।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सात बजे लौटकर दुकान खोलनी थी। अजमेर ने शराब
ज़रा अधिक पी ली थी। उसके लिए दुकान में खड़ा होना कठिन था। उसको पता था कि शिन्दा नहीं
लौटेगा। पहले जब गया था तो वह चौथे दिन लौटा था। अब तो वह पहले से अधिक गुस्से में
गया था। उसने और गुरिंदर ने दुकान का काम जैसे-तैसे चलाया। अजमेर सोच रहा था कि कहाँ
जाता है वह। कौन-सा ऐसा खै़र-ख्वाह था जिसके बारे में उन्हें नहीं पता था। उसने सतनाम
को फोन करके सारी बात बताई। वह बोला-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिक्र न कर। खुद
ही दो दिन घूम-घामकर आ जाएगा। उसने तो अब यह रोज़ का काम बना लिया। आदत ही बन गई।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर अजमेर को चैन
नहीं था। उसको रात को भी चैन नहीं पड़ा। सवेरे दुकान खोलने से पहले ही वह सतनाम की दुकान
पर चला गया। उसको लग रहा था कि सतनाम को उसके चले जाने की इतनी फिक्र नहीं थी। सतनाम
ने उसको देखते ही कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसके साथ बैठकर
एक बार बात कर लो कि वह चाहता क्या है। अगर तुम्हारे यहाँ काम नहीं करना तो इधर कर
ले।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसकी प्रॉब्लम
यह नहीं। उसकी प्रॉब्लम यह है कि बीवी के खिलाफ़ कुछ सुनने के लिए तैयार नहीं। बात कहने
वाले को झूठा बनाकर रख देता है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसको बिठाओ और
बात करो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं तो वापस भेज दो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिले तो सही</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तभी कुछ करेंगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम ने टाइम
देखते हुए कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जुआइस का टाइम
हो गया आने का</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर आई नहीं अभी तक।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहीं उसके यहाँ
ही न हो </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वहीं होगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उस दिन भी वहीं
था। जुआइस साली मुकर गई थी। वैसे एक बात है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अगर जुआइस के हुआ तो सेफ
है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">धीरे धीरे ले आएंगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">धीरे धीरे क्या</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी चलते हैं।
किसी को पता चल गया कि काली के घर जा बैठा है तो लोग क्या कहेंगे</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वचित्तर सिंह इंडिया
पहुँचते ही डोंडी पीट देगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वे दोनों एक बार
फिर जुआइस के घर आ गए। सतनाम ने घंटी बजाई। अंदर से कु</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">त्ते</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के भौंकने की आवाज़ आई। जुआइस ने दरवाज़ा खोला और बोली -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैलो सैम</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कैसा है तू </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यहाँ शैनी भी आया
है </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम ने सीधे
ही सवाल कर दिया। जुआइस ने कहा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ आया है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं उसको लेने
आया हूँ।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहता हुआ सतनाम अंदर जाने लगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर जुआइस ने उसको
वहीं रोक दिया और कहा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो तुमसे नहीं
मिलना चाहता।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो हमारा भाई है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम उसके भाई हो
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारे जैसे भाई होते हैं ! तुम भाई नहीं शैतान हो। तुम उसके साथ जानवरों जैसा
व्यवहार करते हो। बहुत ज्यादतियाँ करते हो। वो तुम्हारे साथ नहीं जाएगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जुआइस</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू हद से आगे बढ़कर
बात न कर</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमारा भाई है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू कौन है </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहकर सतनाम ने
जबरन अंदर जाने की कोशिश की। जुआइस ने उसको धकेलते हुए कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सैम</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">ख़बरदार</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यह तेरी दुकान नहीं है
जहाँ तेरा हुक्म चलता है। यह मेरा घर है। यहाँ मेरी मर्जी से सबकुछ होता है। अगर तुम
खै़र चाहते हो तो चुपचाप चले जाओ।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम झेंप गया।
एक कदम पीछे हटता हुआ बोला -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू कब तक रखेगी
उसको </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सारी उम्र। सुना
! सारी उम्र</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं तुम लोगों का रवैया बहुत दिनों से देख रही थी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं चुप रही</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर अब नहीं रह
सकती।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जुआइस पूरे गुस्से
में थी। सतनाम ने उसका यह रूप पहले कभी नहीं देखा था। उसने अजमेर को इशारा किया और
दोनों लौट पड़े। अजमेर कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसकी तो भाई आँख
ही बदल गई। मानो इसे शिन्दा नहीं कोई सोने की खान मिल गई हो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये निकाल ले शिन्दे
में से जो निकालना है। साला निकम्मा बंदा है। शराब के बग़ैर दो कदम नहीं चल सकता। यह
साली मुफ्त में ही आँखें दिखाती फिरती है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब क्या करना है
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बात ठंडी हो जाए
ज़रा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर आ जाएँगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं यार</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर की बात फिर
रह गई</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू ऐसा कर</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">थोड़ा ठहरकर अकेला ही आकर
देखना। जुआइस मेरी ओर बहुत ही कड़वी नज़र से देखती थी। पता नहीं क्या एलर्जी हो। तू शिन्दे
को समझाना।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर का दुकान
खोलने का समय हो रहा था। वह चला गया। करीब दो घंटे बाद फिर लौट आया। उसने टोनी को काम
पर बुला लिया था और गुरिंदर को टोनी के साथ खड़ी कर आया था। उसको चैन नहीं पड़ रहा था।
वह आते ही कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इस काली के पास
रंग-बिरंगे लोग आते होंगे। कहीं शिन्दे को आगे-पीछे ही न कर दे। इसलिए वहाँ जाकर आ।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम गया और खाली
हाथ लौट आया। जुआइस पहले की भाँति ही पेश आई उसके साथ। अजमेर जलाभुना बैठा था। वह सतनाम
से कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी तो तू इसे
यहाँ पक्का कराने की बात कहता था। जो बंदा कच्चा होकर ही इतना कुछ कर रहा है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पक्का होकर क्या
करेगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अंदाजा लगा ले।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उन्हें यह मसला
बहुत गंभीर लग रहा था। दोनों ही सोच में पड़ गए। सतनाम कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अंत में इसका फिल्मी
एंड ही करना पड़ेगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो कौन-सा </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जब हीरो की पिटाई
हो रही होती है तो हीरोइन ही आकर हैल्प किया करती है। इसलिए औरतों की हैल्प लेनी पड़ेगी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जो आदमी हमारी
नहीं मान रहा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो औरतों की क्या मानेगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यहाँ फिर फिल्मी
फार्मूला लागू होता है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौन-सा </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जिसे कहते हैं
- इमोशनल ब्लैकमेल। औरतों को बच्चों सहित भेजते हैं। यह साला गब्बर सिंह सूरमा भोपाली
न बन गया तो कहना।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर को लगा कि
सतनाम की बात में दम था। सतनाम फिर कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई तू जाकर जट्टी
को तैयार कर और मैं आज रात को इधर अपनी को किसी सुंदर औरत से जोड़ते हुए फूक देता हूँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये भी तो नखरे
करेंगी न।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यह तो है ... पहले
तो इनको मनाना पड़ेगा। चल</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू मासी मनजीत को लेकर
आ जा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सलाह करते हैं क्या करना है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ठीक है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और फिर आज का दिन
रखकर जुआइस का चाव भी कम हो जाएगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम और मनजीत
हाईबरी पहुँच गए। दुकान में खड़े-खड़े ही सलाह-मशवरा होने लगा। गुरिंदर अजमेर से बोली
-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक तो तुम भी कहते
समय आगा-पीछा नहीं देखते</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहले ऐसे ही बलदेव को...।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू अब यहाँ उसका
रोना न रो। यह सोचो कि अब क्या करना है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर बोला।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मनजीत बोली-</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सबसे पहले तो यह
कि वह चाहता क्या है </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बात हुई क्या थी </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह चाहता यह है
कि हम उसको गलत बात पर न रोकें।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर की बात पर
गुरिंदर ने कहा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यह बात नहीं। वो
कहता था कि मेरी औरत को लेकर गलत न बोलो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जट्टिये ! जब वो
है ही गलत तो कैसे न कहें।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जब यह कहता है
कि कुछ न कहो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो न कहो। तुम्हें क्या। दूसरी बात जो मैं घर में देखती आ रही
हूँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो यह है कि शराब उस पर थोड़ी उंडेला करो। तुम तो उसकी गलती निकालकर बातें किए ही
चले जाते हो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक बार शुरू क्या होते हो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर हटते ही नहीं।
बंदा एक बार कह ले</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बस।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जट्टिये ! भाई
को इस बात से न रोक। अगर उसका नंबर लगना हट गया तो तेरा शुरू हो जाएगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम यह बात करने
से अपने को रोक न सका। </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसकी बात पर सभी
हँस पड़े। मनजीत कहने लगी -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं जो देख-सुन
रही हूँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उस हिसाब से मैं तो कहूँगी कि तुम दोनों भाई आधी अधीर तनख्वाह
दो और आधा-आधा काम कराओ। जो उसे अपने पास रखेगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो उससे एक दिन
ज्यादा काम करवा ले</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर फेयर होकर फैसला करो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इतना कहने की देर
थी कि सतनाम में और अजमेर में लेन-देन शुरू होने लग पड़ा कि दोनों उससे कब और कितने
घंटे काम लेंगे। सतनाम को उसकी ज़रूरत सुबह को थी</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसलिए सुबह से
तीन बजे तक काम उसके साथ और बाकी का दिन अजमेर के साथ। दो दिन सवेर को शॉपिंग अजमेर
के साथ करवा देगा और फिर इतवार का दिन भी अजमेर के साथ ही। दोनों पचास-पचास पौंड दिया
करेंगे। दोनों ही उसको शराब पीने देंगे। शराब से रोकने का अर्थ, उसको चोरी के लिए प्रेरित
करना होगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जब सतनाम और अजमेर
शिन्दे के समय का बंटवारा कर रहे थे तो गुरिंदर ने कहना शुरू किया -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक बात मैं भी
करना चाहती हूँ कि घर में एटमॉसफियर बढ़िया बनाकर रखा करो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कम से कम हफ्ते
में एक दिन एकसाथ मिलकर बैठा करो सभी भाई... बलदेव सहित।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जट्टिये ! जैसे
कम्पास साला नॉर्थ की तरह रहता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू भी उधर को ही रहती है।
हम कब नहीं बुलाते उसको। वही मरखने बैल की तरह पीठ पर हाथ नहीं रखने देता। साला राज
कुमार की तरह बुरे आदमी का किरदार नहीं निभाना चाहता।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसको बलदेव की
कम और मेरे पर तीर चलाने की ज्यादा पड़ी रहती है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर ने अपनी
भड़ास निकाली।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">चलो भाई</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यह मसला बाद का
है। पहले यहाँ सीता और गीता एक्शन पर निकलें</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कामयाबी प्राप्त करें</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बाकी बातें फिर
करेंगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अगले दिन मनजीत
ने स्कूल से बच्चे लिए और फिर हाईबरी से होकर नोइल रोड पर आ गई। कल रात ही सतनाम ने
उसको जुआइस का घर दिखला दिया था। वे दोनों कार में से उतरीं। मनजीत के दोनों बच्चे
भी साथ ही थे। जो बातें उन्होंने करनी थीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वे पहले ही तय कर ली थीं।
मनजीत ने घंटी बजाई। अंदर से कु</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI;">त्ता
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भौंका तो बच्चे डरकर माँ के साथ लग गए। जुआइस ने दरवाज़ा खोला। मनजीत बोली -</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हैलो</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हम शैनी को लेने
आई हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौन हो तुम </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हम उसकी सिस्टर-इन-लोज़
हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ओह ! उसके भाइयों
की बीवियाँ ! वे फेल हो गए तो तुम आ गई। तुम तो औरतें हों</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुमको तो इन्सान
का दर्द ज्यादा महसूस होना चाहिए। तुम्हें पता नहीं था कि तुम्हारे पति इसके साथ क्या
बर्ताव करते रहे हैं </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जुआइस</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमें कहाँ पता
था। हम भाइयों की बातों में दख़ल नहीं देना चाहती थीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर अब इसकी हम
खुद देखभाल करेंगी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम जाओ</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह तुम्हारे साथ
बिल्कुल नहीं जाएगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह मेरे पास रहेगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जुआइस ने सख़्त
शब्दों में कहा। तब तक शिन्दा भी अंदर से उठकर वहाँ आ गया। वह उनकी बातें सुन रहा था।
वह बोला- </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम क्यों आईं
</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">?
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">चलो चलें।</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">“</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDm14JLCO-6xEBglFgBmKWS7G3rHlmE2czmEmNrsJ1Py9yZ4H401NEk3_jVsrHXjkLt8Q3CoeG34Nq3I28hIRby1t6P7dOmBrWGOEuI_LSVWyqajQ7LvrLXfMOWIwRjFsI48yL5FtPbgno/s1600/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDm14JLCO-6xEBglFgBmKWS7G3rHlmE2czmEmNrsJ1Py9yZ4H401NEk3_jVsrHXjkLt8Q3CoeG34Nq3I28hIRby1t6P7dOmBrWGOEuI_LSVWyqajQ7LvrLXfMOWIwRjFsI48yL5FtPbgno/s200/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A4+%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B2+%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82.jpg" width="160" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com11tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-82973535411129818982013-04-05T21:37:00.000+05:302013-04-05T21:42:08.222+05:30गवाक्ष – अप्रैल 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoMCQaEwhrGe8cDICCwPHQJnYsiGzHDFrtZtHEKDB4PSb9WY1XFPm0m4eShl81ENV8OzEj7ZNKtUOZ89cqjX_M4m_JVrF4A8UJFlvMnufr61RT4_jKhjpWoHq4fE6eZq6dOdTuRgKgxq2Z/s1600/524017_375490805823101_722545548_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="238" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoMCQaEwhrGe8cDICCwPHQJnYsiGzHDFrtZtHEKDB4PSb9WY1XFPm0m4eShl81ENV8OzEj7ZNKtUOZ89cqjX_M4m_JVrF4A8UJFlvMnufr61RT4_jKhjpWoHq4fE6eZq6dOdTuRgKgxq2Z/s320/524017_375490805823101_722545548_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कवियों की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का
प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर अपने समय और
समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू
के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर
कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी
कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो,
कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता
अवस्थी(नीदरलैंड) और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार
हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पचपनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">ओसाका, जापान</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी कवि परमिंदर
सोढ़ी की कविता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के
धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">57</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">ओसाका,
जापान</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> से</span></span><span style="color: black;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">परमिंदर
सोढ़ी की कविता</span></span></span><span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"><br clear="all" style="page-break-before: always;" />
</span>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #741b47;"><span style="font-family: "Mangal","serif";">आधा मील</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक सड़क पर</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरी हस्ती नित्य धूल बन</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फैलती है…</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक सड़क </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे अंदर बहती है</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे पुरखे</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पीछे कहीं रह गए हैं</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे पिता</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी पिछले ही मोड़ पर</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ओझल हुए हैं</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे बच्चे</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहीं आगे निकल गए हैं</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने अपने हिस्से का</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आधा मील</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी तय करना है…</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सड़क के बायीं ओर</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरियाली है</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जहाँ दरख़्तों की </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लम्बी कतार नज़र आती है</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दरख़्त भी</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे संग-संग चलते रह हैं</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये मुझे</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सड़क ने ही बताया है…</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सड़क के दायें हाथ</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देशकाल बसता है</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जहाँ बोधि मंदिरों की</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुखद सम्मोहक घंटियों</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">से लेकर</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गुलामों की मंडियों का</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुखद शोर है…</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैंने अपने हिस्से का</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आधा मील</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अभी तय करना है…।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">00</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzMkg5oeuvOBN55yWkTy2T4kjNIntJTSsIy3CbbYMp_YR61k0cTgTn7jlXrR9jrl3wG6b0lHZQdG2DMtCGTOG6nZo4IjiyPmYrXHKtTJKj0uCM1SO13a3_ccbUO9ASxDSrsomtsRadsD-h/s1600/Parminder+Sodhi.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzMkg5oeuvOBN55yWkTy2T4kjNIntJTSsIy3CbbYMp_YR61k0cTgTn7jlXrR9jrl3wG6b0lHZQdG2DMtCGTOG6nZo4IjiyPmYrXHKtTJKj0uCM1SO13a3_ccbUO9ASxDSrsomtsRadsD-h/s1600/Parminder+Sodhi.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">परमिंदर सोढ़ी</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">वर्तमान निवास : ओसाका</span></i><i><span style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">,<span lang="AR-SA">जापान</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">प्रकाशित पुस्तकें : कविता संग्रह : उत्सव</span></i><i><span style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">, <span lang="AR-SA">तेरे जाण
तों बाद</span>, <span lang="AR-SA">इक चिड़ी ते महानगर</span>, <span lang="AR-SA">सांझे
साह लैंदियां</span>,<span lang="AR-SA"> झील वांग रुको</span>, <span lang="AR-SA">पत्ते
दी महायात्रा(समूची कविता हिंदी व गुरमुखी में)</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">अनुवाद : आधुनिक जापानी कहानियाँ</span></i><i><span style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">, <span lang="AR-SA">सच्चाइयों
के आर-पार</span>, <span lang="AR-SA">चीनी दर्शन </span></span><span style="color: #cc0000;">–</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";"> ताओवाद</span></i><i><span style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">, <span lang="AR-SA">जापानी हाइकु शायरी</span>, <span lang="AR-SA">धम्मपद</span>,
<span lang="AR-SA">गीता</span>, <span lang="AR-SA">अजोकी जापानी कविता</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">सम्पादन : संसार प्रसिद्ध मुहावरे। वार्ता : रब दे डाकिये और अजोकी
जापानी कविता(मासिक </span><span style="color: #cc0000;">‘</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">अक्खर</span><span style="color: #cc0000;">’</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";"> का विशेष अंक)।</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">अभी हाल में नया कविता संग्रह </span><span style="color: #cc0000;">‘</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";">पल छिण जीणा</span><span style="color: #cc0000;">’</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: "Mangal","serif";"> प्रकाशित हुआ है।</span></i></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-38963482639652270052013-04-05T21:32:00.002+05:302013-04-05T21:36:35.422+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 57)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-QaUHHFVnoG0JbzXRIdy-rbflVetAx6NEVcUCsRjkasuf8vnhHAZt7Rmh9dd3JWSwgC-Mg6C5WBqpqgydubCA0Q_uBP4DX3mtDSWyoKeChuEwPqap5PQosCP4hBlWdFb3qcf5QfYsF8Vy/s1600/1251179945127-art+summit+2009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="295" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-QaUHHFVnoG0JbzXRIdy-rbflVetAx6NEVcUCsRjkasuf8vnhHAZt7Rmh9dd3JWSwgC-Mg6C5WBqpqgydubCA0Q_uBP4DX3mtDSWyoKeChuEwPqap5PQosCP4hBlWdFb3qcf5QfYsF8Vy/s320/1251179945127-art+summit+2009.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">॥ बासठ ॥</span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">बलदेव ने दुकान में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिशिंग</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">और कैपिंग का सामान डालना प्रारंभ कर दिया। गर्मियों
का बिजनेस था यह। गर्मियों </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">लोग फिशिंग करने निकलते
और कैपिंग करते। गैस के काम के साथ यह बहुत फिट बैठ रहा था। जब गैस का काम समाप्त हुआ
तो यह चल पड़ेगा। उसने अपनी स्थानीय प्रैस में इस नए बिजनेस का एड भी दे दिया था। दुकान
के बाहरी बोर्ड पर भी लिखवा दिया था - ए एस फिशिंग एंड कैपिंग। बोर्ड देखते ही गैस
लेने आए ग्राह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">पूछताछ करने लग पड़े
थे। </span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब वह दुकानदारों की भाँति काम करता था। सवेरे
आठ बजे खोलता और शाम को आठ बजे बंद कर देता। इतवार का अवकाश रखता। मैरी दुकान पर होती
तो वह दूर दूर तक गैस देने निकल जाता। जहाँ तक दूसरा डिलीवरी वाला न पहुँचता</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह वहाँ पहुँच जाता। कठिन से कठिन जगह पर भी
वह डिलीवरी कर देता। कई बार उसको लगता कि उस अकेले के लिए यह काम ज्यादा था। उसको एक
और ड्राइवर अपने संग चाहिए था। एक दो बार ऐसा हुआ भी कि पूरे आर्डर उससे संभाले नहीं
गए। कई डिलीवरियाँ करने वाली रह गईं। वैसे भी इतना बोझ उठाये-उठाये वह थक जाता।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैरी अभी काम कर रही थी। दोबारा उसने पहले
की तरह अड़गे नहीं किए थे। वह शिन्दे को लेकर भी सोचने लगता कि उसको ही ले आए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर फिर उसका मन बदल जाता कि शिन्दा अब तो अजमेर
के साथ कुछ डरकर भी काम किए जा रहा था</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसी तरह सतनाम भी बड़ी जगह पर था</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसके पास आ गया तो शायद वह वैसा काम न करे। ऐसा न हो कि फिर उसे गले से उतारना
कठिन हो जाए।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसको गुरां की बहुत याद आती। शैरन की भी। अब
गुरां कभी कभी फोन कर लेती थी। शैरन का भी आ जाता। एक दिन सतनाम ने भी किया था और शिन्दे
को लेकर कोई बात करता था</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर वह इतना बिजी
था कि अच्छी तरह बात नहीं कर सका था। मैरी की तरफ जाते हुए अब वह कभी हाईबरी नहीं गया
था। पहले की भाँति अब बाहर बाहर किसी को देखने की तमन्ना भी नहीं जागी थी। अजमेर और
सतनाम पर तो उसे अब गुस्सा भी आने लगा था कि कोई उसकी दुकान देखने तक नहीं आया। मानो
वे दोनों उसके बिजनेस से ना-खुश हों।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक दिन गैस देने वह क्लैपहम गया। एलीसन की
याद आ गई। उसका मन हुआ कि वह उसका दरवाज़ा खटकाकर देखे कि घर में ही है कि नहीं। वह
दोबारा एलीसन को फोन भी नहीं कर सका था। उसके मन में आया कि क्यों न इस कठिन समय में
वह एलीसन की मदद ले ले। मैरी का अब डर रहता था। उसने अपने मोबाइल से ही एलीसन को फोन
किया -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एलीसन ने कहा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू दोबारा आया ही नहीं। न फोन किया और तूने अपना नंबर भी बदल लिया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एलीसन। मैंने जगह जो बदल ली इसलिए फोन नंबर भी वो नहीं रहा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्या हाल है तेरा </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं ठीक हूँ। तू सुना तेरा क्या हाल है। और
तेरे ब्वॉय फ्रेंड का भी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब्वॉय फ्रेंड तो मैंने सिर्फ ट्राई ही किया
था। ठीक नहीं लगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">छोड़ दिया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शौन की कोई ख़बर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं क्या बताऊँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बल्कि तू बता शौन के बारे में </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुझे भी नहीं पता। मेरा फोन नंबर बदल गया है
न।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तूने मेरे साथ एक प्रॉमिस किया था</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">याद है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौन सा प्रॉमिस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">याद तो करा ज़रा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यही कि मुझे छुट्टियों में आयरलैंड भेजेगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे बच्चे संभालेगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्यों नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जब मर्जी जा तू। मैं तेरे बच्चे संभाल लूँगा। अब तो मेरी बेटियाँ
भी कई बार आ जाया करती हैं। एक साथ खेल सकेंगे ये।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुझे आयरलैंड जाना है क्रिसमस पर</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ठीक है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बिलकुल ठीक। मैं किसी दिन घर आऊँगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बैठकर बातें करेंगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर एक दिन समय निकालकर वह एलीसन के घर गया।
वह मैरी को एलीसन के बारे में कुछ नहीं बताना चाहता था</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसलिए कुछ देर बैठकर ही लौट आया। फेह और नील
उसके साथ उतावले से होकर बातें कर रहे थे। वह उन्हें अनैबल और शूगर के बारे में बता
रहा था। </span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह ग्रीनिच गया तो बेटियों के साथ बातें करने
लगा। उसने कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इस साल क्रिसमस पर तुम्हें क्या लेना है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एनीथिंग व्हटऐवर यू लाइक </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?'' </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनैबल बोली।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शूगर ने साथ ही सिर हिला दिया। बलदेव ने कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐसे नहीं। व्हटऐवर यू लाइक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बाइ! ओर यू टेल मी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लड़कियाँ खुश हो गईं। बलदेव आगे कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और क्रिसमस पर तुम्हारे दो फ्रेंड्स भी तुम्हारे
साथ रहेंगे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">विच वन्ज़ </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू डोंट नो दैम यैट </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बलदेव ने कहा और सिमरन की तरफ देखने लगा। सिमरन
ज़रा-सा हैरान होकर बोली-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौन आ रहा है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू शौन की बहन एलीसन को जानती है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं तो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू मिली है उससे एक बार। उसके बेटा-बेटी इन्हीं
की उम्र के हैं। उसने अपनी माँ से मिलने जाना है इस क्रिसमस पर। कहती थी दसेक दिन के
लिए मेरे बच्चे रख लेना। मैंने कहा- ठीक है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दैट्</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">'</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">स गुड !... पर तुम्हें बच्चे लुक-आफ्टर करने आते हैं </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसमें क्या है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और फिर अब ये इतने छोटे तो नहीं रहे... तुझे
कोई एतराज तो नहीं अगर ये उनके साथ खेलें-कूदें </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं क्यों माइंड करुँगी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इट</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">'</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">स बैटर फॉर मी...
मैं भी मार्च में छुट्टियों पर जाना चाहती हूँ। बेटियों को तू संभालना।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बलदेव को धक्का-सा लगा कि सिमरन यह क्या कह
रही थी। वह कुछ न कह सका। सिमरन फिर बोली -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमारे क्लाइंट हैं जो फ्री छुट्टियाँ अरेंज
कर देते हैं कई बार। इस बार मेरी बारी है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बाकी स्टाफ ले चुका है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साथ में कौन जा रहा है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ली हारवे </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर डेव दैट्स नन ऑफ़ युअर बिजनेस।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिमरन खीझकर बोली। बलदेव चुप-सी लगा गया और
चुप-सा ही वहाँ से आ गया। अगले वीक एंड पर ग्रीनिच नहीं गया। उसके मोबाइल पर अनैबल
का फोन आया</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बोली-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डैड</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वाय नॉट यू कम टु डे </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वी वांट सी यू।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बेटे</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं ज़रा बिजी हूँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">नेक्सट वीक आऊँगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहकर बलदेव ने फोन रखा तो पीछे पीछे ही शूगर
का फोन आ गया। वह भी वही बात कह रही थी। बलदेव सोचने लगा कि अच्छी-भली चलती ज़िन्दगी
में गाँठें-सी डाल लीं। हफ्ताभर लड़कियों के फोन आते रहे। उसको ग्रीनिच जाना ही पड़ा।
सिमरन कहने लगी-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बच्चों की एक सॉयक्लोजी यह होती है कि जितना इन्हें मिल जाए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उस पर ये अपना हक समझते हैं और उससे कम इनको
मंजूर नहीं होता। इसलिए जिद्द करने लगी थीं। तू हर हफ्ते आता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक हफ्ते नहीं आता तो इनसे झेला नहीं जाता।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बलदेव ने कोई उत्तर नहीं दिया। उसका रूटीन
फिर से पहले वाला ही हो गया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">क्रिसमस की छुट्टियाँ आ गईं। मैरी अपने पति
और बेटे को मिलने चली गई। गई तो दो सप्ताह के लिए ही थी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर कह गई कि हो सकता था कि वह अधिक समय रुक
जाए। बलदेव को अपने काम की चिंता सताने लगी। उसको इतनी तसल्ली-सी थी कि आयरलैंड से
लौटकर एलीसन उसकी मदद करेगी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बेशक रेस्टोरेंट
वाली नौकरी से कुछ समय के लिए छुट्टी ही क्यों न करवानी पड़े। उसका बड़ा मसला तो इन दस-पंद्रह
दिनों का था। यह चिंता उसको खाने लगी। उसने वैदर फॉरकास्ट देखी। क्रिसमस के दिनों में
धूप निकलनी थी। बिजनेस के लिए यद्यपि बुरी ख़बर थी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर बलदेव के लिए अच्छी थी। काम को आसानी से संभाला जा सकता था।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एलीसन खुश-खुश-सी चली गई। फेह और नील को बलदेव
ले आया। वह उनको ग्रीनिच ले गया। उसने उन दोनों का अपनी बेटियों से परिचय करवाया दिया।
शीघ्र ही सभी घुल मिलकर खेलने लगे। सिमरन उन बच्चों के आने पर खुश थी। सिमरन को भी
कुछ छुट्टियाँ थीं। क्रिसमस वाले दिन उसने टरकी बनाई। सभी बच्चों को उसने तोहफे लेकर
दिए। बलदेव सवेरे ग्रीनिच से ही काम पर चला जाता। कई बार सिमरन और चारों बच्चे भी दुकान
में आ जाते और पूरा दिन वहीं रहते। सिमरन ने एलीसन के बच्चों का परायापन कतई महसूस
नहीं किया। </span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एक दिन बलदेव सोचने लगा कि उसने दुबारा एलीसन
के घर का चक्कर ही नहीं लगाया। छुट्टियों में चोरियाँ भी बहुत हो जाती हैं। सूने पड़े
घर को देखकर तो चोर दौड़कर पड़ते हैं। फिर उसको नील और फेह के लिए कुछ और कपड़े भी चाहिए
थे। वह एलीसन के फ्लैट में गया। जब चॉबी लगाकर दरवाज़ा खाला तो एलीसन सामने खड़ी थी।
वह उसको देखकर हैरान हो गया और पूछने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एलीसन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू यहाँ क्या कर रही है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुझे तो आयरलैंड में होना चाहिए था।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एलीसन कुछ बोले बगैर रोने लग पड़ी। बलदेव ने
पूछा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वहाँ सब ठीक तो है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सब ठीक है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर तू इतनी जल्दी क्यों लौट आई </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं क्या करती </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वहाँ मुझे किसी ने बुलाया ही नहीं। घर का दरवाज़ा
भी मुश्किल से खोला उन्होंने। मेरी माँ ने तो यहाँ तक कह दिया कि जैसे आई है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वैसे ही लौट जा। दुबारा कभी न आना। हमारे लिए
तो तू मर चुकी है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहकर वह फिर रोने लगी। बलदेव ने उसे अपनी बाहों
में भरकर दिलासा दिया। चूमा। पर एलीसन रोये जा रही थी। उसको दुख था कि उसके पैसे खराब
हुए थे। इससे तो वह न ही जाती। उसकी क्रिसमस भी नष्ट हो गई थी। बलदेव उसके करीब ही
बैठ गया। वह उसके कंधे पर सिर रखकर रोने लगी। बलदेव उसकी पीठ पर हाथ फेरता उसको शांत
करवाता रहा। जब वह कुछ ठीक हुई तो बलदेव ने पूछा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शौन की ख़बर आई वहाँ कोई </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शौन के बारे में मुझे उन्होंने क्या बताना
था। मैथ्यू की पत्नी कैमला बताती थी कि एक दिन फादर एडरसन इन्हें मिला था। बताता था
कि शौन वापस आ जाएगा। मुझे फादर जॉय भी यही कहता था। शौन फादर जॉय को ख़त लिखता रहता
है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कैरन जो चर्च जाती है।
मुझे लगता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमारी मदर को भी
शौन का फोन आता है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब एलीसन शांत हो गई थी। उसने आँसू पोंछ लिए
थे। बोली-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">माइंड न करना</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">है तो शौन तेरा
दोस्त ही... एक तरफ तो मेरी छोटी-सी गलती को ये लोग माफ़ नहीं कर रहे और दूसरी तरफ शौन
की ओर देख</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अपने फर्ज से कैसे
मुँह मोडे घूमता है। अच्छी-भली कैरन को पागल सिद्ध करने की कोशिश कर रहा है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibLDR1X0PMbhREDKd0szZJ311R7MPnMDgBfV_Df-3ZQAr6aoVLam8Hl-kswPcZeyH_KrpJAzGMTmW5NqDpxAZJleT2RWM7McRxA42PGdOlXuLuVWXL0O172qynU0TdGhck5MZEDnzyjRHJ/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibLDR1X0PMbhREDKd0szZJ311R7MPnMDgBfV_Df-3ZQAr6aoVLam8Hl-kswPcZeyH_KrpJAzGMTmW5NqDpxAZJleT2RWM7McRxA42PGdOlXuLuVWXL0O172qynU0TdGhck5MZEDnzyjRHJ/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-45153090470808723242013-03-10T19:26:00.000+05:302013-03-13T19:31:32.229+05:30गवाक्ष – मार्च 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKw2A5_yWZ3ACFCEQGsiGmbhCSZW8JO2UIhQpLi_nHXnYFOSrsG6pR_vZUHO3IgDzUGLkif76-7b2pwf4ovhuh85TKHjcaDaC7sX7vKT7Js_GQ-4-guamP0dAra7Hmd6bSv9EFqOvE7bmp/s1600/165905_10151090810846271_1744132371_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKw2A5_yWZ3ACFCEQGsiGmbhCSZW8JO2UIhQpLi_nHXnYFOSrsG6pR_vZUHO3IgDzUGLkif76-7b2pwf4ovhuh85TKHjcaDaC7sX7vKT7Js_GQ-4-guamP0dAra7Hmd6bSv9EFqOvE7bmp/s320/165905_10151090810846271_1744132371_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जनवरी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">/</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कवियों की समकालीन रचनाओं से रू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ब</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रू करवाने का
प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर अपने समय और समाज
के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इटली</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मास्को</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">.)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लंदन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दुबई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भगत धवन</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डेनमार्क</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वटुक</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">’(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू एस ए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू
के), सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा), बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चहल (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">न्यूजीलैंड), बलबीर
कौर संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शिवचरण जग्गी
कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), नीरू
असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">), </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (टोरंटो,
कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमेरिका), सोहन
राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(डॉ) पुष्पिता
अवस्थी(नीदरलैंड) और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उपन्यासकार
हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पचपनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">0</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंक
में </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">कैलिफोर्निया(यू.एस.ए.)
से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हिंदी कवयित्री मंजु मिश्रा के कुछ हाइकु और ब्रिटेन निवासी
पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सवारी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">छप्पनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">…</span></i></span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: red;"><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">कैलिफोर्निया(यू.एस.ए.) से</span></span><span style="color: black;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">मंजु मिश्रा </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span>कु<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">छ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हाइकु</span></span></span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">यादें</span></span></span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(1)</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सूखे फूलों-सी</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">निकलीं किताबों से</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरानी यादें।</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(2)</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हँसे या </span><span lang="HI" style="color: black; mso-bidi-language: HI;">रोयें</span><span style="color: black; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जीवन की माटी में</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यादें ही बोयें।</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(3)</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आएँगी यूँ ही</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; mso-bidi-language: HI;">जब-तब
</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">छलने</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पुरानी यादें।</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(4)</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तेरी वो याद</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चूड़ी</span><span lang="HI" style="color: black; mso-bidi-language: HI;">-</span><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सी खनकी थी</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बरसों बाद।</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(5)</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">याद तुम्हारी</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पहाड़ी नदी बन</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बहा ले गई।</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">00</span><span style="color: black; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJ4CvW3zYUBNIYxjylmWN4SUHDVyCCyihg6bv6MSNVQkI-2WFoFn3Ft1RwU6Xp_HzYib8bUpJO7k3TrBuS3fXZlYYJ9d5BGBHYl6xjsliT-8jZqR_tnvwU79veZI2Zw5h12SeX7yRKYu-2/s1600/Manju+Mishra.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJ4CvW3zYUBNIYxjylmWN4SUHDVyCCyihg6bv6MSNVQkI-2WFoFn3Ft1RwU6Xp_HzYib8bUpJO7k3TrBuS3fXZlYYJ9d5BGBHYl6xjsliT-8jZqR_tnvwU79veZI2Zw5h12SeX7yRKYu-2/s1600/Manju+Mishra.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><i><span style="color: #cc0000;"><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">मंजु मिश्रा</span> </em><br />
<em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">जन्म : </span>28 </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">जून </span>1959, </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">लखनऊ(उत्तर प्रदेश)।</span> </em><br />
<em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">शिक्षा :
एम। ए.(हिन्दी)</span> </em><br />
<em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">सृजन :
कविताएँ</span>, </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">हाइकु</span>, </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">क्षणिकाएँ</span>, </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">मुक्तक और ग़ज़ल।</span> </em><br />
<em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">सम्प्रति
: व्यापार विकास प्रबंधक</span>, </em><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">कैलिफोर्निया (यू</span></em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">.<em><span style="font-family: "Mangal","serif";">एस.ए.)</span> </em></span><br />
<em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">ब्लॉग :</span> http://manukavya.wordpress.</em><em>com</em><u><br />
</u><em><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">ईमेल :</span> </em><a href="mailto:manjushishra@gmail.com"><em><span style="text-decoration: none;">manjushishra@gmail.com</span></em></a></span></i></span><span style="color: black; font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-78179046791640319452013-03-10T19:17:00.000+05:302013-03-13T19:25:49.682+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 56)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>HI</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="List Bullet"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Normal (Web)"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoTvqsKAgxbm9ERpegeuCwaNQnU8nT_1NHtIRGu-cYqVjgeubwYAkOPvizZTOv-vcoo8l6vEKSY3Oc9Ce54cT5ZX3on4NVbUDdH99DlKSuIvdtZJa-Z8ccpZ3hSmHjMd_f5evsKukFnCGZ/s1600/307943_504160762974398_1474641229_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="211" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoTvqsKAgxbm9ERpegeuCwaNQnU8nT_1NHtIRGu-cYqVjgeubwYAkOPvizZTOv-vcoo8l6vEKSY3Oc9Ce54cT5ZX3on4NVbUDdH99DlKSuIvdtZJa-Z8ccpZ3hSmHjMd_f5evsKukFnCGZ/s320/307943_504160762974398_1474641229_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">सवारी </span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"><br />
</span><span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif";">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">: </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">॥ इकसठ ॥</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif";">गुरां कहती</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, ''<span lang="AR-SA">जब से शिन्दा बाहर रहकर लौटा है</span>, <span lang="AR-SA">कुछ सुधर गया है।</span>''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर ने भी इस बात का महसूस किया था। वह अब
शराब कम पीता था। पहले की तरह दिन में ही डिब्बा नहीं खोलता था। उसके हाथ अब नहीं कांपते
थे। एक दिन सतनाम ने उससे कहा था -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अगर शिन्दा ठीक नहीं तो मेरे पास भेज दे। जितना करेगा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उतना ही सही।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहले तो अजमेर सोचने लग पड़ा था कि जाता है
तो जाए</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">परंतु अब उसे दोबारा काम
करते देखकर वह समझ गया कि सतनाम फिर से उसे फुसलाने की कोशिश कर रहा था। उसने सतनाम
तो टरका दिया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब सबकुछ पहले की भाँति चलने लग पड़ा था। मुनीर
और प्रेम आते</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पब में बैठकर बातें
भी करते। मुनीर कुछ महीने पाकिस्तान रह आया था। सतनाम उससे कहने लगा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मियाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सुना फिर कोई गप्प।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई खास ना होसी। एक वीडियो बना के लिया सां।
मुझे पता</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम यकीन न कर
सी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वीडियो होसी तो यकीन होसी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इसबार देखकर आया है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इस बार देखा नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">किया। एक बछड़ा हलाल किया सू।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये तो बड़ा काम नहीं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बड़ा ही होसी। मैं अकेले ने ही किया सू। इतना
बड़ा बछड़ा हलाल करना आसान न होसी। वो चार चार बंदों के काबू ना आसी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो फिर तेरे पास कौन-सा मंतर था कि तूने यह
काम कर दिया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सच बात तो यह है कि मैं पी के व्हिस्की का
अधिया बस...।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वीडियो भी बनाई है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दिखा सां ना किसी दिन।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हलाल करते वक्त आयतें भी पढ़ी थीं </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इतना टाइम कहाँ होसी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुश्किल से तो बछड़ा ढाया सू।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर तो मियाँ तू फंस गया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो कैसे </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तूने शराब पी थी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आयतें पढ़ी नहीं। अगर मुल्लों ने तेरी वीडियो
देख ली तो तेरा फातिहा पढ़ देंगे। अगर प्रेम ने देख ली तो वो भी तुझे छोड़ने वाला नहीं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो क्यों </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बछड़ा गऊ से पैदा जो था।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहकर सतनाम हँसने लगा। उसकी बात पर अजमेर भी
हँसा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर मुनीर गंभीर हो गया।
तब तक प्रेम और उसका भाई रमेश भी आ पहुँचे। इतवार का दिन होने के कारण सभी फुरसत में
थे। सतनाम उठता हुआ बोला-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मियाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ज़िन्दा रहे तो मिलेंगे लाख बार... मैं चलता हूँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कहीं जाना है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर ने सतनाम से कहा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">याद है न</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">आज वचित्तर सिह ने आना है चंदा लेने </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">चंदा तू ही दे देना। जैसा करना है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कर लेंगे। बलदेव तो अब खारिज ही है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर इस बात का उन्हें
क्या पता</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू आ जाना मिल
मिला लेना।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">सतनाम चला गया। अजमेर प्रेम और रमेश के लिए
गिलास भरवाने काउंटर पर जा खड़ा हुआ। मुनीर धीरे से प्रेम से कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये मेरी बात का मजाक उड़ा सन कि वांगली कोई
गेम नहीं। अब देखो</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दोनों भाई प्लेअर
बने पड़े सन और गरीब शिन्दा बना छोड़ा सू वांगलू।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर वापस आया तो मुनीर कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोतियों वाले</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तेरे सिर पर हम भी ऐश कर सां।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर खुश हो गया। वह घड़ी देखने लगा। अब पब
खुलने का वक्त तीन बजे तक का हो गया था। ऐसे ही ऑफ लायसेंस भी दो बजे की बजाय तीन बजे
तक खुलते थे। एक घंटा अधिक मिल गया था। मुनीर कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाई जान</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">घड़ी क्या देखते हो। अभी तो बड़ा टाइम पड़ा सू। और शॉप में शिन्दा
है ही न।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हाँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वो तो ठीक है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर गैस्ट आने वाले
हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हम आते आते शिन्दे से मिलकर आए हैं। रमेश को
देखकर तो उसका चेहरा ही उतर जाता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पता नहीं क्यों।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">प्रेम ने कहा। उसके पीछे ही मुनीर ने पूछा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वैसे अब शिन्दा ठीक रह सी </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ठीक को ठीक ही है। न ठीक रहेगा तो हमारा क्या
जाएगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ठीक फरमाया। हमारी तरफ कहावत है - तोड़ी उबलेगी
तो अपने ही किनारे साड़ सी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर ने उसी हाँ में हाँ मिलाई और उठ खड़ा
हुआ। उसके साथ ही बाकी लोग भी अपने अपने गिलास ख़त्म करने लगे। </span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वचित्तर सिंह उनके गाँव से था और गाँव के किसी
कार्य के लिए चंदा इकट्ठा करने इधर आया हुआ था। आज अजमेर की तरफ आ रहा था।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वचित्तर सिंह करीब तीन बजे आया। गाँव की बातें
हुईं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अन्य खैर-ख़बर का आदान-प्रदान
हुआ। शिन्दा भी दुकान बंद करके उनके बीच आ बैठा। वचित्तर सिंह बोला-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम तो चार भाई हो</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ढाल चार जगह दो। और फिर यह स्कूल पड़ता भी तुम्हारे
करीब ही है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अंकल जी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हम सब इकट्ठे ही हैं। हमारा सारा काम एक जगह पर ही चलता है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर सिंह</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मैं एक ढाल तो लूंगा नहीं तुमसे। तुम्हारा नाम ही इतना बड़ा है
कि जिसके पास जाएँ</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारी तारीफें
ही सुनने को मिलती हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर दो सौ पौंड देना मान गया। एक घर को सौ
पौंड बाँध रखे थे। उसने सोच लिया था कि सो पौंड सतनाम दे देगा और सौ वह। बातों के साथ
साथ ड्रिंक भी चल रही थी। चंदे वाली बात से फुरसत पाकर गाँव की बातें फिर शुरू हो गईं।
अजमेर ने कहा -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अंकल जी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमारा मुंडा गागू कैसा है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वचित्तर सिंह ने बात करने से पहले शिन्दे की
तरफ देखा और फिर झिझकता हुआ कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गागू... ठीक ही है। आजकल के लड़के तुमको पता
ही है। और वो तो अभी बच्चा ही है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई गड़बड़ तो नहीं करता वो </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गड़बड़ तो कोई नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बीबा है। बस</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ये ढाणी बनाना अच्छी बात नहीं। हम सब धीयों-बहनों
वाले हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसने धीरे धीरे बात ख़त्म की। शिन्दा बोला-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वैसे कितना बड़ा हो गया </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">? </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरे जितना है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वैसे तो ईश्वर की कृपा से जवान है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोटर साइकिल लेकर निकलता है तो खूब जंचता है।
पर यही मंढीर का डर रहता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">और क्या...।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसकी बातें अजमेर को उकसाने लगीं। वह थोड़ा
नशे में भी था। कहने लगा-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अंकल जी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम हो घर के आदमी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारी हमारी इज्ज़त साझी है। एक बात सच सच बताओ।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पूछो जी।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमें लोग इधर आ-आकर बताते हैं कि मिंदो घूमती
बहुत है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखो जी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">ऐसी अफवाह तो उधर भी है। पर अफवाहें भी कभी सच हुआ करती हैं।
मुझे तो बेचारी बहुत प्यार से फतह बुलाती है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वचित्तर सिंह चंदा लेकर चला गया। अजमेर शिन्दे
से बोला-</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब बता। तू हमें ही झूठा बनाए जाता था। अब
तो गाँव का बंदा मुँह पर करा दिया।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">भाजी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुमने गाँव का बंदा मुँह पर नहीं करवाया</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गाँव के बंदे के आगे मुझे नीचा दिखाया है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मेरी औरत की बेइज्ज़ती की है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तो क्या यह भी झूठ बोलता है </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुझे अपने टब्बर का पता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">उसमें रब जैसा भरोसा है। वह सुंदर है। उसे
पहनना-बरतना आता है। तुम सब उसके साथ जैलसी किए जाते हो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हमें उसके साथ कोई जैलसी नहीं। हमारा तो कहना
है कि उसके कारण हमारे पूरे टब्बर की बेइज्ज़ती होती है। तू उसे लिख दे कि अक्ल से रहे।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह अक्ल से ही रहती है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर इतने पैसे क्यों उड़ाए जाती है। देख</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अब वाली लैटर में और पैसे मांगे हैं। इतने
पैसे वो कहाँ खर्च करती है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इन पैसों का उसके घूमने-फिरने से क्या मतलब
हुआ </span><span style="font-family: "Mangal","serif";">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">किसी को बुलाती होगी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">कोई रख रखा होगा।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">देखो भाजी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुमसे मैंने पहले ही कहा था कि मुझे जो चाहे कह लो</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर मेरी बीवी को कुछ न कहो। मैं हुआ तुम्हारा
बंदी</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मुझे तो हर हाल में सुनना
ही है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पर उस बेचारी को इतनी दूर
बैठी को तो बख्श दो।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शिन्दे</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तूने मेरी कुर्बानी का ज़रा भी मोल नहीं डाला। पहले दिन से ही
तुझे पैसे भेजे</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुझे यहाँ बुलाया।
मुफ्त में लंगर छकता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तनख्वाह भी लेता
है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">फिर भी खुद को बंदी बताता
है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अजमेर का गुस्सा उसके वश से बाहर होने लगा।
शिन्दा भी ढीला नहीं पड़ा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">वह बोला -</span><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">पहली बात तो यह कि तुमने मुझे मुफ्त में तो
रखा नहीं</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">गधे की तरह काम
करता हूँ। दूसरा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तुम मेरी बीवी
को बदनाम करते हो इसलिए कि मैं गरीब हूँ। मेरी मजबूरी की आड़ में जो गंद-मंद बोलना होता
है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">बोले जाते हो कि मैं क्या
कर लूँगा। ऐसा ही लोग गुलामों के साथ करते हैं।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">तू अपनी बीवी की साइड लिए जाता है। उसको भी
मैं जानता हूँ। वो अव्वल नंबर की आवारा है। लोग झूठ नहीं बोलते। जो तू गुलामी वाली
बात करता है</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">अगर यह बात है
तो यहाँ से दफा हो जा</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जाकर आज़ादी से
रह</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जहाँ रह सकता है।</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Mangal","serif";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">शिन्दा कुछ कहे बग़ैर उठा और चल पड़ा।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="color: red;"><span style="font-family: "Mangal","serif";"></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"></span>(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></span>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgc1YWvFkHjYzEo_DMAuMEmbhjHqyeW-Up97f1_bUatjcCEFuTYpQ0X1vJJ3QztkYBKJhXbhWHKChg10y9Glfd7JnGY-oRfkkOEPktk_K7fkA4s_eBWn86s3ycB_62AZxvL4QyHS9wjn-ZO/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgc1YWvFkHjYzEo_DMAuMEmbhjHqyeW-Up97f1_bUatjcCEFuTYpQ0X1vJJ3QztkYBKJhXbhWHKChg10y9Glfd7JnGY-oRfkkOEPktk_K7fkA4s_eBWn86s3ycB_62AZxvL4QyHS9wjn-ZO/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: "Mangal","serif";">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #cc0000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-bidi-language: HI;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-51355279773980358922013-02-03T20:55:00.002+05:302013-02-04T13:23:33.897+05:30गवाक्ष – फरवरी 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJEvvJJHYkXSzZz8O9eupCJOBPflp0z5X0sTRUJ8dW89lCVp2Y-eINxS7CpWNOF_Nbls7B4AJj5uyevTO5Af7mAk3QoSdWqRs1CDFpiVwJ0yo7my-zadqi7ESSQSzMLS4sI7yUY7UAI96g/s1600/2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJEvvJJHYkXSzZz8O9eupCJOBPflp0z5X0sTRUJ8dW89lCVp2Y-eINxS7CpWNOF_Nbls7B4AJj5uyevTO5Af7mAk3QoSdWqRs1CDFpiVwJ0yo7my-zadqi7ESSQSzMLS4sI7yUY7UAI96g/s320/2.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन),
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण
जग्गी कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमेरिका),
सोहन राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(डॉ) पुष्पिता अवस्थी(नीदरलैंड)
और</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमृत दीवाना(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की
रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत
अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चौवनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आस्ट्रेलिया </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>से हिंदी कवयित्री डॉ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर के हाइकुअ और
ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पचपनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष
नीरव </span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">आस्ट्रेलिया
से</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span style="font-family: Mangal;">डा.भावना
कुँअर के </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सात हाइकु</span></span></span></div>
<div class="NoSpacing">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">नन्हें<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हाथों से</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: blue;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">मुझको जब छुआ</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: blue;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">जादू -सा हुआ ।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">खिड़की पर</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">है भोर की किरण</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #274e13;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #274e13;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">नृ़त्यागंना -सी
।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">लेटी थी धूप</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">सागर तट पर</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">प्यास बुझाने।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">यादों के मेले</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">हैं अब साथ तेरे</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">नहीं अकेले।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #0c343d;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">आई हिचकी</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #0c343d;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #0c343d;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">याद ही किया होगा</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #0c343d;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #0c343d;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">प्रियजनों ने ।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #783f04;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">वो मृग छौना</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #783f04;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #783f04;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">बहुत ही सलौना</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #783f04;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #783f04;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">कुलाचें भरे ।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="NoSpacing">
<br /></div>
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">प्यासा सागर</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">सर्द हुआ सूरज</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></span></div>
<span style="color: #cc0000;">
</span><br />
<div class="NoSpacing">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">चाँद झुलसा ।</span></span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="NoSpacing">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-hansi-font-family: "Arial Unicode MS";">00</span><span style="font-family: "Arial Unicode MS"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS";"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQ9Pe-rZDaw4i7SJVIIcGKcSq-4IhL-3-BRT9SMR4hai8UXipifzYuJBK3Ot_19TOlfzA0_pAE_oPgpZAJiNIuJ5k2s-R8yf0ZmWVgrxn6H0mx54x1NLyp4p1i_svCyz-_Wm4AvdXLpldk/s1600/bhawana+kunwar.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQ9Pe-rZDaw4i7SJVIIcGKcSq-4IhL-3-BRT9SMR4hai8UXipifzYuJBK3Ot_19TOlfzA0_pAE_oPgpZAJiNIuJ5k2s-R8yf0ZmWVgrxn6H0mx54x1NLyp4p1i_svCyz-_Wm4AvdXLpldk/s200/bhawana+kunwar.JPG" width="150" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="color: #3333ff; font-family: Mangal;">डॉ०
भावना कुँअर</span><span style="color: #3333ff;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">शिक्षा -
हिन्दी व संस्कृत में स्नातकोत्तर उपाधि</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">बी० एड०</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">पी-एच०डी० (हिन्दी)</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">शोध-विषय - </span><span style="color: #cc0000;">' </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">साठोत्तरी हिन्दी गज़लों में विद्रोह के स्वर व उसके विविध आयाम</span><span style="color: #cc0000;">'</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">।</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">विशेष -
टेक्सटाइल डिजाइनिंग</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">फैशन डिजाइनिंग एवं अन्य
विषयों में डिप्लोमा।</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">प्रकाशित
पुस्तकें - </span><span style="color: #cc0000;">1. </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">तारों की चूनर ( हाइकु संग्रह)</span><span style="color: #cc0000;"><br />
2. </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">साठोत्तरी
हिन्दी गज़ल में विद्रोह के स्वर</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">प्रकाशन</span><span style="color: #cc0000;"> - </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">स्तरीय पत्र-पत्रिकाओं में कविता</span><span style="color: #cc0000;">,
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">कहानी</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">गीत</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">हाइकु</span><span style="color: #cc0000;">,
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">बालगीत</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">लेख</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">समीक्षा</span><span style="color: #cc0000;">,
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">आदि का अनवरत
प्रकाशन। अनेक राष्ट्रीय एवं अन्तर्राष्ट्रीय</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">अंतर्जाल पत्रिकाओं में रचनाओं एवं लेखों का नियमित प्रकाशन</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">अपने ब्लॉग</span><span style="color: #cc0000;">
http://dilkedarmiyan.blogspot.com </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">पर अपनी नवीन-रचनाओं का नियमित प्रकाशन</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">तथा </span><span style="color: #cc0000;">http://drbhawna.blogspot.com/
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">पर कला का
प्रकाशन अन्य योगदान</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">स्वनिर्मित
जालघर - </span><span style="color: #cc0000;">http://drkunwarbechain.blogspot.com/<br />
http://leelavatibansal.blogspot.com/<br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">सिडनी से
प्रकाशित "हिन्दी गौरव" पत्रिका की सम्पादन समिति में</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">संप्रति -
सिडनी यूनिवर्सिटी में अध्यापन</span><span style="color: #cc0000;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">अभिरुचि-
साहित्य लेखन</span><span style="color: #cc0000;">, </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">अध्ययन</span><span style="color: #cc0000;">,</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">चित्रकला एवं देश-विदेश की
यात्रा</span><span lang="AR-SA" style="color: #3333ff;"> </span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Mangal;">करना।</span><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000;"> </span><span style="color: #3333ff;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="color: #3333ff; font-family: Mangal;">सम्पर्क -</span><span lang="AR-SA" style="color: #3333ff;"> </span><span style="color: #3333ff;"><a href="mailto:bhawnak2002@yahoo.co.in">bhawnak2002@yahoo.co.in</a></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-2631381672981623252013-02-03T20:50:00.000+05:302013-02-03T20:54:47.012+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 55)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJoDkot9pxH7V8voqgaBKjmKUapY2MhdznMYUDx4LiAP3xYoA6ROw-mhoIA2gADyLO-QkPV2wNNgQDxg1WKpW_5EjUhEN-bUxf-m0E6qJ_V_7LPYKFvu15yGfJy-keHR6CF6vuQY7Vu_RT/s1600/76306_4778093263807_1980556159_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJoDkot9pxH7V8voqgaBKjmKUapY2MhdznMYUDx4LiAP3xYoA6ROw-mhoIA2gADyLO-QkPV2wNNgQDxg1WKpW_5EjUhEN-bUxf-m0E6qJ_V_7LPYKFvu15yGfJy-keHR6CF6vuQY7Vu_RT/s320/76306_4778093263807_1980556159_n.jpg" width="320" /></a></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ साठ ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन में प्रवेश करते ही बलदेव को उतावली-सी होने लगी। वह सोच रहा था कि इतनी
ठंड में वह डिनर करता घूम रहा था। डौमनिक के इस आंमत्रण को गर्मियों तक स्थगित कर देना
चाहिए था। वह ग्रीनिच गया। अनैबल और शूगर को उठाकर अंदर बैड पर डाला। वे इतनी थक गई
थीं कि उठ नहीं रही थीं। वह वहाँ से चल पड़ा। सिमरन ने बहुत कहा कि सवेरे चले जाना या
देरे से</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">कुछ आराम करके</span>, <span lang="AR-SA">पर वह न रुका। उसको अपने काम की चिंता थी। आज तो कुछ नहीं हो सकता था</span>,
<span lang="AR-SA">पर कल के लिए तैयार रहना आवश्यक था। उसको मैरी को घर से पिक करना
था। सुबह </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ट्</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">यूब में आने में काफ़ी विलम्ब हो जाता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी आजकल कुछ अजीब ही व्यवहार करने लगी थी। जब बलदेव ने अपने संग काम करने के
लिए कहा था तो एकदम तैयार हो गई थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अब बदली-बदली-सी थी। मैरी ने उसकी मदद बहुत अच्छे
ढंग से करनी शुरू कर दी थी। उसको काम करना आता था। इतवार की वह छुट्टी करती थी। शनिवार
शाम को वह चली जाती और सोमवार सवेरे आ जाती। सोमवार आते-आते कई बार दस बजा देती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए बलदेव उसको स्वयं
ले आता। बाकी दिन वह बलदेव के पास ही रह लेती। बलदेव दिनभर डिलीवरी करता रहता। मैरी
यार्ड में होती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नई डिलीवरी उसको फोन पर बता देती। मोबाइल फोन का उसको बहुत फायदा हुआ था। सारा
काम उसके नियंत्रण के अधीन था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अब मैरी को जैसे बोझ लगने लगा था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव ने कार में से ही मैरी को फोन किया। घंटी बजती रही</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किसी ने फोन न उठाया। उसने
ब्लैकविल टनल पार करके कार का रुख उत्तरी लंदन की ओर कर लिया। फिर फोन घुमाया। मैरी
ने फिर भी नहीं उठाया। बलदेव हैरान हो रहा था। इस समय मैरी अपने घर में बैठी बलदेव
इंतज़ार किया करती थी। बलदेव आठ बजे उसके पास पहुँच जाया करता था। और अब भी आठ बज रहे
थे। उसका मूड-सा देखकर बलदेव को डर लग रहा था कि कहीं काम ही छोड़कर न चली जाए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए वह उसको खुश रखने
की कोशिश भी करता रहता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह डार्ट माउथ हाउस पहुँच गया। सीढ़ियाँ चढ़कर मैरी के घर की घंटी बजाई। मैरी घर
में नहीं थी। उसके मन में कई प्रकार के विचार आने लगे। वह सोचता था कि ठीक ही हो। वैसे
तो मैरी जिम्मेदार औरत थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भूलने वाली नहीं थी। वह नीचे उतरा तो बलिंडा मिल गई। अब वह मैरी को लेने-छोड़ने
आता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए उसका पुन: सबसे परिचय हो गया था। उसने बलिंडा से मैरी के बारे में पूछा तो
वह कहने लगी -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आज मैंने उसे जूडी के साथ बातें करते हुए देखा था। कहीं आसपास ही होगी। आ जा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे घर बैठकर वेट कर ले।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शुक्रिया बलिंडा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे जल्दी जाना है। पब में देखता हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शायद नॉर्थ स्टार गई हो। वह कभी-कभी काम भी करती है न।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव नॉर्थ स्टार पहुँच गया। सभी लाल से मुँह वाले आयरिश लोग बैठे थे। इनसे बलदेव
को एक ख़ास निकटता महसूस होने लगती। वह पब के अंदर गया। मैरी एक मेज़ पर बैठकर कुछ मित्रों
के संग बातें कर रही थी। उसने सिगरेट सुलगा रखी थी। बात करते-करते वह सिर हिला रही
थी जिससे लगता था कि वह नशे में थी। उसके साथ बैठे लोगों में से बलदेव एक औरत और एक
मर्द को जानता था। वे मैरी के साथ ही उसे मिले थे। बलदेव ने सबसे हैलो की और उनके पास
बैठ गया। उसने धीमे स्वर में मैरी से कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या प्रोग्रोम है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैसा प्रोग्राम </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चलें अब।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चलते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">थोड़ा ठहर... जा अपने लिए ड्रिंक ले आ। और मेरे लिए भी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह उठकर काउंटर से ड्रिंक ले आया। मैरी उस टेबल से उठकर खड़ी हो गई और खाली टेबल
की ओर जाते हुए बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सॉरी डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं पब में आ गई। मैं तेरा इंतज़ार न कर सकी। पर मैं क्या करती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरा मूड ठीक नहीं। मुझे
तेरे साथ कुछ बातें करनी हैं पहले।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बातें भी करेंगे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर हम लेट हो जाएँगे। घर चलते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वहाँ चलकर जितनी कहेगी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">करेंगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन से घर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बैटरसी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वहाँ नहीं। यहीं मेरे पास ही रह आज।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवेरे बहुत जल्दी उठना पड़ेगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उठ जाना फिर।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू नहीं उठेगी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं भी उठूँगी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर कुछ बातें करके।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तूने ड्रिंक ज्यादा पी ली है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हम यहीं चलते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर सारी बात घर चलकर ही करेंगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल उठ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी ने अपनी ड्रिंक भी खत्म न की और उठकर चल पड़ी। वह झूलती हुई-सी चल रही थी।
बलदेव ने पकड़कर उसको कार में बिठाया। वह बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न मैं तेरी रखैल हूँ और न मैं प्रॉस्टीच्यूट हूँ। बता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं क्या हूँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या बकवास करती है मैरी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह बकवास नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सच है... तू शनिवार अपनी बीवी के पास जा घुसता है और यहाँ रह जाती हूँ मैं अकेली।
वीकएंड ही तो होता है मिलकर बैठने का। मैं आज ये सोचती रही कि मैं तेरी रखैल तो नहीं
कहीं...। मैं किसी की रखैल नहीं बनना चाहती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए तू दफा हो जा और मुझे अकेली छोड़ दे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव को लगा कि यह तो वही काम हो गया जिसका उसको डर था। वह सोचने लगा कि क्या
जवाब दे उसकी बात का। उसने तो कभी सोचा ही नहीं था कि मैरी के साथ उसका रिश्ता क्या
था। उसको कोई उत्तर न सूझा और उसने कार आगे बढ़ा ली। मैरी उसकी ठोड़ी पर उंगली रखती हुई
प्यार में बोली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव बास्टर्ड ! मुझे जवाब दे मेरी बात का।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी बिच</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">स्टीवी वंडर का वो गाना सुना है - यू एंड मी पार्ट टाइम लवर्ज़...</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी उसकी बात पर हँसने लगी। फिर बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं मजाक नहीं करती। मुझे बता तेरी ज़िन्दगी में मेरी क्या जगह है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने तेरे साथ कभी कोई वायदा तो नहीं किया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सारे वायदे शब्दों से नहीं होते। दो महीने हो गए मुझे इस बार तेरे संग रहते</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब बता मुझे मैं कहाँ खड़ी
हूँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू ही बता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू कहाँ खड़ी होना चाहती है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं इस वक्त तेरे साथ काम करती हूँ। तूने मेरा काम देखा ही है...मैं डेव... लम्बे
समय के लिए तेरे साथ प्रोग्राम बनाना चाहती हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैसा प्रोग्राम </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरे साथ हमेशा हमेशा के लिए रहने का प्रोग्राम</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर तू अपनी बीवी के पास जाने से नहीं हटता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह मेरी निजी ज़िन्दगी है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जैसे तेरी भी है। तेरे पास टैंड और मिच हैं। याद है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन तूने एकदम उठकर
कह दिया था कि मेरा पति और पुत्र आ रहे हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसकी बात सुनकर मैरी ने गर्दन झुका ली। बलदेव ने फिर कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसी हालत में यह पार्ट टाइम लवर्ज वाला गीत ही गाया जा सकता है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं पार्ट टाइम लवर्ज वाला गीत नहीं गा सकती। तू मेरे साथ बैठकर भविष्य का प्रोग्राम
बना। मुझे बता कि तू अपनी बीवी के पास वापस जाना चाहता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं अभी इस बारे में स्पष्ट नहीं। शायद कभी भी न होऊँ। शायद यूँ ही वीकएंड डैडी
बनकर ज़िन्दगी काट दूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू ऐसा ही किए चल। वीकएंड डैडी बना रह उधर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर मेरे साथ भी भविष्य के बारे में प्रोग्राम बना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन सा प्रोग्राम </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं यह चाहती हूँ कि हम दोनों एक साथ मिलकर कोई काम शुरू करें। कुछ भी। कोई पब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई रेस्टोरेंट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्लब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान... कुछ भी। मेरे
पास हिस्सा डालने के लिए पैसे हैं। मैं आयरलैंड से अपना सबकुछ ले आई हूँ। मैं सोशल
सिक्युरिटी के आसरे गुज़ारा नहीं करना चाहती और न ही तेरा ये डेढ़ सौ पाउंड काफी दिखता
है। मेरी कैपेसिटी को तू भी जानता है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर मैरी चुप हो गई। बलदेव कहने लगा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब मैं दूसरे बिजनेस में कैसे पड़ सकता हूँ। देख</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसके बारे में मुझे जानकारी है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस बिजनेस का मुझे अनुभव
हो चुका है। मैं अभी बिजनेस नहीं बदलूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर तू इसमें मेरा हिस्सा डलवा ले। मुझे तनख्वाह पर काम नहीं करना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव की समझ में नहीं आ रहा था कि मैरी की बात का क्या जवाब दे। वह मैरी का इस
चलते बिजनेस में हिस्सा कैसे डलवा सकता था। फिर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने तो अपना भविष्य इस कारोबार के साथ बांध दिया था।
मैरी ने फिर अपना प्रश्न दोहराया तो बलदेव ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे प्रोग्राम इतनी जल्दी नहीं बदला करते कि तूने कह दिया और मैंने कर लिया। जो
बात तू आज कह रही है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसके मन में बैठने और फिर पकने के लिए बहुत समय लग जाएगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर मैं क्या करूँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?...</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा इंतज़ार करूँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू मेरा इंतज़ार न कर। यदि कोई विकल्प मिलता है तो ले ले।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू आर बास्टर्ड !... तू मुझे झूठी तसल्ली भी नहीं दे सकता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर उसने बलदेव को कोहनी मारी। बलदेव ने कार आगे बढ़ा ली। जब डार्टमाउथ हाउस को
पीछे छोड़ आया तो मैरी ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ ले चला है मुझे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बैटरसी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बैटरसी क्यों </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं तेरे साथ बैटरसी क्यों जाऊँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बता तो मुझे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव कार चलाते हुए एक हाथ उसके बालों में फिराने लगा। मैरी ने उसका हाथ पकड़ कर
चूमा और सिगरेट सुलगाते हुए बोली -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब क्या फैसला है तेरा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई फैसला नहीं। मेरे साथ ईस्टर तक काम करा दे अगर करवा सकती है तो। और फिर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा मन तो डैरी से जुड़ा
हुआ है जहाँ टैंड और मिच रहते हैं। तलाक तू दे नहीं सकती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए तेरी तांतें भी नहीं
टूटेंगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं जानती हूँ डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे पता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसीलिए मैं बिजनेस जैसी कोई कमिंटमेंट करना चाहती हूँ कि मैं उन तांतों से कहीं
अधिक मजबूत तांतों के साथ बंध सकूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkd8wl-kcQpIc2SM4JNrzUryGjGwybT0_fjIw6sxgST_5P3Y0X0ppFJ1Br41gd7md4j2ot7wYrdN9hFvhfT_BmReKhbe9KSJc7qj3Gk0yNNJrYoHKMW79LqrhshFKbkK22voxM0M2KU9ry/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkd8wl-kcQpIc2SM4JNrzUryGjGwybT0_fjIw6sxgST_5P3Y0X0ppFJ1Br41gd7md4j2ot7wYrdN9hFvhfT_BmReKhbe9KSJc7qj3Gk0yNNJrYoHKMW79LqrhshFKbkK22voxM0M2KU9ry/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-49927922420224066022013-01-07T21:20:00.001+05:302013-01-07T21:25:37.597+05:30गवाक्ष – जनवरी 2013<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYJe6zjTWzARgoHqlptOC9H1HjEkrMzkSDPFbHg2UbDgVUzn6iN1HesCNb3S2wSb7WkMovUECzfNtprU2UFGiiAeefbd930nd_LdZAlLxX9PIZ0PhJpV1QkYZ-p1BN-IbC7EOO8811lgvj/s1600/persian2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYJe6zjTWzARgoHqlptOC9H1HjEkrMzkSDPFbHg2UbDgVUzn6iN1HesCNb3S2wSb7WkMovUECzfNtprU2UFGiiAeefbd930nd_LdZAlLxX9PIZ0PhJpV1QkYZ-p1BN-IbC7EOO8811lgvj/s320/persian2.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमेरिका),
सोहन राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(डॉ) पुष्पिता अवस्थी(नीदरलैंड)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तिरपनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> से पंजाबी कवि अमृत दीवाना <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>की कविता और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चौवनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #783f04;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष
नीरव </span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैनेडा</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> से </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: red;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">अमृत दीवाना की पंजाबी कविता</span></span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हिंदी अनुवाद : सुभाष नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पार्लियामेंट</span></span></span><b><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अमृत दीवाना</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मन की पार्लियामेंट में </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमेशा शोर-शराबा रहता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कभी नारेबाज़ी करते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अतीत के साये</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और कभी मेरे सपने</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">वाक-आउट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> कर जाते हैं...</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">विरोधी दल की नेता - मेरी भावुकता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोज़ उठाती है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">ढह चुकी आसमानी रंगी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरी चाहतों की मस्जिद का मामला</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और कभी मेरे अंदर हो रहे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">दंगे-फसादों का मसला</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे लाख स्पष्टीकरण देने पर भी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह करती है असंतुष्टी का प्रकटीकरण</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">नित्य होते धमाकों से पीड़ित रूह के ज़ख्म</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">हो-हल्ला मचाते</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाउस के बीचोबीच आ जाते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और शून्य मेरे खिलाफ़ अक्सर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पेश करता है मर्यादा-नोटिस।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस हंगामों भरे माहौल
में मैं बेबस हूँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई एक भी प्रस्ताव
मैं अपने हक में</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जुबानी वोट के माध्यम
से पास न करवा सका</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और न ही मेरे पास है
ऐसा कोई मार्शल</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो मेरी तल्ख्रियों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">बेचैनियों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">टूट-फूट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">परेशानियों को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">उठाकर बाहर फेंक दे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाउस जो आधी रात को
लगता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पता नहीं कब नींद की
आहट सुन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगली रात तक के लिए </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">स्थगित </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जाता है!</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">उक्त कविता पंजाबी ब्लॉग </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">आरसी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">से साभार)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhs7ToheIoyUxeF2y4pHTEJ6idq61cZa6GGsfcMg6Wt28b7MhFsDEF9LHOYOhPy1ZOHJ__6QMoyLWUu-EkM5meYuDy2g4gCDPYOrnNV4ZhOJpnx1ZE8Bo-yUyeNUg8nNZHAiCUOka66qJHE/s1600/Amrit+Diwana.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhs7ToheIoyUxeF2y4pHTEJ6idq61cZa6GGsfcMg6Wt28b7MhFsDEF9LHOYOhPy1ZOHJ__6QMoyLWUu-EkM5meYuDy2g4gCDPYOrnNV4ZhOJpnx1ZE8Bo-yUyeNUg8nNZHAiCUOka66qJHE/s200/Amrit+Diwana.jpg" width="161" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अमृत दीवाना</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जन्म : </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">1959, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">गाँव- बडेसरों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जिला-होशियारपुर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाब।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">वर्तमान निवास : सरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैनेडा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुस्तकें : महक की
आमद(</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">1987), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">संवेदना(</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2001) </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और खुशामदीद( कविता संग्रह)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></span></i></div>
<i><span style="color: #cc0000;">
</span></i><div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">नागमणि</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">आरसी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिरजणा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">लकीर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कला सिरजक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रतिमान आदि पंजाबी पत्रिकाओं में कविताएं
प्रकाशित।</span></span></i><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-90340834364866962492013-01-07T21:14:00.000+05:302013-01-07T21:20:25.200+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 54)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbG9YtdbQYqVX6KkWQywwT07fe-mhRA5IaN24zdLeneSzUJY_bz7dxqZbfF1KmMRwvDXdl3hXhGcb_Iuwpia969cELEC72YJqwIRDwdg05A2VOc0i6URFKLRiJG3ne4g3RziQTzp8jOyX0/s1600/582194_131914056949883_2137114523_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="228" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbG9YtdbQYqVX6KkWQywwT07fe-mhRA5IaN24zdLeneSzUJY_bz7dxqZbfF1KmMRwvDXdl3hXhGcb_Iuwpia969cELEC72YJqwIRDwdg05A2VOc0i6URFKLRiJG3ne4g3RziQTzp8jOyX0/s320/582194_131914056949883_2137114523_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ उनसठ ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">बारिश हो रही थी। कार </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चलाना कठिन हो रहा था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रास्ता खोजने में भी </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दिक्कत </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पेश आ रही थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">पर बलदेव डौमनिक के घर पहुँच ही गया। डौमनिक ने बताया था</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">शहर में घुसते ही बुशमिल
के साइन मिल जाते हैं। बुशमिल की मुख्य सड़क का नाम फोर्ड रोड था। उसमें से ही निकलती
थी- मिलर्ड लेन। यदि कहीं भूल भी जाओ तो पूछ लेना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> <span lang="AR-SA">मिलर्ड लेन उस इलाके की प्रसि</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">द्ध</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड थी। जब बलदेव परेशान-सा होकर रास्ता खोजने लगता तो सिमरन नक्शा खोल लेती।
बलदेव को नक्शा देखने की आदत नहीं थी। ए-थर्टीन छोड़ते ही उसने सिमरन से पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बच्चों को </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सी-फ्रंट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दिखा लाएँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या दिखाएँगे इतनी बारिश में </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने तो तुमसे कहा था कि प्रोग्राम ही कैंसल कर दो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब टाइम दे रखा था डौमनिक को। अगर न आते तो वह क्या सोचता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बेटियाँ रास्ते भर पूछती आई थीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आर वी देअर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन बोली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये कभी लंबे रूट पर गई जो नहीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये साउथऐंड भी कोई लंबा रूट है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुल तीस-पैंतीस मील है सारा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इनके लिए यही बहुत है। बारिश होने के कारण भी ऊब गई होंगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे मिलर्ड लेन पर आए तो बड़े-बड़े घर देखकर सिमरन ने कहा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा फ्रेंड तो रिच लगता है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मे बी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हो सकता है। शेयरों का बिजनेस करता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अमीर तो होगा ही।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे सत्तर नंबर के आगे पहुँच गए। लिखा था -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चिज़नी कॉटेज</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">। एक तरफ अंदर जाने का रास्ता था और दूसरी तरफ बाहर निकलने
का। अंदर तीन बड़ी-बड़ी कारें खड़ी थीं। गेट के अंदर बोट भी खड़ी दिखाई दे रही थी। बलदेव
सोच रहा था कि यह तो अर्ल्ज क़ोर्ट वाली बोट लगती है जिस पर डौमनिक की आँख थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक ने उनके साथ बहुत गरमजोशी से हाथ मिलाए। अंदर गए तो पोलीन और उनके तीनों
लड़के एक पंक्ति में खड़े हो गए और सभी बारी-बारी से प्रेमपूर्वक मिले। डौमनिक ने परिचय
बड़े मज़ाकिया ढंग से करवाया। एक बच्ची पालने में भी थी। डौमनिक ने उसे गोदी में उठाकर
सबकी तरफ घुमाया। फिर एक-एक कप चाय का पिया जो पहले से ही तैयार थी। पोलीन और सिमरन
अपनी बातें करने लगीं। बलदेव ने डौमनिक के घर की तारीफ़ की तो वह उसको अपना घर दिखाने
के लिए ले चला। बलदेव ने इतना बड़ा घर पहले नहीं देखा था। उसके अपने मन में भी ऐसे ही
घर को लेने का सपना जन्म लेने लगा। वह एक-एक वस्तु को बड़े ध्यान से देख रहा था। घर
का चक्कर लगाकर वे दोनों बार में आ बैठे। डौमनिक ने बरांडी के पैग बनाए। बाहर बारिश
थम गई थी। अपना पैग उठाकर बलदेव कहने लगा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा घर मुझे बेहद पसंद आया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने यह बहुत सो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">च-समझकर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> खरीदा था। फिर इसकी लगातार
देख-रेख की</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस पर और पैसे खर्च किए और यह कैसे हो सकता था कि इसमें कोई दूसरा आकर रहे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब तो तेरी पोलीन के साथ पूरी सुलह है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब सब ठीक है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर मुझे बहुत बड़ी कीमत चुकानी पड़ी। यह बच्ची उसी आदमी की है। बड़ी बात तो यह है
कि अब हम दोनों खुश हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब तू भी अच्छा बनकर रहना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">असल में गलती मेरी ही थी। मैंने काम की खातिर लंडन में फ्लैट ले लिया था और वहीं
रहने लग पड़ा था। और तू तो जानता ही है.... अब वो फ्लैट भी मैं बेच दूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अपने पैग समाप्त करके वे दोनों बाहर गार्डन में आ गए। गार्डन बड़े पॉर्क जैसा था।
गार्डन के पिछवाड़े नहर बहती थी। नहर की छोटी-सी एक शाखा घरों के अंदर भी आती थी। डौमनिक
के गार्डन में भी नहर की एक ब्रांच आ रही थी और उसके ऊपर एक शैड डाला हुआ था। डौमनिक
ने जाकर शैड का दरवाज़ा खोला। अंदर चार सीटों वाली नाव छत से टंगी हुई थी। डौमनिक ने
बिजली का बटन दबाया। नाव धीरे-धीरे पानी में जाकर टिक गई। फिर उसने नहर की ओर खुलने
वाला गेट खोला। नाव को स्टार्ट करते हुए बोला -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आ जा एक-एक गिलास पीकर आते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे बोटों का कुछ ज्यादा ही शौक है। अर्ल्ज़ कोर्ट वाली भी ले आया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो तुझे बताया है न कि यह हमारी सुलह करवाने का साधन भी बनी है। मुझे बोट रखने
का बचपन से ही शौक है। मेरा बाप फिशरमैन हुआ करता था। मछली पकड़ने वाली कई नावें थीं
हमारे पास। अपने समय में मेरा बाप दूर-दूर तक मछली पकड़ने जाया करता था। कभी-कभी मैं
भी संग चला जाता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने बोट बढ़ा ली और नहर में ले आया। नहर के एक ओर पैदल चलने के लिए पटरी बनी हुई
थी और दूसरी तरफ सरकंडों की झाड़ियाँ थीं। कहीं तो नहर ज़मीन के बराबर ही बहती थी और
कहीं नीची हो जाती थी। डौमनिक अपनी ज़िन्दगी की कहानी बताता जा रहा था। बलदेव का ध्यान
आसपास देखने की ओर अधिक था। करीब दो मील पर जाकर एक वॉर्फ बना हुआ था। खुले मैदान जैसा
खुला तालाब। वॉर्फ के एक तरफ नावों की मरम्मत करने की गैरज़ थी और दूसरी तरफ एक बड़ा-सा
पब। कारों की भाँति नावें खड़ी थीं। हल्की हवा के कारण हल्का-हल्का झूलती नावें। डौमनिक
ने कहा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मौसम खराब है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो ये सारा वॉर्फ भरा होता है। अगर मौसम ठीक होता तो हम भी अपनी बीवियों को
ले आते।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे घर पर ही ठीक हैं। बल्कि वे एक-दूसरे से खुल लेंगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पोलीन की मेरे मित्रों की पत्नियों के संग खूब बनती है। इसका स्वभाव इस बात से
बहुत बढ़िया है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर वह हँसते हुए कहने लगा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसी स्वभाव ने ही तो इतनी मुसीबत खड़ी की थी। मैं बेघर हो चला था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमारे यहाँ एक कहावत है कि तीवीं रख नीवीं यानि औरत को नीचे ही रखो। पर आजकल का
सच दूसरा है। आदमी नीचे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">औरत ऊपर।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे दोनों हँसने लगे। पब में डौमनिक के कुछ अन्य मित्र भी थे। उसने डेव को उनसे
मिलवाया। बलदेव ने पूछा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्लाइव और ईअन का क्या हाल है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक हैं। मिलते रहते हैं। तुझे याद करते रहते हैं। किसी दिन वैसा प्रोग्राम फिर
बनाएंगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बना लो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव को क्लब वाली रात अभी भी नहीं भूली थी। उस रात को स्मरण करता वह मन ही मन
कहने लगता कि आदमी के अंदर कितने आदमी बैठे होते हैं। जैसे हालात हों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वैसा ही आदमी अंदर से निकल
आता है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक ने घड़ी देखी और बोला -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चलते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डिनर के लिए प्रतीक्षा हो रही होगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक नाव को वापस नहर में ले आया तो बारिश होने लगी। उसने नाव दौड़ा ली। बारिश
में नाव चलाना ख़तरनाक हो सकता था। आगे आए तो बारिश रुक गई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक ने पूछा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लिज़ नहीं मिली कभी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन मिली थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने जैसे पहचाना ही न हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शायद इसलिए कि वह अब बड़े लोगों में है। चैनल-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">4</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के कई प्रोग्रामों की नंबरिंग में उसका नाम आने लग पड़ा
है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे मिली कभी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे नहीं मिली। वैसे उसका बाप मेरा क्लाइंट है। मैंने कई बार शेयर खरीदकर दिए
हैं उसको।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर डौमनिक उसको नहर के बारे में जानकारी देने लगा कि यह नहर बहुत पुरानी नहीं
थी। लंडन की नहरों की तरह यह आवाजाही के लिए नहीं निकाली गई। यह तो लोगों की एक शौकिया
नहर थी जो समुद्र से जुड़ी हुई थी। इस इलाके के बहुत सारे घरों के साथ यह लगती थी। यही
से लोग नावें लेकर समुद्र में उतर सकते थे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह घर पहुँच गए। नाव को वापस ऊपर उठाते हुए डौमनिक बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक ही बीवी से काम चलाए जा रहा है कि है कोई और भी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे पास सबकुछ अस्थायी-सा ही रहा है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर बलदेव मैरी वाली कहानी सुनाने लगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">घर पर पोलीन और सिमरन खाने के लिए उनकी प्रतीक्षा कर रही थीं। डौमनिक और बलदेव
ने दो-दो पैग और लिए। फिर सबके साथ मिलकर खाना खाया। खाने के बाद डौमनिक ने लिकर के
दो बड़े पैग बना लिए और बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू और सिम भी कुछ शेयर खरीदो। किसी समय समय निकालकर बात करते हैं। मैं बताऊँगा
कि कौन-से खरीदने वाले हैं और कौन-से नहीं। मैं तुम्हें बहुत बढ़िया डील लेकर दूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़रूर लेंगे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बेशक थोड़े ही लें।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर बलदेव सिमरन की ओर देखने लगा। वह सोच रहा था कि शायद सिमरन ने पहले ही शेयर
खरीद रखे हों। डौमनिक ने फिर कहा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तेरा गैस का काम कैसा है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू खुश है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक ही है। कुछ भारी है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ भारी! यह बहुत भारी है... तेरे जैसी कूवत के बंदे के योग्य नहीं यह काम। तुझे
कुछ और करना चाहिए। कुछ बड़ा। तू सोच कि क्या करना है। पैसे का इंतज़ाम मैं कर दूँगा।
मिलियन पौंड तक भी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किस तरह का काम एडवाइज़ करेगा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई भी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर रिटेल का नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">होल सेल का कर... सिम के साथ सलाह कर ले।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हम सोचते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">करेंगे कुछ न कुछ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उन्होंने खाना खत्म किया। चार बज गए थे। पोलीन बोली -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कभी दिन बढ़िया होगा तो समुद्र की ओर चलेंगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर प्रोग्राम बनाएँगे। अब तुम लोग हमारे घर आना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़रूर आएँगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पोलीन कह रही थी। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन उसके भोजन की प्रशंसा और धन्यवाद करती रही। डौमनिक बलदेव को घर का फ्रंट
गार्डन दिखाने लगा। फिर अपनी कारों के बारे में बताता रहा और फिर उन्होंने एक-दूजे
को अलविदा कहा और बलदेव अपने परिवार सहित कार में आ बैठा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कार सिमरन चला रही थी। बलदेव कुछ नशे में था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनैबल और शूगर थक गई थीं। वे तो कार के हीटर के चलते ही सो गईं। बलदेव ने पूछा
-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैसा लगा चिज़नी परिवार </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">औरत थोड़ी भोली है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर आदमी तेज़ है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू तो औरत की साइड ही लेगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पोलीन सीधी बातें करती थी और डौमनिक अपना सौदा बेचने पर लगा हुआ था... वैसे डेव...
मैं तो इसे बिजनेस डिनर ही कहूँगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उसकी बातों में तो दम है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ही इज़ राइट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर यदि तुझे लोन चाहिए तो मेरा बैंक भी दे सकता है। सस्ता भी मिलेगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू भी कहीं सौदा तो नहीं बेच रही </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे कुछ बेचना नहीं आता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन ने बलदेव की ओर देखते हुए कहा। बलदेव उसकी ओर देखने लगा और कितनी ही देर
देखता रहा। सिमरन ने कार रोक ली और बोली -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या देख रहे हो </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं देख रहा हूँ कि तेरी आँखों में क्या है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन ने कार फिर चलानी आरंभ कर दी और शांत होकर चलाती रही। कुछ देर बाद बलदेव
ने पूछा -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इतनी चुप होकर क्या सोच रही है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कि मैंने इतने दिनों से तेरी आँखों को पढ़ने की कोशिश क्यों नहीं की।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivDOOY-RzauspiD9VbnrYH3Z2pLvzQKeTFv-NSeKsX9LX9_M49XzIrBnTtqVTUcVLTHnbrAIiFcQOl7nkF6LMxWy0IFEn90SZeZBv40wgSiHp3hAl3Agk66xsGAGSnqFV1G0Sr5ssaPOA6/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivDOOY-RzauspiD9VbnrYH3Z2pLvzQKeTFv-NSeKsX9LX9_M49XzIrBnTtqVTUcVLTHnbrAIiFcQOl7nkF6LMxWy0IFEn90SZeZBv40wgSiHp3hAl3Agk66xsGAGSnqFV1G0Sr5ssaPOA6/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: red;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: red;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: red;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-34784801751565901772012-12-02T13:19:00.001+05:302012-12-02T22:42:15.636+05:30गवाक्ष – दिसंबर 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="//img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" />
<style>
st1\:*{behavior:url(#ieooui) }
</style>
<![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, विजया सती(हंगरी)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमेरिका)
और सोहन राही </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ब्रिटेन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बावनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> नीदरलैंड से हिंदी की चर्चित
कवयित्री प्रो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(डॉ)
पुष्पिता अवस्थी की कुछ प्रेम कविताएँ और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बावनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष
नीरव </span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नीदरलैंड से </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रो</span>.<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">(डॉ) पुष्पिता अवस्थी की कुछ प्रेम कविताएँ</span></span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सिद्धी</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6cm9OglqQZsu57ejCXErPa8qsYE2N6aa7c12BKKSVyrdiahJXIuF3SMrNSaijbhkndozHkQpfYeyJqOpmmDbLz9fdDr0AFeBBN6Sn5j5HhWAT8DNXYGUjZc-KRmDc6EDRrCkfzmVaEN0i/s1600/images5.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6cm9OglqQZsu57ejCXErPa8qsYE2N6aa7c12BKKSVyrdiahJXIuF3SMrNSaijbhkndozHkQpfYeyJqOpmmDbLz9fdDr0AFeBBN6Sn5j5HhWAT8DNXYGUjZc-KRmDc6EDRrCkfzmVaEN0i/s200/images5.jpg" width="141" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्मा का राग है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रिय </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साधता है उसे</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देह के
वाद्ययंत्र में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रणय-सिद्धियों
के निमित्त।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #741b47;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ताप </span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7Tci9kHXVwPfOKFwddVmQAWU14OiefchdWU-iYVkQI-d0HnOyxwdBj4_8byuR_z5jj10bgXwm10KhhShyphenhyphen26kcUvdrMRXhnR4JiLRzCA1jMVlTIwv5LU6WxH7jji37YXgCnp8L5880bRuC/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7Tci9kHXVwPfOKFwddVmQAWU14OiefchdWU-iYVkQI-d0HnOyxwdBj4_8byuR_z5jj10bgXwm10KhhShyphenhyphen26kcUvdrMRXhnR4JiLRzCA1jMVlTIwv5LU6WxH7jji37YXgCnp8L5880bRuC/s200/images.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धूप में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूर्य</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हममें।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रिय।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तितलियाँ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भरती हैं रंग</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आँखों में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और आँखें</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम में।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दुर्गम देह</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRML7bExaxTX91ngSFARKzqjYM0AuC_GNTtgd-aI-xlSNMspv-AATKZW1SLa3Uq-JonvTNaV3xf7kZwINh3RZh_FYbVg8Fp2pEt4R8wEmJljpV9WaQLBK2UB17lmkU4TpYSpF7MKTq0ofY/s1600/images7.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRML7bExaxTX91ngSFARKzqjYM0AuC_GNTtgd-aI-xlSNMspv-AATKZW1SLa3Uq-JonvTNaV3xf7kZwINh3RZh_FYbVg8Fp2pEt4R8wEmJljpV9WaQLBK2UB17lmkU4TpYSpF7MKTq0ofY/s200/images7.jpg" width="152" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दैहिक महाद्वीपी
दूरियों के बावजूद</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हार्दिक लहरें</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">स्पर्श कर आती
हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> चित्त-तट-बन्ध</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और तब</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुक्त हो जाती है
</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> देह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देह </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> सीमा के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दुर्गम बन्धनों
से।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #0b5394;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रुपान्तरण</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6Jrxb7aMSmdwX0aZwAN75cx_JSw6WySWzpmPmEcZ38augAuTeLFsHihdmWaFl6a7EBIHT9lG9cH-Mkn17bmNmuIPqOn-fwTv2jNSMGFk4POwTIGHK82p7tr-4tF4F8fGnL6f-KCr3qn5i/s1600/images10.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6Jrxb7aMSmdwX0aZwAN75cx_JSw6WySWzpmPmEcZ38augAuTeLFsHihdmWaFl6a7EBIHT9lG9cH-Mkn17bmNmuIPqOn-fwTv2jNSMGFk4POwTIGHK82p7tr-4tF4F8fGnL6f-KCr3qn5i/s200/images10.jpg" width="123" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शब्दों में लीन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ध्वनियाँ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अर्थ में विलीन
हो जाती हैं</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अर्द्धांगिनी की
तरह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जैसे </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मैं</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुममें।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">राग-प्रार्थना</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLD1GnM780G7UxbKP-jGnn3IGuwxARCj5GubDb9ptx3A_WaJ1hGH4iX77YL63okGGW5zAFEjQ84lE90_pb6IopU2c6FkjFoUvY9Uf2zf1HM495AaVmeEXXR4_aFJwoxh08lcCl_8OR_2zg/s1600/298373_282856425154072_805379751_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="132" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLD1GnM780G7UxbKP-jGnn3IGuwxARCj5GubDb9ptx3A_WaJ1hGH4iX77YL63okGGW5zAFEjQ84lE90_pb6IopU2c6FkjFoUvY9Uf2zf1HM495AaVmeEXXR4_aFJwoxh08lcCl_8OR_2zg/s200/298373_282856425154072_805379751_n.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घुलता है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घोलता है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">द्रव्य की तरह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पिघलता है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">राग-प्रार्थना
में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लिप्त हो जाती है
</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> आत्मा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुंदी पलकों और
मौन अधरों के भीतर है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम का ईश्वर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जुड़े हुए हाथों
के भीतर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हाथ जोड़े है -</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बग़ैर संकेत के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देह से परे हो
जाती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> देह</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अमूर्त देह में</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> अनुभव होती है -</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्मा की छुअन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अन्तत:</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चेतना से
सचेतन-संवाद।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">परछाईं</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXPhGSJgYRCYGxu2IHFpZv0gOIPgy-gCLBRbdOQpwjOtIzbEkj1lCA7JjJtq-V_oPxlckgmAJ6eywdY5-6SHSDO4Y7FjY8TKb4u9V7EzoODr5ms8pL05cXLRW1GmQFkUu7A5fFbmRTjhWz/s1600/images11.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXPhGSJgYRCYGxu2IHFpZv0gOIPgy-gCLBRbdOQpwjOtIzbEkj1lCA7JjJtq-V_oPxlckgmAJ6eywdY5-6SHSDO4Y7FjY8TKb4u9V7EzoODr5ms8pL05cXLRW1GmQFkUu7A5fFbmRTjhWz/s200/images11.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूर्य की</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">परछाईं में…
सूर्य</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रकाश के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बिम्ब में…
प्रकाश</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूर्य निज-ताप से</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बढ़ाता है -<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आत्म-तृषा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और नहाते हुए नदी
में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीता है -<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>नदी को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नदी </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समेट लेती है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपने प्राण-भीतर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूर्य को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और जीती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रकाश की
ईश्वरीय-देह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नदी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहती हुई </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समा जाती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> समुद्र में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जैसे </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मैं</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुममें</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम्हारी होने के
लिए।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #20124d;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेमधुन</span></span><b></b></span></div>
<span style="font-size: x-large;">
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-large;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFJViOA_a7hav8Tc6jn7tClP1KvkA6JpNWdQWZ5MNEExZDJhNfhNTWaihR0cwvI7LPJZrHqm_tPd2-w52tP-lrhpJ3wRsZAZF7VG_nEKQ7VHDdUSTnkcR4M8K_QnceJ5z3IcrNlAZ5M62l/s1600/1251179945127-art+summit+2009.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="184" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFJViOA_a7hav8Tc6jn7tClP1KvkA6JpNWdQWZ5MNEExZDJhNfhNTWaihR0cwvI7LPJZrHqm_tPd2-w52tP-lrhpJ3wRsZAZF7VG_nEKQ7VHDdUSTnkcR4M8K_QnceJ5z3IcrNlAZ5M62l/s200/1251179945127-art+summit+2009.jpg" width="200" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम्हारी ध्वनि
में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सुनाई देती है</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपनी आत्मा की
प्रतिध्वनि।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम्हारे शब्दों
की बरसात में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भीगती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> आत्मा।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्मा जनित</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम में होती
है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेम की
पवित्रता</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और चिरन्तरता…</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">…बजती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> प्रेमधुन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रामधुन सरीखी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लीन हो जाने के
लिए।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रणय-संधान</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg4IEF_WmurxzAIvHmoJjlaqGozVZ_Ho1-qe8HEOHb2haC0Ym4tC0QuHlSjB3tPbiLdfHHgmD1bZ2elnDwcQMilNzfrDK0otF1K6PCPhglLq8YROIg_rNTPg1ooWxUgJkdasQbTGvn-QeZ/s1600/images8.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg4IEF_WmurxzAIvHmoJjlaqGozVZ_Ho1-qe8HEOHb2haC0Ym4tC0QuHlSjB3tPbiLdfHHgmD1bZ2elnDwcQMilNzfrDK0otF1K6PCPhglLq8YROIg_rNTPg1ooWxUgJkdasQbTGvn-QeZ/s200/images8.jpg" width="161" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रणय में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रिय को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वह पुकारती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी सूर्य</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी नक्षत्र</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी अंतरिक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी अग्नि</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी मेघ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">स्वयं को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वह मानती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी पृथ्वी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी प्रकृति</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी सुगन्ध</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी स्वाद</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी सृष्टि।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वह सोचती है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अनुभूति का रजकण
ही</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रणय है </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्मा से
प्रणय-संधान के लिए।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शब्द</span></span></span><b><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFNKCTEtpUqzhkZtfRKDqunbdaODmN1Qde6MzSwLdY9tZaVtE4ZWS1TFqOon0wAsl12D_fM2kjMDmMmNuq6tfntzEmfszEnwLnroG44FiHTLm6c5lnfSdCUP5glv3zTP7SlFbJlwBAQ8jt/s1600/295387_134971199977502_444817657_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFNKCTEtpUqzhkZtfRKDqunbdaODmN1Qde6MzSwLdY9tZaVtE4ZWS1TFqOon0wAsl12D_fM2kjMDmMmNuq6tfntzEmfszEnwLnroG44FiHTLm6c5lnfSdCUP5glv3zTP7SlFbJlwBAQ8jt/s200/295387_134971199977502_444817657_n.jpg" width="184" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खालीपन को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भरते हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम्हारे शब्द</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जैसे </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धरती को</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पूरते हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> बीज।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">0</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEd2EHaAM6L7CUpVX54j0yJ2hslhQW1Jow-BxQY8YSnlES-_mStb2zL8mxTkTOp8sYQ3sPgZV8qDDzWx-lDUF9kxUpm4xOfPAyec0IYYwiDFYr3U2Js2k8KYthCWjSsc2RYEemXC_2nhdl/s1600/Dr.Pushpita+Awasthi1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="124" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgEd2EHaAM6L7CUpVX54j0yJ2hslhQW1Jow-BxQY8YSnlES-_mStb2zL8mxTkTOp8sYQ3sPgZV8qDDzWx-lDUF9kxUpm4xOfPAyec0IYYwiDFYr3U2Js2k8KYthCWjSsc2RYEemXC_2nhdl/s200/Dr.Pushpita+Awasthi1.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पुष्पिता अवस्थी अध्यापक हैं, कवि हैं, संपादक,
अनुवादक, कहानीकार, कुशल संगठनकर्ता और हिंदी की विश्वदूत हैं यानी बहुमुखी
प्रतिभा की धनी पुष्पिता जी को किसी एक सीमा में रख पाना कठिन है। कानपुर, भारत
में जन्मी पुष्पिता जी की पढ़ाई राजघाट, वाराणसी के प्रतिष्टित जे</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कृष्णमूर्ति फाउंडेशन (बनारस
हिंदू विश्वविद्यालय से संबद्ध) में हुई, बाद में सन 1984 से 2001 तक ये जे</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कृष्णमूर्ति फाउंडेशन के वसंत
कॉलेज फ़ॉर विमैन के काशी हिंदू वि</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">श्वविद्यालय के हिंदी विभाग की अध्यक्ष भी रहीं। भारतीय दूतावास एवं भारतीय
सांस्कृतिक केन्द्र, पारामारियो, सूरीनाम में प्रथम </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सचिव एवं हिंदी प्रोफ़ेसर के रूप
में सन् 2001 से 2005 तक कार्य किया। सन् 2003 में सूरीनाम में सातवाँ विश्व हिंदी
सम्मेलन इन्हीं के कुशल संयोजन में संपन्न हुआ। सन् 2006 से नीदरलैंड स्थित </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हिंदी यूनिवर्स फाउंडेशन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> की निदेशक हैं। सामाजिक
सरोकारों से गहराई से जुड़ी पुष्पिता जी </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बचपन बचाओ आंदोलन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> और स्त्री अधिकारों के लिए संघर्षरत समूहों से सक्रियता से
संबद्ध रही हैं। अपने सूरीनाम प्रवास के दौरान पुष्पिता जी ने अथक प्रयास से एक
हिंदीप्रेमी समुदाय संगठित किया जिसकी परिणति उनके द्वारा अनूदित और संपादित
समकालीन सूरीनामी लेखन के दो संग्रहों </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कविता सूरीनाम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">और </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कहानी सूरीनाम(दोनों पुस्तकें राजकमल प्रकाशन से वर्ष 2003
में प्रकाशित) में हुई। वर्ष 2003 में ही राजकमल प्रकाशन से मोनोग्राफ़ </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सूरीनाम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> भी प्रकाशित हु</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">आ। </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इनके कविता संग्रहों </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शब्द बनकर रहती हैं ॠतुएँ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(कथारूप 1997), </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अक्षत</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (राधाकृष्ण प्रकाशन,2002), </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ईश्वराशीष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(राधाकृष्ण प्रकाशन,2005) और </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हृदय की हथेली</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(राधाकृष्ण प्रकाशन 2009) तथा
कहानी संग्रह </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गोखरू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(राजकमल प्रकाशन,2002) को
साहित्य प्रेमियों द्वारा खूब सराहना मिली। वर्ष 2005 में राधाकृष्ण प्रकाशन से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">आधुनिक हिंदी काव्यालोचना के सौ
वर्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> एक आलोचनात्मक पुस्तक
आई। हिंदी और संस्कृत के विद्वान पंडित विद्यानिवास मिश्र से संवाद </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सांस्कृतिक आलोक से संवाद</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वर्ष 2006 में भारतीय ज्ञानपीठ
से प्रकाशित हुआ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>वर्ष 2009 में मेधा
बुक्स से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अंतर्ध्वनि</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> काव्य-संग्रह और अंग्रेजी
अनुवाद सहित </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रे
माधव प्रकाशन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">देववृक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> का प्रकाशन हुआ। साहित्य
अकादमी, दिल्ली से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सूरीनाम
का सृजनात्मक हिंदी साहित्य-2010</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> और नेशनल बुक ट्रस्ट से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सूरीनाम</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वर्ष 2010 में प्रकाशित हुआ। इंडियन इंस्टिट्यूट,
एम्सटर्डम ने डिक प्लक्कर और लोडविक ब्रण्ट द्बारा डच में किए इनकी कविताओं के
अनुवाद का एक संग्रह 2008 में छापा है। नीदरलैंड के </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमृत</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रकाशन से डच अंग्रेजी और हिंदी
भाषाओं में 2010 में </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल
प्रतिमाओं से</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
शीर्षक से काव्य-संकलन प्रकाशित हुआ।</span></span></i><br />
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--></span></span></i><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="//img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" />
<style>
st1\:*{behavior:url(#ieooui) }
</style>
<![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सम्पर्क :</span></span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;">Postbus 1080</span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">1810 KB Alkmaar</span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">Netherlands</span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">Telephone: 0031 72 540 2005</span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">Mobile:
0031 6 30 41 07 58</span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">Fax: 0031 72 512 70 55<span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></span></div>
<span style="color: #660000;">
</span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ईमेल : </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><a href="mailto:pushpita.awasthi@bkkvastgoed.nl">p<span style="mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA;">ushpita.awasthi@bkkvastgoed.nl</span></a></span></span></span></div>
<br />
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><div class="MsoNormal">
</div>
</span></span></i></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-30184818751282098562012-12-02T13:08:00.000+05:302012-12-02T13:19:24.781+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 53)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRVvWZ3fRZDqVZqvmNfASUZjJK3XzV-zKjJKexhgee7P3cVeAZCSI0UL81EIzGRAq2V2KxNXY9xp-0oyOphVD8FWJBaC541BOXkDkpndRRfdo8MLofADPXzCJN_p8I2QcthHv-f4xCAm6E/s1600/Chris-Ofili-001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="192" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRVvWZ3fRZDqVZqvmNfASUZjJK3XzV-zKjJKexhgee7P3cVeAZCSI0UL81EIzGRAq2V2KxNXY9xp-0oyOphVD8FWJBaC541BOXkDkpndRRfdo8MLofADPXzCJN_p8I2QcthHv-f4xCAm6E/s320/Chris-Ofili-001.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="color: blue;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ अट्ठावन ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा दुकान से बाहर आया तो ठंडी हवा का झौंका उसके चेहरे को चीरता हुआ गुज़र
गया। वह दुकान में से निकल कर दायें हाथ मुड़ा और सीधा चलने लगा। एक पल के लिए उसके
मन में आया कि वह कहाँ जाए। उसी पल वह सोचने लगा कि कहीं भी चला जाए</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर यहाँ से चला जाए। अब ये दो थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">ये
तो अकेले ही भारी थे। वह सीधा चलता चला गया।</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको बलदेव की याद आई। उसने सोचा कि वह उसके पास चला जाए। पर वह कहाँ रहता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह नहीं जानता था। उसका
पता उसके पास नहीं था। वह कहीं नज़दीक भी नहीं रहता था। वह चलता गया। सड़क को पहचानने
की कोशिश करता सोचने लगा कि यह तो देखी हुई लगती थी। शायद इधर से कभी गुज़रा होगा। सतनाम
के साथ मीट मार्किट आते जाते या शुरू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">शुरू में बलदेव के साथ इस सड़क पर से गुज़रा होगा। या फिर भ्रम ही
हो रहा होगा क्योंकि सारी सड़कें एक जैसी ही तो लगती थीं। वैसी ही दुकानें और रेस्ट्रोरेंट।
सड़कों पर ट्रैफिक अधिक नहीं था। इसका अर्थ था कि रात काफ़ी हो रही थी। उसको यह भी नहीं
पता था कि वह कितनी देर से चलता आ रहा था। हाँ</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इतना था कि उसको थकावट
काफी हो चुकी थी। ठंड और अधिक बढ़ गई थी। इतनी ठंड में वह कभी बाहर नहीं निकला था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">थोड़ा आगे गया तो एक खुला चौक आया। यहाँ रोशनियों का मेला था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लगता था दिन निकला हो।
लोग भी बहुत थे। वह रुका नहीं और चलता रहा। सड़क सीधी ही आगे निकलती थी। खुले चौक के
बाद फिर बड़ी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">बड़ी इमारतें आने
लग पड़ीं। इस तरफ कोई घर दिखाई नहीं दे रहा था। इन इमारतों में फ्लैट बेशक हों। शायद
बलदेव इधर ही कहीं रहता हो। वह भी तो फ्लैट में ही रहता था। वह सोचने लगा कि बलदेव
के यहाँ भी क्यों जाए। वह भी तो एक भाई ही था</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उन जैसा ही एक भाई। आगे
जाने पर भीड़ और बढ़ गई। इस वक्त भी ये सड़कें लोगों से भरी पड़ी थीं। आगे जाने पर एक और
चौक आया। वह इतना थक गया था कि वह भयभीत हो उठा कि कहीं गिर न पड़े। जैकेट हल्की पहने
होने के कारण शरीर ठंड से सुन्न हुआ पड़ा था। सड़क पर इमारतों के </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चरणों</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में आसरा खोजते लोग रजाइयाँ ओढ़े पड़े थे। उसका दिल करता
था कि वह किसी की रजाई में जा घुसे। फिर वह सोचने लगा कि वह घर से क्यों चला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह पहली बार तो हुआ नहीं
था कि उन्होंने कुछ कहा था। अब भी लौट चले तो ठीक रहेगा। आगे जाने के लिए तो कोई ठिकाना
था ही नहीं। परंतु वह जेहन में उठते सभी विचारों को एक तरफ़ करते हुए चलता चला गया।
कुछ देर चलने के बाद उसे लगा कि जैसे अब गिर पड़ेगा। थोड़ा और चलने पर उसे पानी चमकता
हुआ दिखाई दिया। उसने ध्यान से देखा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो कोई दरिया था। शायद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वही दरिया हो जो उस दिन
बलदेव ने दिखलाया था। दरिया के एक तरफ़ पुरानी-सी इमारत दिखाई दी। इमारत के साथ ही ऊँची-सी
घंटी लगी हुई थी। वह समझ गया कि यह बिग-बैन था। इसकी फोटो उसने कई बार देखी थी। यह
इमारत पार्लियामेंट हाउस की होगी। यह वही थेम्ज़ होगा जहाँ बलदेव पगलों की तरह बैठता
था। उसने इधर-उधर गौर से देखा कि कहीं बलदेव ही न बैठा हो। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह दरिया के पुल पर आ गया। दरिया के दोनों किनारों पर रोशनियाँ जगमगा रही थीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेकिन दरिया में फिर भी
अँधेरा था। उसने पुल पर खड़े होकर दरिया की ओर देखा। दरिया बहुत भयानक दिखाई दे रहा
था। इतनी भयानक जगह उसने पहले कभी नहीं देखी थी। बिग बैन के घड़ियाल ने घंटे बजाने शुरू
कर दिए। वह घंटे गिनने लगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वह गिनती भूल गया। उसने अंदाजा लगाया कि बारह ही बजे होंगे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुल की ग्रिल उसकी छाती से ऊँची थी। उसने ग्रिल पर हाथ फेरा। वह बर्फ़ की तरह ठंडी
थी। वह हिम्मत करके ग्रिल पर चढ़ गया। कुछ लोग शोर मचाते हुए उसकी तरफ़ दौड़े</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उसने छलांग लगा दी।
</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दरिया में गिर कर कुछ देर तो उसे पता ही नहीं चला कि क्या हुआ और क्या नहीं। फिर
उसे लगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जैसे वह गाँव के किसी कुएँ में हो। बचपन में वह कुओं में दूसरे लड़कों के साथ छलांगे
लगाया करता था। वह तैरने की कोशिश करने लगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उससे तैरा ही नहीं जा रहा था। मानो कोई चीज़ पकड़कर
उसे नीचे खींच रही हो। वह बचाव के लिए हाथ-पैर मारने लगा और मारता रहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जब शिन्दे की चेतना लौटी तो वह एक अस्पताल में था। पहले तो उसे कुछ पता ही न चला
कि उसके साथ क्या हो रहा था और वह कहाँ था। फिर धीरे-धीरे उसको सब याद आने लगा। पहले
तो उसने शुक्र किया कि वह बच गया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर सोचने लगा कि यदि न बचता तो अच्छा था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुलिस ने मामूली-से बयान लिए। उसने कह दिया कि उसे मालूम ही नहीं कि उसके साथ क्या
हुआ है। उसने अपना पता जुआइश वाला दे दिया। उसको नहीं पता था कि वह कितने दिन अस्पताल
में रहा। एक दिन कह दिया गया कि वह अब ठीक है और घर चला जाए। उसके पास फूटी कौड़ी नहीं
थी। अस्पताल वालों ने उसको हाईबरी पहुँचा दिया। वह वापस हाईबरी नहीं आना चाहता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर सोचने लगा कि और जाएगा
भी कहाँ। जुआइश को भी तकलीफ़ नहीं देना चाहता था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा वापस आया तो अजमेर दुकान में खड़ा था। उसने मुस्करा कर पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ से आ रहा है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं कहीं गया था ज़रा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह ज़रा-सी इतने दिन !</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसे ही टाइम लग गया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ रहा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक फ्रेंड के यहाँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किस फ्रेंड के </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">काली के तो हम हो आए थे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई और फ्रेंड था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुम नहीं जानते।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर वह ऊपर चढ़ गया और अपने बैड पर जा पड़ा। बैड पर लेटते ही उसको लगा कि ज़िन्दगी
बहुत खूबसूरत है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह यह क्या करने जा रहा था। इन लोगों के कारण मरने की क्या ज़रूरत थी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये उसके अपने नहीं थे अब।
उसके अपने तो थे - मिंदो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गागू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दोनों बेटियाँ। फिर उसको उनकी याद आने लगी। उसकी आँखों से आँसू बहने लगे और वह
कितनी ही देर तक रोता रहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह करीब घंटाभर बैड पर लेटकर उठ खड़ा हुआ और अपने आप से बोला कि दुबारा ऐसी गलती
नहीं करेगा। जैसे भी है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">काटेगा। हर हालात का सामना करेगा। वह उठकर नीचे दुकान में आ गया और काम करने लग
पड़ा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुरिंदर उसके लिए सैंडविच बना लाई। लेकिन उसने कोई सवाल न किया। अजमेर ने एकबार
फिर पूछा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने पहले वाला ही उत्तर दे दिया। शाम को सतनाम आ गया। वह आते ही बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आ गया भई इनविज़ीबल मैन !... कहाँ रहा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक फ्रेंड की तरफ चला गया था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन-सा फ्रेंड </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुम नहीं जानते।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर बताएगा तो जानेंगे न।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने जवाब नहीं दिया। सतनाम गुस्से में बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर पुलिस पकड़ लेती </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तो क्या होता !... इंडिया भेज देती। यही तो मैं चाहता हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर बाहर खड़े होकर ऊधम सिंह वाला गीत गा कि मुझे पकड़ लो लंडन वासियों... मैं खड़ा
पुकारूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं वापस जाना चाहता हूँ। मुझे भेज दो। मुझे अब यहाँ नहीं रहना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा अजमेर से कह रहा था। अजमेर बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो लाख रुपया भेजा था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह पूरा करदे और फिर बेशक चला जा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमने तेरे से क्या करवाना है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">में सिर हिलाया और फिर से काम में लग गया। अजमेर ने धीमे स्वर में सतनाम से कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहीं बलदेव के यहाँ न हो आया हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लगता नहीं। उसको फोन करके मैंने टोह ले ली थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़िन्दगी फिर से पहले की भाँति चल पड़ी। वह सवेरे उठकर दुकान खोलने लगा और पहले की
तरह ही रात को बन्द करने लगा। उसने शराब कम करने की कोशिश की। एक दिन जुआइश आ गई। जुआइश
को देखते ही शिन्दे की आँखें भर आईं और जुआइश की भी। वह बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शैनी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू कहाँ चला गया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सभी फिक्र में दौड़े फिरते थे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने उसको सारी व्यथा सुना दी। वह कहने लगी-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ओ माई गॉड ! तू यह क्या करने चल पड़ा था। यह ज़िन्दगी तो ईश्वर की दी हुई नेमत है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यहाँ तक पहुँचने की तुझे
ज़रूरत नहीं। मैं हूँ। तू मेरे पास आ जाता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं तेरी पूरी देखरेख करती। ये लोग तेरी पूरी कीमत नहीं
आंक रहे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे से कुछ बोला न जा सका। जुआइश ने फिर कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह ठीक है कि मैं सुन्दर नहीं। मेरी आदतें भी ठीक नहीं। पर मैं दिल की बहुत अच्छी
हूँ। शैनी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं तेरे लिए कुछ भी कर सकती हूँ। तुझे एक भेद की बात बताऊँ - मेरी जड़ें बहुत गहरी
हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बहुत बड़े-बड़े लोग मुझे जानते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अच्छे भी और बुरे भी। अगर तू मेरे पास आ जाए तो तेरी
हवा की ओर भी कोई नहीं देख सकता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTDu3pqVzx1TEBtiDC6PdNi2gzrYGHeobiKG_VJKQhxwbCOwH7bdy1clhE40JO8_z70BR9I26r3TSKkgtwNwPCDOTFIUMvzHJpxDu5nQFttgIrNhTz2QDckm6FARBx-AdZnxpa_bzbEilF/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTDu3pqVzx1TEBtiDC6PdNi2gzrYGHeobiKG_VJKQhxwbCOwH7bdy1clhE40JO8_z70BR9I26r3TSKkgtwNwPCDOTFIUMvzHJpxDu5nQFttgIrNhTz2QDckm6FARBx-AdZnxpa_bzbEilF/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #660000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #660000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-73646840080824147512012-10-17T09:45:00.001+05:302012-10-17T09:45:48.931+05:30गवाक्ष – अक्तूबर 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if !mso]><img src="//img2.blogblog.com/img/video_object.png" style="background-color: #b2b2b2; " class="BLOGGER-object-element tr_noresize tr_placeholder" id="ieooui" data-original-id="ieooui" />
<style>
st1\:*{behavior:url(#ieooui) }
</style>
<![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg435aSZdym_39eZC36gt7NxiroIL0f3jpYwnnASCKQnWifr1rrTSoU7uDT-ok5pL109ZkU1ZIE4YGamLS7WRb05QgjbJrD9nsERe49k_O1T-ZU9GNIp2_wk11XYwjv8UeHLJe_NclWPR60/s1600/the-sun-rises-abstract-art-painting+sm.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg435aSZdym_39eZC36gt7NxiroIL0f3jpYwnnASCKQnWifr1rrTSoU7uDT-ok5pL109ZkU1ZIE4YGamLS7WRb05QgjbJrD9nsERe49k_O1T-ZU9GNIp2_wk11XYwjv8UeHLJe_NclWPR60/s1600/the-sun-rises-abstract-art-painting+sm.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन),
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण
जग्गी कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, विजया सती(हंगरी) और</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अनीता कपूर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अमेरिका)
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इक्यावनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> यू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> से हिंदी कवि सोहन राही की तीन
ग़ज़लें और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बावनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष
नीरव </span></i></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">. </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">से </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #cc0000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सोहन राही की तीन ग़ज़लें</span></span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">(1)</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">बेखुदी
कारगर नहीं होती</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">मुझ
पे मेरी नज़र नहीं होती</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">मौत
की पुर सुकून वादी में</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">कोई
शै हमसफ़र नहीं होती</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">झूठ
तो स</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">च है
ज़िंदगी का मगर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ज़िंदगी मोअतबर नहीं होती</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शान से अब कफ़स में रहते हैं</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हाजते बालों पर नहीं होती</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ख़ून-ए-दिल से चिराग़ जलते हैं</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तीरगी कम मगर नहीं होती</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मौत का इंतज़ार करने से</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ज़िंदगी मुख़्तसर नहीं होती।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(2)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भीड़ में चेहरा कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मुझमें ही मुझसा कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ज़िंदगी से ज़िंदगी के दरमियां</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ढूंढ़ता रस्ता कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रात और दिन की मधुर झंकार में</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गूंजता नग़मा कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उस बदन के रंग-ओ-बू में तैरता</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बिन खिला गुन्चा कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उस नज़र पर चांद से </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">राही</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कभी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्यार का रिश्ता कोई मेरा भी था</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(3)</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">जब भी पुराना ज़ख़्म खुला तो ग़ज़ल हुई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तेरा कहीं सुराग मिला तो ग़ज़ल हुई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">दिल पार जब न कर सका दहलीज़ याद की</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अश्कों से फिर कलाम हुआ तो ग़ज़ल हुई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इक हर्फ़ भी न कह सका तेरे करम बिना</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शीशे में तेरा रंग घुला तो ग़ज़ल हुई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अहसास तेरा बन गया कांटों का रास्ता</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">जब चलते-चलते रुक गया तो ग़ज़ल हुई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बादल का टुकड़ा,प्यास का सहरा,हमारा घर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">जब इनसे दोस्ताना हुआ तो ग़ज़ल हूई।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">00</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYMs_Lly40nZj5k9XvneVwv8-Vj3BzZVVlRw2HzXeoiUK_cjYbish0KjztZbNIXL5pNEsJ-_u1MHAK-6B4H4qxmuZG_h8BpyDgkpJZBgg1dxOKw7qhtpcnELc6pGsv2nc-utMCxUl1O9_z/s1600/Sohan+Rahi,+Poet,+UK.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYMs_Lly40nZj5k9XvneVwv8-Vj3BzZVVlRw2HzXeoiUK_cjYbish0KjztZbNIXL5pNEsJ-_u1MHAK-6B4H4qxmuZG_h8BpyDgkpJZBgg1dxOKw7qhtpcnELc6pGsv2nc-utMCxUl1O9_z/s320/Sohan+Rahi,+Poet,+UK.png" width="248" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Kruti Dev 010";">सोहन
राही</span><span style="font-family: "Kruti Dev 010"; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जन्म : </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">21-06-1935</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रकाशित कृतियाँ : </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़ख़्मों के आँगन, घूंघट के पट,
धूप की तख्ती, ज़ख़्म घूंघट धूप, सुर रेखा, खिड़की भर आस्मां, ग़ज़ल का आईना, गीत हमारे
ख्वाब, आरती वंदन, तुम केसर हम क्यारी, कु</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">छ ग़ज़ल, कुछ गीत।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुरस्कार व सम्मान : </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">चैनल फ़ार
ग़ज़ल कंपीटिशन 1993, एशियन आर्टिस्ट ऐसोसिएशन ग्लासगो,1993, संत कबीर एवार्ड(हिंदी
समिति लंदन) 1999, साहिर कल्चरल एकेडेमी, अदीब एवार्ड, लुधियाना 2000, यूरोपियन
उर्दू साहिर सोसाइटी यू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;"> साहिर लुधियानवी एवार्ड 2000, इंडियन
ओवरसीज़ कांग्रेस यू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;"> लंदन के मेडल शहरी सेवाओं के लिए
2001 और 2006 के एवार्ड और कथा यू</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;">के</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HI;"> का पद्मानंद साहित्य सम्मान 2012 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सम्पर्क : </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">63, Hamilton Avenue, Surbiton, Surrey,</span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>KT 6, 7PW, England</span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फोन : </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">0208-397-0974</span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">ई मेल : </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">sohanrahi@blueyonder.co.uk</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-84503427806055725012012-10-17T09:40:00.001+05:302012-10-17T09:40:20.791+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 52)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIPvZCeTaaEYfP4cMGakF0FkXI-gGHmTbPqOIBz0nVRBSXHCVlFKTdL_x5FKp6IrY8aAO-Or_YWRvSKmEdCFEEO9qoJns-ul2br4Bw_HDQiTPyklomLBY5KpNBPjzPpwdqL7WIFPv5uJyv/s1600/563024_453566808021281_394426366_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="289" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIPvZCeTaaEYfP4cMGakF0FkXI-gGHmTbPqOIBz0nVRBSXHCVlFKTdL_x5FKp6IrY8aAO-Or_YWRvSKmEdCFEEO9qoJns-ul2br4Bw_HDQiTPyklomLBY5KpNBPjzPpwdqL7WIFPv5uJyv/s320/563024_453566808021281_394426366_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ सत्तावन ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अजमेर सोचता कि जितनी भी मुश्किलों को वह आसान करने की कोशिश करता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">उतनी ही बढ़ती जाती थीं। उसकी मदद करने वाला कोई
नहीं था। उसके साथ न कभी सतनाम खड़ा होता था और न बलदेव। सतनाम पैर पैर पर उससे ई</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">र</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">्ष्या</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">करता प्रतीत होता। अपित उसके लिए और मुसीबतें खड़ी करके दुश्मन बन बैठता। ऐसे
ही बलदेव था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">वह छोटी-सी बात भी न सहन करता। जबकि
उसको इधर बुलाने और यहाँ सैटिल करवाने में अजमेर का ही हाथ था। वे सभी इधर कभी भी नहीं
आ सकते थे</span>, <span lang="AR-SA">उसकी मदद के बग़ैर और अब उसको बुरा बनाए जाते थे।
गुरिंदर भी यूँ ही व्यर्थ</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सी बा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">त</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर मुँह फुला लेती। वह उसकी बात को अच्छी तरह से सुनती भी नहीं थी और फिर उस
पर शराब पीने का दोष मढ़कर एक तरफ़ हो जाती। अब शैरन भी ऐसा ही करने लग पड़ी थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इनमें से वह सबसे ज्यादा जिससे तंग था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह था- शिन्दा। शिन्दे से जो उसने आशाएँ बाँध रखी थीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह किसी में भी पूरा नहीं
उतरा था। पहले उसका लाख रुपया उसके घर देकर आया। वह पूरा हो गया तो एक लाख और भेजा
और फिर एक लाख और। शिन्दे की निगाह में अब एक लाख की कोई कीमत नहीं रही थी। उसको उसने
अकेले ही इंडिया से मंगवाया। खुद ही टिकट भेजी। पर शिन्दे ने उसके लिए उतना काम नहीं
किया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जितना करना चाहिए था। उसका ध्यान सतनाम की तरफ़ ही रहता। उसकी बातों में भी वह झट
आ जाता। बातों में तो वह हर किसी की आ जाता। प्रेम और मुनीर की बातें भी उस पर असर
कर रही थीं। जुआइस भी सिखाती-पढ़ाती रहती होगी। बिजनेस में शिन्दा यकीन वाला आदमी नहीं
रहा था। अजमेर अपने में काम करने की जितनी ऊर्जा समझता था या फिर जितनी उसको बिजनेस
करने की समझ थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको तो कई दुकानों का मालिक होना चाहिए था। परन्तु उसके इर्दगिर्द के व्यक्ति
ठीक नहीं थे। बलदेव भी दुकान लेने से मुकर गया था। इसी तरह सतनाम पब खरीदने के समय
साथ खड़ा नहीं हुआ था।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव द्वारा गोरी को घर लाने वाली बात उसको दिल से बुरी लगी थी। शैरन तो पहले
ही बगावत किए बैठी थी। उसने गुरिंदर को अस्पताल पहुँचता कर दिया था और बलदेव ने ऊपर
से जलती आग में तेल डाल दिया। उस दिन के बाद शैरन कितनी बार बहस कर चुकी थी कि यदि
चाचा जी गर्ल फ्रेंड रख सकते हैं तो वह बुआय फ्रेंड क्यों नही बना सकती। इंडिया होता
तो शैरन की इतनी -सी बात पर उसका गला घोंट देता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर यह इंग्लैंड था। यहाँ बच्चों से डर कर रहना पड़ता था।
यदि कहीं घर से चली गई तो बिरादरी के लोगों में क्या मुँह दिखाएगा। वह असर-रसूख वाला
आदमी था। लोग उसकी इज्ज़त करते थे। अगर उसका कोई बच्चा ही गलत काम कर जाए तो क्या जवाब
देगा। उसने अपना यह डर सतनाम से साझा किया तो वह प्रत्युत्तर में बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोयले की खान में घुसकर बगैर काला हुए कैसे निकलेंगे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह मुल्क ऐसा ही है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बढ़िया होगा अगर समझौता
कर लें। साला यहाँ अब यह डर नहीं कि बच्चे कहाँ विवाह करवाएँगे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डर यह है कि करवाएँगे भी
कि नहीं। वो जो मनजीत के चाचा का लड़का है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो जतिंदर की तरह चलता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकलौता लड़का माँ-बाप का</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साला गे निकल गया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये लोग तो घर के थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसके साथ तो मुनीर और प्रेम भी वफ़ा नहीं करते थे। वह उनकी कितनी मदद करता आया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वे भी अवसर मिलता है
तो आकर शिन्दे को शह देने लग जाते हैं। पर मुनीर और प्रेम पर उसको इतना गुस्सा नहीं
आता था जितना की घर के लोगों की बातों पर आता था। यदि अपना ही सिक्का खोटा हो तो किसी
का क्या दोष है। शिन्दा ठीक हो तो उनकी बात सुने ही क्यों </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर मनजीत जैसी गुरिंदर
भी होती तो एक दिन भी शिन्दे को न रहने देती। मनजीत तो असल में सतनाम से संभाली ही
नहीं जा रही थी। आदमी दबंग हो तो बीवी कैसे न कहना माने। इसलिए तो गुरिंदर खीझते हुए
भी शिन्दे के कपड़े धो देती थी। उसका बैड भी बदल देती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो शिन्दा गन्दा करने
में कोई कसर नहीं छोड़ता था। शराबी होकर पेशाब बिस्तर में ही कर देता था। अजमेर ने कितना
समझाया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वह रूठ कर सतनाम की ओर भाग जाता। यदि सतनाम उसको मुँह न लगाए तो इसको कहीं ओर
जाने की जगह न मिले। बलदेव की तो अपनी हालत टप्परवासियों जैसी थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन सतनाम आया। उसको पब में ले गया। बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">करमजीत गाँव से आया है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दो महीने रहकर।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सब ठीक बताता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एकबार तो अजमेर को लगा कि सतनाम फिर किसी ढंग से शिन्दे को हथियाने आया था। शिन्दा
शराब पीने के बाद भी बहुत घाटे का सौदा नहीं था। यह बात अजमेर अब समझने लग पड़ा था।
सतनाम भी इसी कारण उसको छोड़ता नहीं था। सतनाम कहने लगा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक बुरी खबर बताता है वह।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन सी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहता है कि मिंदो का चाल चलन ठीक नहीं। सवेरे ही तैयार होकर शहर चली जाती है और
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अँ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">धेरा होने पर लौटती है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अच्छा ! पर ऐसी लगती नहीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह बता रहा था कि सवेरे माहिलपुर के अड्डे से बस पकड़ती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोज़ नया सूट पहनती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कभी होशियारपुर तो कभी
फगवाड़े होती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शाम को आती<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और क्या कहता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहता है कि गागू पैसे को उड़ाये जाता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जवान लड़कियाँ घर में हैं और गागू के फ्रेंड घर में घुसे
रहते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या करें फिर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह जो इसका लाख पर लाख जा रहा है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह उसी का प्रताप है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सतनाम ने कहा। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अजमेर को लगा कि वह उसके सिर ही सारा दोष मढ़ रहा है। उसने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो पहले मैं देकर आया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो तो फिक्सड कराये थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाद वाले उसको कहा तो था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अब क्या किया जाए </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसको भेज दो वापस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ताकि जाकर बीवी को संभाले। या फिर भाई तू जाकर उसको दबक कर आ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरा जाना तो मुश्किल है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुरिंदर भी अस्पताल में रह कर आई है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अभी पूरी तरह ठीक नहीं। वो बलदेव भी गुड फार नथिंग है।
तेरी अपनी शॉप की रिस्पोंसबिलिटी है। फिर मेरी शॉप का काम कैसे चलेगा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए मुझसे तो इंडिया
जाना नहीं हो सकेगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर इसको कहते हैं कि फोन करे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चिट्ठी लिखे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो वापस चला जाए।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दोनों ने दो-दो गिलास पिये और उभर-उभर कर बातें करने लगे। फिर उठकर दुकान में शिन्दे
के पास आ गए। सतनाम ने शिन्दे से कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमें पता चला है कि पीछे घर में हालात ठीक नहीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या हुआ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अभी कल तो घर से चिट्ठी आई है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिंदो शहर ही रहती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सारे गाँव में तरह तरह की बातें होती हैं अब।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं नहीं मानता यह।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने कहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उन दोनों को एक साथ आया देख</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा पहले ही समझ गया था कि कुछ होने वाला था। उसने
फिर कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गाँव में तो अकेली औरत को देखकर कितने ही कुत्ते भौंकने लग पड़ते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">करमजीत आया है गाँव से</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वही बताता है। तुझे पता है कि वह झूठ बोलने वाला बंदा नहीं। और वह यह भी कहता है
कि पराये लड़के गागू के पास आकर बैठे रहते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लड़के तो लड़के के पास आ जाते होंगे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं मानता हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर घर में जवान लड़कियाँ भी हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाजी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप दोनों मेरे भाई हो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई दुश्मन नहीं। आप क्यों इतना बड़ा इल्ज़ाम किसी दूसरे के कहे पर मेरी फैमिली पर
लगाये जा रहे हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू तो यहाँ बना फिरता है कैस्टो मुखर्जी और वहाँ तेरी औरत गन्द बिखेरे जाती है
और तू कह रहा है कि इल्ज़ाम क्यों लगाते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों अकेले अकेले का बस नहीं चला मुझ पर जो इकट्ठा होकर मुझ पर आ चढ़े हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे के टेनंट के पिये
हुए डिब्बे काम कर रहे थे।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देख ओए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे हम कुछ समझाने की कोशिश कर रहे हैं और तू चढ़े आ रहा है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप चाहते क्या हो </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्लीयर करो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरी बीवी आवारागर्द हुई फिरती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाहर जाकर टांगें...।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सतनाम ने कहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा बु</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">द्धू</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सा बन गया। उसने बियर
का डिब्बा जल्दी से खाली किया और अपनी जैकेट उठाकर बाहर निकल गया। सतनाम ने पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चला कहाँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जाने दे जहाँ जाता है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अजमेर ने दबकभरी आवाज़ में कहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ मिनट वे देखते रहे। फिर बाहर निकलकर देखा। शिन्दा कहीं नहीं था। अजमेर ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आ जाएगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यहीं कहीं घुम-घामकर आ जाएगा खुद... जाना कहाँ है उसने।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आधा घंटा बीत गया। शिन्दा न लौटा। दुकान बन्द करने का समय हो गया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर भी शिन्दा न आया। सतनाम
इतनी देर तक रुका नहीं करता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">परंतु चिंता में डूबा वह भी खड़ा रहा। उन्होंने शिन्दे का इंतज़ार करके ही दुकान
बन्द की। अजमेर कहने लगा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ गया होगा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जाना कहाँ है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जुआइस <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के चला गया होगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान बन्द किए को भी आधा घंटा हो गया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर शिन्दा न आया। उन दोनों ने वैन उठाई और जुआइस <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के घर की ओर चल पड़े। इतनी रात गए उन्हें देखकर वह
हैरान रह गई। सतनाम ने पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जुआइस </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यहाँ शैनी तो नहीं आया </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या हुआ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पता नहीं... ड्रिंक ले रहा था और उठकर चल पड़ा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमने सोचा कि तेरे पास आया होगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यहाँ तो नहीं आया। कहीं नशे में रास्ता न भूल गया हो। चलो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं तुम्हारे साथ चलती
हूँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको चलकर खोजते हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देखो ठंड भी कितनी पड़ रही है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जुआइस शिन्दे की कुछ अधिक ही चिंता करने लग पड़ी। सतनाम बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं जुआइस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू यहीं घर में ही रह। अगर वह आ गया तो मुझे फोन कर देना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सतनाम ने उसको अपने घर का फोन नंबर दे दिया। फिर वे वैन सड़कों पर दौड़ाने लगे। आसपास
के पॉर्क में बने छोटे-मोटे आसरे भी तलाश कर मारे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर शिन्दा कहीं न मिला। सतनाम ने पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसके पास पैसे कितने थे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरा नहीं ख़याल कि उसके पास कुछ होगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर साला डरवाने सीरियल की तरह कहाँ जा घुसा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">छोटी-सी तो बात कही थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एडवाइज़ ही दे रहे थे हम तो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहीं पुलिस ने न उठा लिया हो </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर पुलिस उठाकर ले गई होगी तो अच्छी बात है। पुलिस उठाकर सीधे इंडिया ही फेंकेगी
और टिकट भी गोरमिंट का</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">घर चला जाए तो ठीक ही है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक है यह भी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमारे सिर बदनामी नहीं आएगी कि इन्होंने भगा दिया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब फिर क्या करें </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुलिस के फोन का इंतज़ार करें </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहीं सीधे ही न हवाई जहाज में चढ़ा दें</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमें बताएँ ही न।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसा नहीं करते। और फिर यह अच्छी भली इंग्लिश बोल लेता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शायद न ही चढ़ाएँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">छोड़ ही दें।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे दोनों विचारों में गुम हुए पड़े थे। सतनाम तड़के के दो बजे अपने घर पहुँचा। अजमेर
को भी नशा नहीं चढ़ रहा था। उसको नींद भी न आ सकी। सवेरे उठकर अजमेर फिर सड़कों का एक
चक्कर लगा आया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">थोड़ा दिन चढ़ा तो सतनाम फिर आ गया। आते ही पूछने लगा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पता चला कुछ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ नहीं। मैं सोचता था कि कहीं बलदेव की ओर न चला गया हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं। पहली बात तो इसके पास बलदेव का एड्रेस नहीं होगा। अगर वह इसको भी कार्ड दे
गया होगा तो भी बैटरसी यहाँ से काफी दूर है। यह जाएगा कैसे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ढूँढेग़ा कैसे </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हम बलदेव को फोन करके बता न दें।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको बिलकुल इन्वोल्व न करें तो अच्छा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उल्टी राय देने बैठ जाएगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNwU1DYY6WUCo7KQpJgEofZxrv8O3pik2WUv2LZo7mdsbhyphenhyphen6UV8UXVNBpzaNpdU2cSuqhGqJZ1AMfxAIuGoAXKLG-6o6a2Uu0cBPtJ0ukNonKF_sFg-ELpe98T1D5_W2l5D8VF2H-skk10/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNwU1DYY6WUCo7KQpJgEofZxrv8O3pik2WUv2LZo7mdsbhyphenhyphen6UV8UXVNBpzaNpdU2cSuqhGqJZ1AMfxAIuGoAXKLG-6o6a2Uu0cBPtJ0ukNonKF_sFg-ELpe98T1D5_W2l5D8VF2H-skk10/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="147" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<span style="color: #990000;"><i>
</i></span><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-4617187364270166752012-09-04T20:29:00.001+05:302012-09-04T20:29:23.937+05:30गवाक्ष – सितंबर 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilv0k2fWB5PjoVaS7frfkV4lx8IwinYHsMdhRCATP0Q8tdtaogIMTsPrA9iMQLS9_8BI9QmAUkSF93VVWNA4WxeBaAx5wSq3OTRt8m66-HuS7RONFA6O2qQv4arThd4FX7TvhBF7H6GkEQ/s1600/548911_397763036954554_1385905186_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilv0k2fWB5PjoVaS7frfkV4lx8IwinYHsMdhRCATP0Q8tdtaogIMTsPrA9iMQLS9_8BI9QmAUkSF93VVWNA4WxeBaAx5wSq3OTRt8m66-HuS7RONFA6O2qQv4arThd4FX7TvhBF7H6GkEQ/s320/548911_397763036954554_1385905186_n.jpg" width="258" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> और</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">विजया सती(हंगरी) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पचासवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> फ्रेमोंट(अमेरिका) से हिंदी कवयित्री
अनीता कपूर की पाँच कविताएँ और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">इक्यावनवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #783f04;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-सुभा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष
नीरव </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फ्रेमोंट</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: blue;">, </span><span lang="AR-SA"><span style="color: blue;">अमेरिका से</span> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अनीता कपूर की पाँच हिंदी कविताएँ</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #e69138;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बोंजाई</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोज़ चाँद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रात की चौकीदारी में</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सितारों की फ़सल बोता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर चाँद को सिर्फ़ बोंजाई पसंद है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">तभी तो वो सितारों को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">बड़ा ही नहीं होने देता है !</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #783f04;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अलाव</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुमसे अलग होकर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">घर लौटने तक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मन के अलाव पर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">आज फिर एक नई कविता पकी है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अकेलेपन की आँच से</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">समझ नहीं पाती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुमसे तुम्हारे लिए मिलूँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">या एक और</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">नई कविता के लिए </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आँखों की सड़क</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरी आँखों की सड़क पर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जब तुम चलकर आते थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोलतार मखमली गलीचा बन जाता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरी आँखों की सड़क से जब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुम्हें वापस जाते देखती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">वही सड़क रेगिस्तान बन जाती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुम फिर जब वापस नहीं आते थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेगिस्तान की रेत आँख की किरकिरी बन जाती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">आँखों ने सपनों से रिश्ता तोड़ लिया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर मुझे नींद नहीं आती थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #274e13;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सच</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सच लिखूँ तो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कविता झूठी हो जाती है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">झूठ लिखूँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">रिश्ता बेमानी हो जाता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कशमकश तो है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर भी दिल ने यही चाहा है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कि तुम हमेशा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरी कविता में जीवित रहो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अहसास</span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">काग़ज़ की मसनद पर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">नज्म का बदन है नशीला</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फ़िक्र में घुले हैं
अहसास</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">और है लफ्ज़ों का पसीना</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">दिल के वर्क में लिपटी
हुई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">इश्क की गिलौरियाँ भी
हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">उठा लो महफिल अब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">शमा-ए-रात बुझने को
है।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">00 </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जन्म : रिवाड़ी (भारत)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिक्षा : एम.ए.(हिंदी
व अंग्रेजी)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पी.एचडी.(अंग्रेजी)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सितार व पत्रकारिता में डिप्लोमा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #990000;"><i><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl6uQ45LaGNi_xb3q8bFOJQZN-kxHNMPBEo4BYEiIFmugxqK-MVScIxLt4xufkPDuYhg9vw52_1r9VJo258eIm4laMzBk1dORG7mB8oon_mF1NSXhOWZFIYLlrtzocpQ7UOsxhOYGWTLs4/s1600/Anita+Kapur.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl6uQ45LaGNi_xb3q8bFOJQZN-kxHNMPBEo4BYEiIFmugxqK-MVScIxLt4xufkPDuYhg9vw52_1r9VJo258eIm4laMzBk1dORG7mB8oon_mF1NSXhOWZFIYLlrtzocpQ7UOsxhOYGWTLs4/s200/Anita+Kapur.jpg" width="133" /></a></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रकाशित कृतियाँ : बिखरे मोती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अछूते स्वर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कादम्बरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">ओस में भीगते सपने</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">साँसों के हस्ताक्षर
एवं दर्पण के सवाल(हाइकु व तांका संग्रह)। भारतीय व अमेरिका की अनेक
पत्र-पत्रिकाओं में कहानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कविता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कॉलम</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">साक्षात्कार एवं लेख प्रकाशित। प्रवासी भारतीयों के
दु:ख-दर्द व अहसासों पर एक पुस्तक शीघ्र प्रकाश्य।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">गतिविधियाँ : अमेरिका में हिंदी संस्था </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">विश्व-हिंदी-ज्योति</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">की संस्थापक एवं
जन-संपर्क निदेशक। अमेरिका में भारतीय मूल्यों के संवर्धन एवं सरंक्षण के साथ-साथ
वहाँ हिंदी भाषा एवं साहित्य की गरिमा को बढ़ाने के लिए संकल्पबद्ध।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुरस्कार व सम्मान : वर्ष </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2012 </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">में सूर्य नगर शिखर
सम्मान</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कायाकल्प साहित्य-कला फाउंडेशन सम्मान</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अक्षरम् प्रवासी साहित्य सम्मान</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रवासी कवयित्री
सम्मान</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">साहित्य भूषण सम्मान</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अंतरराष्ट्रीय पत्रकारिता अवार्ड के अलावा अन्य कई
पुरस्कारों व सम्मानों से सम्मानित।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">सम्पर्क : </span><span lang="ES" style="mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-family: Mangal;">Fremont CA 94539, USA</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">फोन : </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">510-565-9025</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">ई मेल : </span><span lang="ES" style="mso-ansi-language: ES; mso-bidi-font-family: Mangal;">anitakapoor.us@gmail.com,
Kapooranita13@hotmail.com</span></i></span></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-33922631311526636252012-09-04T19:58:00.002+05:302012-09-04T20:01:41.561+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 51)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: x-large;"><span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ छप्पन ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">उस दिन अजमेर गल्ले पर खड़ा था कि अचानक चार-पाँच गोरे दुकान में आ घुसे। उसने
शिन्दे से कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इन लड़कों का ध्यान रखना</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साले चोर हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा कनखियों से उन पर नज़र रखने लगा। ग्राहक की ओर सीधा देखना दुकानदारी का उसूल
नहीं है। वे लड़के समझ गए कि शिन्दा उनको ताड़ रहा है। उनमें से दो ने मौका पाकर वाइन
की बोतलें अपनी जैकेटों के अन्दर छिपा लीं। शिन्दे ने भी देख लिया था। उनमें से एक
शिन्दे से बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ओ पाकी ! तू हमें चोर समझता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और क्या</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुम चोर नहीं तो और क्या हो। वो तेरे साथियों ने वाइन चुराई है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह शिन्दे से बहस करने लगा। तभी वाइन छिपाने वाला एक लड़का बाहर निकलने लगा तो शिन्दे
ने उसे पकड़ लिया। वे गुत्थमगुत्था हो गए। उन सबने मिलकर मिनटों में शिन्दे को पीट डाला
और भाग गए। इस हाथापाई में शैल्फों में से भी गिरकर कुछ बोतलें टूट गईं। अजमेर आहिस्ता
से काउंटर के पीछे से निकला</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दरवाजे क़े बाहर जाकर देखा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे लड़के बहुत दूर निकल गए थे। शिन्दा अभी भी नीचे गिरा पड़ा था। अजमेर को चिंता
सताने लगी कि कहीं ज्यादा ही चोट न लग गई हो। उसने शिन्दे को उठाकर खड़ा किया। उसके
सिर में चोट थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ चोटें टांगों-बाहों पर भी थीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> वह ठीक था। उसे ठीक देखकर अजमेर ने राहत की साँस ली।
तब तक कुछ और ग्राहक दुकान के अन्दर आ गए। टोनी भी आ पहुँचा। सभी चोरों को बुरा-भला
कह रहे थे। अजमेर और शिन्दे के साथ सहानुभूति जता रहे थे। एक औरत बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जल्दी पुलिस बुलाओ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रिपोर्ट करो और इसे अस्पताल ले जाओ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अजमेर शिन्दे को सहारा देकर पिछले स्टोर-रूम में ले गया। स्टूल पर बिठाकर व्हिस्की
का बड़ा-सा पैग बनाकर दिया। शिन्दा एक ही साँस में पी गया। पैग पीकर शिन्दे ने आईना
देखा। उसकी आँख पर भी चोट लगी थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अधिक नहीं। अजमेर ने घबराहट में दो पैग खुद भी लगा
लिए। शिन्दा लंगड़ाता हुआ दुकान में काम करने लगा। अजमेर उससे बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू बदमाशी दिखाता फिरता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर ज्यादा चोट लग जाती तो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर भाजी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो चोरी कैसे कर जाएँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दो बोतलें कितने की होती हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर पुलिस बुलानी पड़ जाती तो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">है तू इललीगल</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंगे लेता है बड़े बड़े।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर वह शैल्फों से गिरकर टूटी चीजों का हिसाब लगाकर देखने लगा और बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह देख</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कितना नुकसान हो गया। अक्ल से काम करना सीख</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह नहीं कि जिसके साथ दिल किया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भिड़ गए।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे को ज़रा हैरानी हुई कि उस दिन एक बोतल के बदले इतना अपमान किया था और आज
हवा उल्टी बहने लगी। उसने छिपकर तीखी बियर का डिब्बा उठाया और पीछे ले गया। ग्राहक
आते और अजमेर से पूछते कि क्या हुआ तो अजमेर अपने हुए नुकसान का रोना लेकर बैठ जाता।
शिन्दे की चोटों का जिक्र तक न करता। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान में चोरी होती रहती थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर आँखों के सामने वाली चोरी या जबरदस्ती वाली चोरी कम
ही होती। वैसे दुकानों में से लूट-खसोट की ख़बरें आम छपती रहतीं। शराब की दुकानें रात
देर तक खुलने के कारण चोरों को सुविधा हो जाती। फिर दुकानदार तबका चोरों के लिए आसान
निशाना था। खास तौर पर एशियन दुकानदार। एशियन दुकानदार लड़ाई-झगड़े से बचते रहते कि कहीं
दुकान न बन्द करनी पड़ जाए। ऐसा करने से कारोबार को नुकसान पहुँचता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुश्मनी भी पैदा होती थी।
दुश्मनी में से ही निकली आगज़नी की घटनाएँ घटित होती रहती थीं। बहुत बार दुकानदार चोरी
को अनदेखा कर देते। अजमेर का हिसाब था कि बाकी ग्राहकों को कुछ-कुछ पैसे अधिक लगाते
जाओ तो चोरी से हुए नुकसान की पूर्ति हो जाएगी। ऐसी बातें वह शिन्दे को समझाने भी लगता।
पर शिन्दे से चोरी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर सीनाज़ोरी वाली बात बर्दाश्त न होती। वह पंगा ले लेता था। अजमेर यह भी जानता
था कि शिन्दे की उपस्थिति में चोरी की वारदातों में कमी आई थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान का सारा भारी काम शिन्दा ही करता। अजेमर उसको बियर इस तरह देता जैसे भीख
दे रहा हो। उसको यह अच्छा न लगता। वह सिर्फ़ सौ पौंड की खातिर टूट-टूटकर मर रहा था।
प्रेम शर्मा उससे पूछता -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कितने पैसे जोड़ लिए </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जोड़ा क्या -राख!</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवेर से रात तक मरता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जोड़ा क्यों नहीं </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सात दिन काम करके कितने कमाता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सौ पौंड।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिर्फ़ सौ पौंड ! यह भी कोई तनख्वाह है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह कहकर शिन्दे को निढाल कर देता। शिन्दा फिर हौसला करते हुए कहता-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये सौ पौंड तो मेरे बचते ही हैं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाकी सब फ्री ही है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहीं तनख्वाह रुपयों में तो नहीं मिलती </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा बात को बदलते हुए कहता-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं तो हँसता हूँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं दो सौ पौंड हफ्ते का उठाता हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पता नहीं शिन्दे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू क्या उठाता है और क्या रखता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अपना ध्यान रखना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन प्रेम शर्मा आया और अजमेर के साथ धीमे स्वर में बातें करने लगा। वह शिन्दे
के पास आया तो शिन्दे ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन सी खास बात हो रही है भई </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई खास नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरा भाई आया हुआ है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको लेने जाना है। एजेंट कहते हैं कि बाकी की रकम दे दो और लड़का ले जाओ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अच्छा !... अभी भी आए जा रहे हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो ऐसे ही चलता रहेगा। एजेंट का फोन आया कि रेस्ट्रोरेंट में आ जाओ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लड़का तुम्हारा सामने बैठा
होगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पन्द्रह सौ पौंड दे जाओ और...।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तब तक अजमेर उसके संग जाने के लिए तैयार होकर आ गया और वे लड़के को लेने चल दिए।
एक दिन प्रेम अकेला दुकान में आया तो शिन्दे ने पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा भाई कैसा है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दिल लगा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दिल तो लगाना ही पड़ेगा। भाजी ने साउथाल में काम पर लगवा दिया है। और वहीं उसका
केस भी करवा दिया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैसा केस </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यही खालिस्तान का</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पुलिटिकल स्टे का।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बामनों ! तुम कैसे हो गए खालिस्तानी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यहाँ पक्का </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">होना है, कु</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छ तो…</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">। भाजी ने ही सलाह दी थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे का रंग उड़ने लगा। अजमेर ने शिन्दे का यह केस इस कारण नहीं करवाया था कि
उसकी ज़मीर इजाज़त नहीं देती थी। भाईचारे में नाक नहीं रहती। यहाँ सारा भाईचारा ही खालिस्तानी
बना घूमता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पक्का होने की खातिर। उसने दुखी होकर बियर के दो डिब्बे अधिक पी लिए। सतनाम भी
अजमेर वाली बोली ही बोलता था और बलदेव ने भी यही कहना था। उसने भी ताया परगट सिंह का
मुर्दा उसके सामने ला खड़ा करना था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा बड़े भाइयों को कुछ कह भी नहीं पाता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उस दिन उससे रहा नहीं गया था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जिस दिन कोई रिश्तेदार
इंडिया से आए लड़के को लेकर आया था और अजमेर से बोला था-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बैंस साहिब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसका मुहिंदरजीत का कुछ सोचो। कैसे सैटिल कराएँ </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आजकल का हॉट केक पुलिटिकल असाइलम ही है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई वकील जानकार है तो बताओ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक है तो सही</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फोन करके देख लो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा भी करीब ही बैठा था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहने लगा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाजी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे लिए भी इसी वकील से बात कर लो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शराबी हुए अजमेर ने ध्यान ही नहीं दिया था कि शिन्दा भी करीब ही बैठा था। उस वक्त
तो उसने कुछ नहीं कहा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर दूसरे दिन उसकी शामत आ गई।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा अजमेर के यहाँ से भागकर सतनाम के पास </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चला </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गया। काम करवाने में सतनाम ने भी उसकी बुरी हालत कर दी।
उसका काम भारी था और गन्दा भी। सतनाम का लाभ इतना था कि वह चुभती बात नहीं करता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उसकी पत्नी मनजीत का
मुँह शिन्दे को देखते ही फूल जाता था। रात में सतनाम तो एक पैग में ही काम चला लेता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर शिन्दे का कुछ न बनता।
कई बार उसको रातभर नींद न आती। तरह-तरह के ख़याल मन में आते। कई बार पूरी की पूरी रात
आँखों में निकल जाती। उसको अपना परिवार याद आने लगता। मिन्दो का चेहरा आँखों के सामने
आ खड़ा होता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बेटियों का भी। गागू उसको खूब याद आने लगता। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह हिसाब लगाकर देखता कि गागू तो उसके जितना बड़ा हो गया होगा। अगर ननिहाल वालों
पर गया तो लम्बा हो गया होगा। उसको सबके ख़त आते थे। मिन्दो अलग से लिखती और बेटियाँ
अलग। गागू भी अपनी चिट्ठी अलग से लिखता और उसमें अलग ही माँग की होती। उन्हें उसकी
हालत का कुछ भी पता नहीं था। वह भी ख़तों के जवाब देता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर कभी भी कोई ऐसी बात
नहीं लिखी थी उसने। ख़तों का उसको बहुत बड़ा सहारा था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बल्कि एक मात्र सहारा था। कभी-कभी इस सहारे पर भी हमला
हो जाता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसकी चिट्ठी पहले ही खोलकर पढ़ ली जाती।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूर तक आसपास शिन्दे का कोई नहीं था। एक जुआइस थी जिसके पास जाकर उसे कुछ राहत
मिलती थी। जुआइस को लेकर भी अजमेर उस पर चोरी करने का इल्ज़ाम लगा चुका था। सतनाम उसको
कहता कुछ नहीं था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उस पर नज़र रखता। एक दिन तो उसने भी कितने सारे दोष उसके सिर मढ़ दिए थे। शिन्दे
को कई बार लगता कि भाइयों की आपसी लड़ाई में वह रगड़ा खाए जा रहा था। कुछ भी हो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह अपने भाइयों के खिलाफ़
सोचना भी पाप समझता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किसी अन्य से तो क्या बात करता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेम शर्मा और मुनीर आते तो उसको अकेला पाकर उसे सहलाने लग पड़ते। एक दिन प्रेम
ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐंजला को जानता है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन सी ऐंजला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो शराबी सी बनकर आया करती है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुन्दर है न </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">है तो सुन्दर पर कालों ने तोड़ रखी है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे इस बात से क्या</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे वो पक्का करा सकती है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बामन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू मुझे घर से बाहर निकलवाने पर तुला हुआ है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे ने हँसते हुए कहा। शिन्दा को ऐंजला का पता था। वह हर समय खर्चों से परेशान
रहती थी। शिन्दे को लगा कि शायद ऐंजला यह काम कर सकती होगी। इस तरह पक्का करवाने की
बात तो उससे जुआइस ने भी एक बार कही थी। जुआइस ने खुद तो अपने पति से तलाक लिया नहीं
था। उसका पति मालदार आसामी थी। यदि तलाक ले लेती तो सिर्फ़ आधा हिस्सा ही मिलता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो सबकुछ उसका और
उसके बेटा-बेटी का था। जुआइस के पास अन्य कई ऐसी सहेलियाँ थी जो यह काम कर सकती थीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अजमेर कैसे मानेगा।
वह तो उसको किसी भी हालत में पक्का हुआ नहीं देखना चाहता था। अजमेर ने प्रेम के भाई
को तीन साल का स्टे दिलवा कर काम करने का कार्ड भी ले दिया था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह सब वह शिन्दे के लिए भी कर सकता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उसने नहीं करना था। यदि कर देता तो यह मुफ्त का नौकर
कहाँ से मिलता। जो लाख रुपया दिया भी था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह कोई मायने नहीं रखता था। लाख की अब पहले जितनी कीमत
नहीं रही थी। फिर चौदह-पन्द्रह सौ पौंड का लाख रुपया बन जाता था। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन मुनीर ताना मारते हुए बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे यार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ भेड़ियों के वश पड़ गया सू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल तुझे मजे का काम दवा सां</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़रा तू ऐश कर सैं और अपनी
टबरी बारे भी सोच सैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा उल्टा उससे बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मियाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पहले तू अपनी टब्बर बारे तो सोच</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और अपना सोच कि गोरमिंट की निठल्ला बैठे-बैठे खाए जाता
है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगर कोई काम है तो आप कर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे काम करते हुए को तू क्या काम पर लगवाएगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwRTuOGT6yMP9-0mDhd4MseFUVb_vmnZ47V7amgNMnMhbRBO-Qj9SCfbQ6qjL_J0lFsYpDnQmqMZyrg5mTjL-bRrdHFbQBk6NMe9EPcBRdFT30U1OsFO2Md_DSre3S6-inGZYkGCznhGUC/s1600/Harjeet_Atwal1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwRTuOGT6yMP9-0mDhd4MseFUVb_vmnZ47V7amgNMnMhbRBO-Qj9SCfbQ6qjL_J0lFsYpDnQmqMZyrg5mTjL-bRrdHFbQBk6NMe9EPcBRdFT30U1OsFO2Md_DSre3S6-inGZYkGCznhGUC/s200/Harjeet_Atwal1.jpg" width="148" /></a></div>
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #990000;"><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></span></i></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-45457632264669843202012-08-10T18:20:00.001+05:302012-08-10T18:20:20.620+05:30गवाक्ष – अगस्त 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLAj0ZxuztyfQ_99YDvJORJRetlLo3dDOE6TnNDPN26tObY7X9sDH2d5OT_YNbKrQeLTn0rqO2mFcAWtRjmT2drEvFu8LrQwdfAJYPvfp4kqo7SiY43d6B3ZxHpXgytVGODVvNvThAIWc0/s1600/428945_436030456429718_2085893658_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="201" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLAj0ZxuztyfQ_99YDvJORJRetlLo3dDOE6TnNDPN26tObY7X9sDH2d5OT_YNbKrQeLTn0rqO2mFcAWtRjmT2drEvFu8LrQwdfAJYPvfp4kqo7SiY43d6B3ZxHpXgytVGODVvNvThAIWc0/s320/428945_436030456429718_2085893658_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span>.<span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा), </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉक्टर गौतम सचदेव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> (ब्रिटेन</span><span lang="HI">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की
रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत
अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उनचासवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;">‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span>’<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ताज़ा </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंक में </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">प्रस्तुत हैं </span>–<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हंगरी से हिंदी कवयित्री विजया
सती की कुछ कविताएँ और ब्रिटेन निवासी पंजाबी लेखक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पचासवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साथ ही, </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘<span lang="HI">गवाक्ष</span>’<span lang="HI"> के पाठकों को जन्मा</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ष्टमी और 15 </span><span lang="HI">अगस्त(स्वतंत्रता दिवस) की शुभकामनाएँ…</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal;">हंगरी से</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: x-large;">विजया सती की
कविताएँ</span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: #990000; font-size: large;">एकांत </span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">एक </span></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जब कोई नहीं है
साथ </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहुत काफ़ी हैं एक
दूसरे के लिए </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मैं और मेरा
एकांत</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सताते नहीं
एक-दूसरे को हम</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">न कतराते ही हैं
एक-दूसरे से </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">झाँक लेते हैं
फ़्लैट की खिड़की से </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हाथों में हाथ
डाल साथ-साथ </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कबूतरों की उड़ान</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बिल्ली की छलांग </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छलछलाई नदी के
किनारे की चहलकदमी </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अनूठी शीतलता से
भर देती है </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुझे और मेरे
एकांत को !</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दो </span></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दोहरे शीशे जड़ी
खिड़की से देखती हूँ बाहर की दुनिया </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और भरपूर जीती
हूँ </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अकेलापन नहीं यह
मेरा एकांत है </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जो मुझे रचता है
!</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तीन </span></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सोए हुए को जगाना
चाहिए </span>– <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहा था अपने आपसे </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाग उठा सागर
अबाध एक उस दिन </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आश्चर्य कि वह
खारा भी नहीं था !</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चार</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपने-अपने कोटर
में जा दुबके जब</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मौन वृक्ष की
छाया लंबी होती चली गई !</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पाँच </span></b><b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: #660000; font-size: large;">जुड़ाव </span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नया देखकर याद
आता है कुछ पुराना </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वैसी ही हैं ये
गलियाँ रास्ते इमारतें </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यहां पहले भी आए
थे हम !</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छ: </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: blue; font-size: large;">मित्रता</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इतने मित्र भी
नहीं थे तुम कि संवाद कायम रखते</span>?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मित्रता का सच
आँख ओझल होना भर था</span>?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सात </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: large;">इंसान</span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुमने भी देखा न </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नीली जमीन पर
सफ़ेद फूलों सा छाया आसमान</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी
संवलाया-बदराया आसमान</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डूबते सूरज की
लाली में रंगा </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और कभी भरी
दोपहरी </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बेतरह तमतमाया
आसमान</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देर तक ठहर कर
हवा में हाथ हिलाता </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धब्बेदार आसमान </span>– <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुमने भी देखा न </span>?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इतने रंग बदलता
है आसमान </span>– <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हम तो फिर इंसान हैं ! </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">00</span><o:p></o:p></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb6Rjqfgm_2OMdajazepCdaizwlpKmKCUmFAs8vaL9DXfDgyBHuQlm9OzoISQ9dBR0qAQfOV71GYbD9nhQ7mLrirE2tbcRVLZmm2aKj6d31Ps4AqbqTb2A4OmPxrQHPxxwSY2jDCly0USq/s1600/vijaya+sati.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb6Rjqfgm_2OMdajazepCdaizwlpKmKCUmFAs8vaL9DXfDgyBHuQlm9OzoISQ9dBR0qAQfOV71GYbD9nhQ7mLrirE2tbcRVLZmm2aKj6d31Ps4AqbqTb2A4OmPxrQHPxxwSY2jDCly0USq/s200/vijaya+sati.png" width="183" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">शिक्षा </span></b><b><span style="color: red; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">-</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> एम ए </span>,
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीएच डी (हिन्दी) दिल्ली
विश्वविद्यालय </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">कार्यक्षेत्र </span></b><b><span style="color: red; mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></b> <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अध्यापन. एसोसि़एट प्रोफ़ेसर हिन्दी विभाग हिन्दू कॉलेज दिल्ली
विश्वविद्यालय </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">संप्रति</span></b><b><span style="color: red; mso-bidi-font-family: Mangal;">–</span></b><b> </b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विज़िटिंग प्रोफ़ेसर ऐल्ते विश्वविद्यालय बुदापैश्त
हंगरी </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">प्रकाशित
कृतियाँ : </span></i></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">*</span> ‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शुरू यात्रा में</span>’ – <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">1979</span>,<span style="font-family: Mangal;"> <span lang="AR-SA" style="color: #38761d;">सहयोगी काव्य
संकलन</span></span>;<span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;"> *</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्मजयी चेतना और शिल्प</span>’<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">-1979</span>,<span style="font-family: Mangal;"> <span lang="AR-SA" style="color: #38761d;">आलोचना
ग्रन्थ</span><span lang="AR-SA"> <span style="color: blue;">* </span>भवानी प्रसाद
मिश्र की कविता- 2003</span></span>,<span style="font-family: Mangal;"> <span lang="AR-SA" style="color: #38761d;">आलोचना
ग्रन्थ</span><span lang="AR-SA"> <span style="color: blue;">* </span>समकालीन हिन्दी
कविता <span style="color: #b45f06;">(1960-1988)</span> में प्रकृति : तकनीकी विकास
के कारण आए परिवर्तनों के सन्दर्भ में</span></span> <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">-1993</span>,<span lang="AR-SA" style="color: #38761d; font-family: Mangal;"> शोध आलेख </span><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">पांडुलिपि</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">पुरस्कार
:</span></i></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">*</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> दिल्ली विश्वविद्यालय की बी.ए. ऑनर्स और एम.ए. हिन्दी
परीक्षाओं में सर्वश्रेष्ठ छात्रा होने के नाते सरस्वती पुरस्कार</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मैथिलीशरण पुरस्कार और सावित्री सिन्हा स्मृति स्वर्ण पदक से पुरस्कृत. <span style="color: blue;">* </span>विश्वविद्यालय अनुदान आयोग द्वारा टीचर फेलोशिप और
कैरियर अवार्ड के लिए चयनित <span style="color: blue;">* </span>उत्तर प्रदेश
हिन्दी संस्थान द्वारा अनुशंसा पुरस्कार <span style="color: blue;">* </span>हिन्दी
अकादमी द्वारा कविता पुरस्कृत. </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">विशेष
:</span></i></b><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">जीवन पर्यंत शिक्षण संस्थान दिल्ली
विश्वविद्यालय में ई-सामग्री निर्माण परियोजना में एसोसिएट को-ऑर्डिनेटर.</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">नेत्रहीन
छात्रों के लिए ऑडियो लाइब्रेरी निर्माण.</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">फ़ोन
नंबर (वर्तमान प्रवास) </span></b><b><span style="color: red; mso-bidi-font-family: Mangal;">– </span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">00361 23
922 66</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: Mangal;">ईमेल</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> </span> <a href="mailto:vijayasatijuly1@gmail.com" target="_blank">vijayasatijuly1@gmail.com</a><o:p></o:p></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-80516365774546142462012-08-10T18:08:00.000+05:302012-08-10T18:08:26.394+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 50)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGHTsT5XYSuCkYxd5m4iZeYd1fdvnkLvUXM07_bpxGj1Z3TPHSL4njAoek-PQ042Ruz2lbdFKH4KIbxAEvMlTkIORnJ7nkAByws_KUKT8Slm1LeL0mgfAr-InP0uyj3X281xhFB007F6JL/s1600/487322_365784693490887_482270680_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="272" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGHTsT5XYSuCkYxd5m4iZeYd1fdvnkLvUXM07_bpxGj1Z3TPHSL4njAoek-PQ042Ruz2lbdFKH4KIbxAEvMlTkIORnJ7nkAByws_KUKT8Slm1LeL0mgfAr-InP0uyj3X281xhFB007F6JL/s320/487322_365784693490887_482270680_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: x-large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: x-large;">सवारी </span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: blue; font-size: large;">हरजीत अटवाल</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ पचपन ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कार पा</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">कर बलदेव बहुत खुश था। वह कार लेने की हिम्मत नहीं कर पा रहा था। पैसे इकट्ठे
नहीं हो पा रहे थे। नई जगह आने से खर्चे भी बढ़ गए थे। अभी सीज़न भी शुरू नहीं हुआ था।
वैसे कार की ज़रूरत उसको हमेशा महसूस होती थी। पिकअप में घूमते फिरना उसको अच्छा नहीं
लगता था। वह चाहता था कि अपनी खुशी किसी से साझी करे। डौमनिक को फोन करके वह उ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सके</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">साथ कितनी देर तक इस बारे में बातें करता रहा था। डौमनिक और पौलीन में सुलह
हो गई थी। अब वह साउथ एंड पर ही काम पर आया करता इसलिए मिलना नहीं हो पाता था पहले
की भाँति। शौन उसका मित्र था जिससे यह बात करनी चाहता था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">पर उसके पास शौन का नंबर नहीं था। आस्ट्रेलिया जाकर अभी
तक उसका कोई स्थायी ठिकाना नहीं बना था</span>, <span lang="AR-SA">इसलिए वह स्वयं ही
फोन करता। बलदेव का यह फोन नंबर उसके पास अभी था भी नहीं।</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसे गुरां की याद आई। गुरां को फोन किए काफ़ी समय हो गया था। उसको फुर्सत भी नहीं
मिली थी। यदि गुरां को पता चले कि अनेबल और शूगर उससे मिला करती हैं तो वह बहुत खुश
होगी। खुशी तो सतनाम और अजमेर को भी होगी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वे अपने लेक्चर भी देने लग जाएँगे। वह सोचने लगा कि
गुरां को मंगलवार या वीरवार सवेर को फोन करेगा। यही दो दिन थे जब अजमेर शॉपिंग करने
जाता था और गुरां घर पर अकेली होती थी। उसका मन बेचैन होने लगा। मंगलवार सवेरे उसने
फोन घुमाया। उसके मन में लड्डू फूट रहे थे। उधर फोन शिन्दे ने उठाया। बलदेव ने बिना
हैलो कहे फोन रख दिया और सोचने लगा कि शिन्दा अजमेर के साथ नहीं गया होगा। वीरवार को
फोन किया तो अजमेर ने उठाया। उसने दो बार कोशिश की। वह सोचने लगा कि गुरां कहीं इंडिया
ही न चली गई हो। उसे अपने आप पर गुस्सा आ रहा था कि उसने अपना फोन नंबर भी गुरां को
नहीं दिया था। अगले हफ्ते फिर शिन्दा ही फोन पर मिलता रहा। वह गुरां के बारे में जानने
के लिए उतावला होने लगा। उसने सतनाम की दुकान पर फोन किया। उधर पैट्रो ने फोन उठाया।
पैट्रो ने बलदेव की आवाज़ पहचान ली और बोला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू कहाँ है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सभी तेरे बारे में पूछते हैं कि कोई फोन तो नहीं आया
तेरा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सैम कहाँ है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सैम ऐंडी की तरफ गया है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पैट्रो</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सब ठीक तो है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐंडी की पत्नी अस्पताल में है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दो हफ्ते हो गए।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या बात हो गई </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसका ब्लॅड प्रैशर हाई है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डाउन नहीं हो रहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने पैट्रो का धन्यवाद करते हुए फोन रख दिया। फिर उसने यार्ड और दुकान पर ताला
लगाया और </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान बन्द है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">का नोटिस टांग नॉर्थ लंदन की ओर कार दौड़ा ली। वह विटिंग्टन हॉस्पीटल जा पहुँचा।
इसी अस्पताल में पर गुरां को होना चाहिए था। यही लोकल अस्पताल था और बड़ा भी था। विटिंग्टन
जाने के लिए उसको डॉर्टमाउथ हाउस के आगे से गुज़रना पड़ा। उसे याद आया कि कभी यहाँ भी
दिन कटी की थी उसने। फिर मैरी का ख़याल आया कि अपने पति और पुत्र के साथ रहती होगी।
आशा है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">टैड के यहाँ से चले जाने पर लूना से उसका पीछा छूट गया होगा। अस्पताल जाकर उसने
इन्कुआरी से पूछा कि गुरिंदर कौर बैंस कौन से वार्ड में है। रिसेप्सनिस्ट ने मुस्करा
कर जवाब दिया कि नाइटिंगेल वार्ड में सेंकेड फ्लोर।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह वार्ड में जा पहुँचा। गुरां दायीं ओर एक बैड पर पड़ी थी। उसको दूर से ही दिखाई
दे गई। गुरां ने उसकी तरफ़ देखा। कुछ पल तो वह उसकी तरफ़ देखती रही मानो पहली बार देख
रही हो। फिर उसने मुँह घुमा लिया और रोने लगी। बलदेव आहिस्ता-आहिस्ता उसके पास गया।
रोती हुई गुरां ने अपना मुँह हाथों में छिपा लिया। बलदेव उसके करीब कुर्सी पर बैठ गया।
उसने उसके मुँह पर से हाथ हटाने की कोशिश की</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर गुरां ने करवट बदल कर उसकी ओर पीठ कर ली। बलदेव ने
कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसा न कर गुरां</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्लीज़। मैं मर जाऊँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुरां सीधी हो गई। उसने चेहरे पर से हाथ हटाए। उसकी आँखें
आँसुओं से भरी हुई थीं। बलदेव की आँखें भी सजल हो उठीं। उसने गुरां के दोनों हाथ पकड़कर
चूमे। वह रोती हुई बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे मारकर खुश है !</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरे से पहले मैं न मर जाऊँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर कहाँ है तू </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ना आया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न ही फोन... मैंने तेरा क्या बिगाड़ा है </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव के पास इसका कोई जवाब नहीं
था। वह उसके हाथों को अपने हाथों में दबाये बैठा था। गुरां ने फिर कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उस दिन चोरों की तरह विंडों में
से हाथ हिलाता चला गया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सोचा भी नहीं कि बाद में किसी का
क्या हाल होगा। बाद में मुझे हल्का-हल्का बुखार हो गया और कई दिन तक रहा। न किसी को
बताने लायक और न ही और कुछ...।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय एम सॉरी गुरां।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरी सॉरी क्या कर लेगी </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किसी की जान ले लेगी।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर वह फिर से रोने लग पड़ी। उसको
रोता देख कर नर्स आ गई और कहने लगी-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिसेज बैन्ज</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे भावुक नहीं होना है... तेरी सेहत के लिए ख़तरनाक है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर नर्स बलदेव से बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौन है तू जो मरीज़ को रुला रहा
है </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">विज़टिंग टाइम तो दो बजे शुरू होगा</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू इतनी जल्दी कैसे अन्दर आ गया </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिस्टर</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं नीचे से इजाज़त लेकर आया हूँ।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह वार्ड मेरे अंडर है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कोई दूसरा इजाज़त नहीं दे सकता। उठ कर जा और दो बजे आना।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिस्टर</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्लीज़... मैं बहुत दूर से आया हूँ और जल्दी लौटना है। मैं
कुछ मिनट ही और बैठूँगा और वादा करता हूँ कि मरीज़ को काफ़ी हद तक ठीक करके जाऊँगा।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नर्स मुस्कराई और उसने कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर इसको रुलाना नहीं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">थैंक्यू सिस्टर।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नर्स चली गई। गुरां हँसने की कोशिश
करते हुए कहने लगी-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रुलाना तो इसकी हॉबी है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे रुलाये बग़ैर इसे चैन कहाँ आएगा !</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं गुरां</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसा न कह प्लीज़।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर आया क्यूँ नहीं </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने एक कारोबार शुरू कर लिया
है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसी में फंस गया।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किसका </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गैस के सिलेंडरों का जो घरों को
गरम करते हैं। पर तू बता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा ये बी.पी. कैसे बढ़ गया </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ भी पता नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पहले तो थोड़ा ही हाई था</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गोलियों से ठीक हो जाता था</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर गोलियों ने असर करना छोड़ दिया।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉक्टर क्या कहते हैं </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ नहीं। उन्हें भी समझ में नहीं
आ रहा कि इतना हाई क्यों है। यहाँ मुझे सिर्फ़ अब्जर्वेशन के लिए रखा है। कहते हैं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाई ब्लड प्रैशर दिल के लिए खतरनाक है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब गुरां बिल्कुल नार्मल हो गई
थी। वह उठकर बैठ गई। उसके चेहरे पर रंगत-सी आ गई थी। उसको देख नर्स आई और बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बस</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसी तरह रहा कर।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुरां ने बलदेव से कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक तो तू मिलने नहीं आता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं सोचती रहती हूँ कि ठीक ही हो</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूसरा तेरा भाई हर वक्त
घर में भूचाल उठाये रखता है और तीसरा</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शैरन अब तंग करने लग पड़ी
है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या कहती है मेरे बेटी </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुनेगा तो तू भी परेशान होगा।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर भी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बता तो सही।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">है पन्द्रह साल की और बातें करती है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बीस-बाईस साल की लड़की जैसी। कोई भी लड़का बुलाए</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसके साथ खिलखिलाकर बातें करने लगती है। दुकान में खड़ी कर दो तो लड़के ही चक्कर
लगाने से बाज नहीं आते। लड़कों के फोन पर फोन आने लगे थे। और तू तो अपने भाजी को जानता
ही है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुरां</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू ज्यादा सोचा न कर। देख
मेरी तरफ़</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं कोई चिन्ता नहीं करता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जैसी गुज़रती है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गुज़ारे जाता हूँ। नहीं तो मुझे ब्लड-प्रैशर हो जाए।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू तो सच में पत्थर हो गया है। तुझे मेरा भी फिक्र नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और किसी का तो क्या होगा। अगर तुझे मेरा रत्ती भर भी ध्यान होता तो अपना फोन नंबर
ही देकर जाता।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फोन नंबर और पता मैं तुझे देकर ही जाऊँगा।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने जेब में से एक कार्ड निकालकर उसे दे दिया।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस पर सबकुछ लिखा है। यह मैं ग्राहकों को दिया करता हूँ।
अब जो बात तू शैरन की कर रही है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तो यह टीन-एज है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसमें कई बदलाव आते ही रहते हैं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू ज़्यादा न घबरा। और जो भाजी वाली बात है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जैसा कि सतनाम कहता है कि अगर प्रेम चोपड़ा के साथ ब्याह करवाया है अब सब्र कर।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह कहकर बलदेव हँसने लगा और गुरां भी खुलकर हँसी। फिर
वे दोनों इधर-उधर की बातें करते रहे मानो पिछले सभी घाटे पूरे करने हों</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर बलदेव ने सिमरन के घर जाकर रातें बिताने वाली कोई बात नहीं बताई। इतना भर ही
बताया कि बेटियों से अब वह मिलता रहता है। दो बज रहे थे</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तब तक अजमेर और बच्चे भी आ गए। अजमेर बलदेव को देखकर खुश होते हुए बोला-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अपनी भरजाई को देखने आ गया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हम तो जैसे कुछ होते ही नहीं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं भाजी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ऐसा नहीं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शैरन उसको जफ्फी डालकर मिली और गिला करते हुए बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चाचा जी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वेयर यू बीन </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय वाज़ अराउंड।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू नेवर विज़िट अस</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नो फोन</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एंड आय हैवंट युअर फोन।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं बहुत बिजी था इसलिए।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर बलदेव ने एक कार्ड उसको भी दे दिया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर बलदेव हरविंदर को अपने बराबर खड़ा करता हुआ बोला-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शैरन तो अपनी मम्मी से भी लम्बी हो गई</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये भी हमारे से ऊपर जाएगी !</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तब तक सतनाम भी अपने परिवार के साथ आ पहुँचा। उसने बलदेव
को देखते हुए कहा- </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ओए</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू है अभी </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे क्या है </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने सोचा </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गाइड</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वाला साधू हो गया या फिर काले पानी जा घुसा है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे सभी हँसने लगे। सतनाम उससे इतने दिन न आने का कारण
पूछने लगा। बलदेव ने अपने बिजनेस के बारे में बताते हुए एक कार्ड उसको भी दे दिया।
गुरां बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने तो सोचा कि तुम सब मुझे मिलने आए हो</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर देखती हूँ कि तुम तो बलदेव को ही...।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जट्टिये</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरे बहाने </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यादों की बारात</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आई है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तभी एक नर्स आकर कहने लगी-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक समय में सिर्फ़ दो विज़िटर ही रुक सकते हैं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाकी सब बाहर जाओ।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव शाम तक उनके पास ही ठहर गया। अजमेर अभी अस्पताल
में ही था कि सतनाम और बलदेव हाईबरी में शिन्दे के पास आ गए। शिन्दा भी उसको आँखें
भरकर देखता रहा। बलदेव को उसकी सेहत अच्छी प्रतीत न हुई। उसने पूछा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे क्या हो गया भई </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे क्या होना है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अच्छा-भला हूँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और क्या।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा बोला।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर सतनाम कहने लगा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा बेचारा काम बहुत करता है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाजी को भी शिन्दों जैसों की ज़रूरत है। मुझे लेकर भी
तो यही परेशानी है कि मैं शिन्दा क्यूँ नहीं बनता।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर ये कुछ ज्यादा ही शिन्दा है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसकी तो मुझे भी अपने कारोबार में ज़रूरत है। भाजी से
बात करके मैं सर्दी-सर्दी इसको अपने साथ ले जाऊँगा।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न भाई</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह नहीं हो सकता। तेरा
भाजी तो इसको मेरे पास नहीं आने देता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ज़रूरत तो इसकी मुझे भी
है। और वहाँ मेरे पास काला गुड़ खाने को मिलता है इसे।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सतनाम के मन में एक बार तो आ गया था कि वह क्यों न सचमुच
ही शिन्दे को अपने संग अभी ले जाए। अगर वह बलदेव के साथ चला गया तो फिर शायद ही वह
उसके हाथ आए। शिन्दे ने कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बात ऐसी है भाई कि मेरा हाल तो दंगों में लाई औरत जैसा
है। जिसका दिल करता है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ दिनों के लिए ले जाता है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल तेरी पूछ तो है। पर यह जो तू शराबी-सा हो चला है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह खराब है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सतनाम ने कहा। फिर सतनाम शिन्दे की शराब की आदत के विषय
में बलदेव को बताने लग पड़ा। उसका मकसद था कि वह शिन्दे को अपने साथ ले जाने का विचार
त्याग दे।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब बलदेव गुरां से मिलने हर रोज़ आने लगा। अस्पताल के
बाद वह शिन्दे के पास आ जाता। उसे शराब छोड़ने की सलाहें देता हुआ कहता-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दे</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तेरी लाइफ़ है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये तो तेरे से काम लेने में कोई </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छूट नहीं देंने वाले।</span><span lang="ES">”</span><span lang="ES"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर तू ले चल अपने साथ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब तो तू भी बिजनेसमैन हो गया है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं ले तो जाऊँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर मेरा काम सीज़नल है। सीज़न के बाद तुझे तनख्वाह कैसे दूँगा। यहाँ पर तेरी रैगुलर
जॉब बनी हुई है। और फिर मेरा काम कुछ भारी है। फिर भी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भाजी से बात करके देखता हूँ।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा चुप हो जाता है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इन दिनों में शैरन उसके साथ और अधिक खुलकर बातें करने
लगी थी। उसने शैरन को संग लिया और गुरां के लिए सुन्दर-से फूल खरीदे और उसके सिरहाने
रख आए। फिर वे हर रोज़ ही एक साथ जाकर फूल लेकर आते। अजमेर शैरन को बलदेव के साथ इतनी
बातें करते देख खुश नहीं होता था</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अपितु दुखी होने लगता कि
लड़की पर उसका कोई बुरा प्रभाव न पड़ जाए।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन बलदेव गुरां के पास बैठा था कि कुछ बैड छोड़कर
एक विज़िटर औरत उसकी ओर देखे जा रही थी। बलदेव ने गौर से देखा, वह तो मैरी थी। अपने
बदले हुए हेयर-स्टाइल के कारण पहचानी नहीं जा रही थी। बलदेव बाहर गया तो मैरी भी उसके
पीछे बाहर निकल आई। बाहर आकर वे दोनों तपाक से मिले। मैरी ने पूछा -</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो बीमार औरत तेरी पत्नी है </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे भाई की पत्नी है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर तू मुझे देखकर मुँह क्यूँ घुमा लेता था। मैं तो तुझे
रोज़ देखती हूँ यहाँ।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सॉरी मैरी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं पहचान नहीं सका था।
तू तो एकदम बदल गई है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने सोचा कि शायद मेरे साथ अभी भी नाराज है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे कोई गुस्सा नहीं रहा
अब</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं ठीक हूँ। कैसे है तेरा पति और बेटा </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो बात बन नहीं सकी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">टैड को जल्दी लौटना पड़ गया था।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसकी गर्ल-फ्रैंड ने उसको वापस बुला लिया होगा। क्या
नाम था उसका</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लूना...। नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लूना से भी बड़ी मुश्किल यहाँ की पुलिस ने खड़ी कर दी थी। पता नहीं किसी ने यूँ ही
रिपोर्ट कर दी या कुछ और</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर पुलिस उसके पीछे लग
गई थी। तुझे नहीं पता होगा कि ये गौरी पुलिस हमारे आयरिश लोगों के साथ कैसा भेदभाव
वाला व्यवहार करती है। रोज़ ही बहाने से उसको घेर लेती थी। हार कर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह लौट ही गया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिच को भी साथ ही ले गया था।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू नहीं गई </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह चुड़ैल जो वहाँ है। मैंने
अब सबकुछ छोड़ दिया है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब ज़िन्दगी कैसी है </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं बार मेड की नौकरी करती हूँ एक पब में।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू तो टीचर थी </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर यहाँ भी नस्लवाद जीत
गया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे नौकरी नहीं मिली। कहते हैं कि मेरे उच्चारण में
फ़र्क़ है। कोई बहाना घड़कर मना कर देते हैं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एकाएक बलदेव के मन में आया कि यदि वह उसके साथ सीज़न लगवा
दे तो कैसा रहे। उसने मैरी को अपने कारोबार के बारे में बताया और कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आज शाम मेरे साथ चलना है बैटरसी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे घर।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी कुछ क्षण रुकी और फिर बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चल</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह मेरी जॉब इतनी पक्की
नहीं और खास भी नहीं है। अस्थाई सी है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी बातें करती हुई उसके साथ कार-पॉर्क तक आ गई। उसके
साथ कार में बैठ गई। बलदेव ने कार आगे बढ़ाई और हाईबरी पर आ गया। मैरी से कहने लगा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैरी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं भाई की दुकान में सन्देशा
दे आऊँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अभी आया।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शिन्दा टिल्ल पर खड़ा था। शैरन उसके साथ थी। बलदेव ने
शिन्दे से कहा-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं चलता हूँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे ज़रूरी काम पड़ गया
है। और फिर ठंड भी हो गई है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं बिजी हो जाऊँगा। अब
ज्यादा आना नहीं हो सकेगा।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव अपनी बात बता ही रहा था कि मैरी भी आ गई और बलदेव
से कहने लगी-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरी सिगरेटें खत्म हो गई थीं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसने सिगरेट की डिब्बी खरीदी और बोली-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं टॉयलेट जाना चाहती
हूँ।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ-हाँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्यों नहीं।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर बलदेव ने शैरन को इशारा किया कि टॉयलेट दिखा आए। शिन्दा झिझकते हुए आहिस्ता
से बोला-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो वो ही गौरी है।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं इसे कहकर आया था कि कार में बैठे।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डरता होगा कि मैं न देख लूँ</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब तो सारी दुनिया देखेगी...।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तब तक शैरन नीचे आ गई और पूछने लगी-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चाचा जी</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">युअर गर्ल-फ्रेंड </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं नहीं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय जस्ट नो हर</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जस्ट गिविंग हर लिफ्ट।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बट शी शेज़</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शी इज़ युअर गर्ल-फ्रेंड।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नो नो बेटे</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नथिंग लाइक दिस।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव के बात करते समय ही मैरी आ गई और वे दोनों उनको
बाई-बाई करते हुए चले गए।</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शाम-सी गुज़री तो अजमेर का फोन आ गया</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बोला-</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू इतने दिनों बाद आया
और आते ही गन्द </span><span lang="HI">फैलाने लग गया।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> इससे तो तू न ही आता। यह जो तू राख उड़ा रहा है</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाहर ही उड़ाये जाता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मेरे घर क्यों </span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?... </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तुझे क्या पता</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हमारे बच्चे तो पहले ही हमारे हाथों से बाहर हुए फिरते
हैं</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तू कौन सी एक्ज़ेंपल सैट कर गया। कोई शरम है कि नहीं
</span><span lang="ES" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: ES; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="ES"> </span>(<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span>…)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMVksiBP0anlFv4e0qeLzL5u_l1dZk01cQ6CMamnXSf3EoAqETql48U-bf9_McqzYF-KLdlWMUOIvUJjnSKzQN1KMOuABrTG2dX61k6NF70xw85YpNtZiOLGYAnYZiexMbC2Xrus4Um_hO/s1600/HAtwal+new.bmp" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMVksiBP0anlFv4e0qeLzL5u_l1dZk01cQ6CMamnXSf3EoAqETql48U-bf9_McqzYF-KLdlWMUOIvUJjnSKzQN1KMOuABrTG2dX61k6NF70xw85YpNtZiOLGYAnYZiexMbC2Xrus4Um_hO/s1600/HAtwal+new.bmp" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span> :<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i>67, <span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span>,<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span>, <span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span> : 020-85780393,07782-265726(<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span>)</i></span><o:p></o:p></div>
</div>
सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-84211383021404457772012-07-01T15:07:00.003+05:302012-07-01T15:07:45.592+05:30गवाक्ष – जुलाई 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjI1diegmnrekdL6RuUvbhccglPwLM6BnG2LQer6iRmgMlFF0NIvtQCBw1iRbtQWoQ0VdJlyRl-J8mYp_RvL69NkdpSHcC9LaI1fLhJIp14gCeIqIbS18HqRkE97SLu10M0ZgafIDkyUP1/s1600/429683_335073406533725_100000932058286_914599_1789161161_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjI1diegmnrekdL6RuUvbhccglPwLM6BnG2LQer6iRmgMlFF0NIvtQCBw1iRbtQWoQ0VdJlyRl-J8mYp_RvL69NkdpSHcC9LaI1fLhJIp14gCeIqIbS18HqRkE97SLu10M0ZgafIDkyUP1/s200/429683_335073406533725_100000932058286_914599_1789161161_n.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>), (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span>.<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना
कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन),
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण
जग्गी कुस्सा(लंदन), जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">), समीर लाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (टोरंटो, कनाडा) आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अड़तालीसवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आप पढ़ चुके हैं।<span lang="HI"> </span><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">0</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: #660000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बीबीसी हिन्दी सेवा के पूर्व प्रसारक और ब्रिटेन स्थित
हिन्दी साहित्यकार डॉक्टर गौतम सचदेव अब हमारे बीच नहीं रहे। </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गवाक्ष</span>’<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> के इस अंक में श्रद्धांजलि स्वरूप उनकी दो
ग़ज़लें प्रस्तुत हैं। साथ </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उनचासवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">ब्रिटेन</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> से</span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गौतम</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सचदेव</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ग़ज़लें</span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #351c75;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नाम</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गंगा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बदल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नदी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बदली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पाप</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धो</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सभी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बड़ी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गंदली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भूल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाओ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">थी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साफ़</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सुथरी</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सुनीरा</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शहरियों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पान</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीक</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उगली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहुत</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुर्दे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चुकी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मरघटों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सहेली</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रोज़</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गन्दी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नालियां</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीकर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इसे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मतली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">न</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धारा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">या</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तटों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गंदगी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">फर्क</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कोई</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अंग</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पहले</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ही</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गले</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कोढ़</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खुजली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पूजते</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">क्या</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ख़ाक</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डालते</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कचरा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नदी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span> <br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रहे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देवी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जिसे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पैरों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तले</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कुचली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पास</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शहरों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गुज़रते</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ही</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हमेशा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाती</span> <br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इस</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कदर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आबादियों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डरी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दहली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span> <br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रहकर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आदमी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रोग</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सब</span><span lang="AR-SA"> </span>'<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गौतम</span>' <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लगे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हैं</span> <br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">होश</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रहती</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">न</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भटकी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रास्ता</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पगली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #cc0000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ग़ैर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">को</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपना</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बनाकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कुछ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हमें</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आज़माकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बसाओगे</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">न</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आँखों</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हमें</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ज़रा</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बसाकर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ख़यालों</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बिताते</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सदा</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रात</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आँखों</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बिताकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुई</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आँखें</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ख़ुशी</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">किस</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लिए</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">फूल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शबनम</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उठाकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">राज़</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चेहरे</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रकट</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जायेगा</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छुपाने</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">को</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छुपाकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भले</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घुत</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुम्हें</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मरना</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पड़े</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आज</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">थोड़ा</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गुनगुनाकर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><br />
<br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ज़िंदगी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साथ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">क्या</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">क्या</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दफ़्न</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">है</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वक़्त</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पत्थर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हटाकर</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लो</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA">0</span><o:p></o:p></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDMpq1XAaM3xlOaTSOUjoybcV1eHo-zAySzd-LCt8iKrRhZHXcgWPzX0VxTlDKhNZX6ZX8l-nG_LnhZW7_VwWFlK6GvMdICTv2pPJNmqWknAR3XpPPvpmb_s8lf40GpMM_CVLjBqJyfjZB/s1600/GautamSachadev.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="177" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDMpq1XAaM3xlOaTSOUjoybcV1eHo-zAySzd-LCt8iKrRhZHXcgWPzX0VxTlDKhNZX6ZX8l-nG_LnhZW7_VwWFlK6GvMdICTv2pPJNmqWknAR3XpPPvpmb_s8lf40GpMM_CVLjBqJyfjZB/s200/GautamSachadev.png" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span></b><i style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जन्म</span></b><b> </b>: 8
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जून</span><span lang="AR-SA"> </span>1939 ,
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मंडी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वारबर्टन</span><span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पंजाब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वह</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भाग</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जो</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पाकिस्तान</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हैं</span><span lang="AR-SA">)</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शिक्षा</span></b><b><span lang="AR-SA"> :</span></b><b> </b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">एम</span><span lang="AR-SA">. </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ए</span><span lang="AR-SA">.</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पीएच</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डी</span><span lang="AR-SA">
(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिल्ली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विश्वविद्यालय</span><span lang="AR-SA">)</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;"><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कार्यक्षेत्र</span></b><b><span lang="AR-SA"> :</span></b><b> </b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बीबीसी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सेवा</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लंदन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA">
18 </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वर्षों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रसारक।</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिल्ली</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विश्वविद्यालय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA">
</span>21 <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वर्षों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अधिक</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समय</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तक</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साहित्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अध्यापन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शोध</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">निर्देशन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">किया।</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कुछ</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">केम्ब्रिज</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विश्वविद्यालय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साहित्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अध्यापन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">किया।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;"><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रकाशित</span></b><b><span lang="AR-SA"> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रचनाएँ</span></b><b><span lang="AR-SA"> :</span></b><b> </b><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">1</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सिन्दूर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कसौटी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समीक्षा</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पहली</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुस्तक</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">2</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गीत</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भरे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खिलौने</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बालगीत</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">3</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रेमचंद</span><span lang="AR-SA"> :
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शिल्प</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शोधप्रबंध</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">4</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अधर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुल</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कविता</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">5</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">एक</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आत्म</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समर्पण</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कविता</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">6</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बूँद</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बूँद</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आकाश</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ग़ज़ल</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गीत</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">7</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सच्चा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">झूठ</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">व्यंग्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">8</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साढ़े</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सात</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दर्जन</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पिंजरे</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">9</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अटका</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हुआ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पानी</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">10</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">त्रिवेणी</span>’<span lang="AR-SA">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ईश</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">केन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कठ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उपनिषदों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">काव्य</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रूपांतर</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">11</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूरज</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पंखुड़ियाँ</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कविता</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">12</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गद्यपथ</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दीप</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गद्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रचनाओं</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग्रह</span><span lang="AR-SA">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA">13</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नवयुग</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">व्याकरण</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सहलेखन</span><span lang="AR-SA">)</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">14</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गबन</span><span lang="AR-SA">:</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समीक्षा</span>’<span lang="AR-SA"> (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सहलेखन</span><span lang="AR-SA">)</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;"><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सम्मान</span></b><b><span lang="AR-SA"> :</span></b><b> </b><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">1</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तितली</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हरियाणा</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साहित्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अकादमी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ओर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुरस्कार।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">2</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गीतों</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भरे</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खिलौने</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भारत</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सरकार</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ओर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बालसाहित्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">राष्ट्रीय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुरस्कार।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">3</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भारत</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सरकार</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लंदन</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">स्थित</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उच्चायोग</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ओर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यू॰के॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उत्कृष्ट</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉ॰</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हरिवंशराय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बच्चन</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सम्मान।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">4</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अभिव्यक्ति</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इंटरनेट</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पत्रिका</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कथा</span><span lang="AR-SA">-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">महोत्सव</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">में</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जीरेवाला</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गुड़</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA">
5000/-</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रुपए</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">का</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुरस्कार।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">5</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कथा</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यू॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के॰</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संस्था</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ओर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साढ़े</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सात</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दर्जन</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पिंजरे</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पद्मानंद</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साहित्य</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सम्मान।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA">6</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बी॰बी॰सी॰</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वर्ल्ड</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सर्विस</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ओर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA"> </span>‘<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हमसे</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पूछिए</span>’ <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कार्यक्रम</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">की</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अन्तर्राष्ट्रीय</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रेडियो</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">निरन्तर</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उत्कृष्ट</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रस्तुति</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">के</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लिए</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विशेष</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुरस्कार।</span><span lang="AR-SA"> </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">एवं</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अन्य</span><span lang="AR-SA">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अनेक।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span style="color: blue;"><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">निधन</span></b><b><span lang="AR-SA"> :</span></b><b> </b><span lang="AR-SA">29 </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जून</span><span lang="AR-SA"> 2012</span></span></i><span style="font-size: 10.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
</div>सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com11tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-40201773182393507942012-07-01T14:57:00.000+05:302012-07-01T14:57:09.466+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 49)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQTxhX62S0UkH9zpmQiRydKxbQmw2PGMwMP_DJW-9TD0yJ_Sgw2RsWDU4hmFQd-80UIhyWNwB069x2_eNxiq-ae7leR0Y_fG37ZwPCdWK3PfjoX9fzrqRnRG5_NvX6gKCl6lkUv1F9h7X4/s1600/thanksgivingmyths.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQTxhX62S0UkH9zpmQiRydKxbQmw2PGMwMP_DJW-9TD0yJ_Sgw2RsWDU4hmFQd-80UIhyWNwB069x2_eNxiq-ae7leR0Y_fG37ZwPCdWK3PfjoX9fzrqRnRG5_NvX6gKCl6lkUv1F9h7X4/s320/thanksgivingmyths.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: x-large;">सवारी </span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: blue; font-size: large;">हरजीत अटवाल</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="color: #660000;">॥ चौवन ॥</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव ने अपने काम के
लिए दूसरी जगह </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">की तलाश प्रारंभ कर दी
थी, </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">जो कि ग्राहकों को सहजता-सुलभता से मिल सके। राह से
गुज़रते लोगों की निगाह में भी चढ़े। इस बार उसे एक काम </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कर्म</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चारी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">की भी तलाश करनी थी। वह सोचता था कि यदि कोई
ड्राइवर मिल जाए तो अधिक ठीक रहेगा। इस तरह वह स्वयं दिन भर यार्ड में रह सकेगा।
यार्ड को खोजने में एक दिक्कत यह थी कि इसे किसी दूसरे सेंट्र</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">गैस के एजेंट से एक
मील दूर होना चाहिए था। कई सप्ताह घूमते हुए उसने कई जगहें देखीं। अन्त में पार्क
रोड पर एक दुकान मिली, जिसके पिछवाड़े में यार्ड था। यह यार्ड उसके वर्तमान यार्ड
से कुछ छोटा था, पर ठिकाना बहुत बढ़िया था। कोने की दुकान होने के कारण वैन आसानी
से अन्दर जा सकती थी। बड़ी लॉरी अब वाले यार्ड की तरह अन्दर नहीं जा सकती थी।
परन्तु लोगों के ढूँढ़ने के लिए बहुत आसान थी। पार्क रोड पर एक ही परेड थी, इसलिए ग्राहक
शीघ्र समझ सकता था कि दुकान कहाँ पर है।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस दुकान की खराब बात यह थी कि यह किराये पर थी। आठ हज़ार सालाना किराया।
बिल्डिंग की हालत भी बहुत बढ़िया नहीं थी। दुकान के ऊपर फ्लैट था। फ्लैट में भी कुछ
काम होने वाला था। इसका फायदा यह था कि यह बग़ैर किसी पगड़ी के मिल रही थी। बलदेव ने
एजेंट से बात करके फ्री-होल्ड के सौदे के लिए बात चलाई। उसका विचार था कि वह अपना
फ्लैट बेचकर यह दुकान खरीद ले। यहाँ ऊपर ही रहेगा तो वक्त बहुत बच सकेगा। एजेंट ने
दुकान के मालिक से बात की। दुकान काफी समय से बन्द रहने के कारण मालिक भी ऊबा पड़ा
था। वह फ्री-होल्ड बेचने के लिए तैयार हो गया। उसने एक लाख और पचास हज़ार पौंड
मांगा। एक चालीस में बात तय हो गई। उसका फ्लैट एक लाख में बिक गया। साठ हज़ार पौंड
की उसकी मोर्टगेज़ थी और चालीस हज़ार नगद बीच में से निकला। उसके बैंक ने एक लाख
कर्ज़ा दे दिया। किस्त भी उतनी ही बनी जितना मालिक किराया मांग रहा था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुकान की चाबी मिल गई। जो पैसे उसके पास थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उनसे उसने यार्ड में फर्श डलवा लिया और फ्लैट को
रहने योग्य कर लिया। यहाँ एक ही मुश्किल थी कि यह जगह थेम्ज़ से हटकर थी। लेकिन अब
उसको अपना कारोबार थेम्ज़ से अधिक ज़रूरी लगने लगा था। और कभी जाना भी पड़े</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तो गाड़ी में करीब पाँच
मिनट ही लगते थे। पिछले पूरे सीज़न में वह शायद एक बार ही थेम्ज़ की ओर गया होगा।
काम में फँसे व्यक्ति को ऐसी बातें सूझती भी नहीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह अपने सारे सिलेंडर पुराने यार्ड में से उठा लाया। इस यार्ड को गेट वगैरह
लगवा कर पूरी तरह सुरक्षित कर लिया। अब उसको प्रतीक्षा थी तो सिर्फ़ सर्दियों की।
अभी अगस्त ही था। गरमी जारी थी। अक्तूबर तक ठंड होने की आस होती थी। अभी कु</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> देर उसके हाथ में फुर्सत थी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अपनी बेटियों से मिलने वह एक सप्ताह छोड़कर जाता। दोनों बेटियाँ अब उसके साथ
खुल गई थीं। जो भी उन्हें चाहिए होता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे खुद ही मांग कर ले लेतीं। वह दुबारा कार नहीं ले
पाया था। यदि कार इस्तेमाल करनी होती तो सिमरन की ले लेता। अपनी पिकअप वहाँ खड़ी
करता और कार ले आता। उसको कार की ज़रूरत सिर्फ़ बेटियों को लाने के समय ही पड़ती थी।
उसका कई बार दिल करता कि बेटियों को गुरां से मिला लाए। वह कितना खुश होगी उन्हें
देखकर। उसके भाई भी खुश होंगे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वह जा नहीं पाया। सिमरन ने कई बार गुरां का हाल पूछा। बलदेव को लगता कि
शायद वह व्यंग्य में पूछ रही है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव को थोड़ा हैरानी हुई थी जब उसने अपना कमरा देखा था। इस कमरे में वह और
सिमरन सोया करते थे। सिमरन के अनुसार बलदेव के चले जाने के बाद इस कमरे में कोई
नहीं सोया था। कमरे की सफ़ाई करके उसका सारा सामान वैसे ही अल्मारियों में रखा हुआ
था। एक टेप जो उसने शुरू-शुरू में खरीदी थी और वह छोटा-सा टेलीविज़न भी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जिसे वह बैडरूम के लिए
स्पेशल लेकर आया था। सिमरन ने बैड को झाड़कर बिछाया और बोली -</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तेरा ही बैड है। जब चाहे सो सकता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">घर की चाबी तो तेरे पास होगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव ने अपनी चाबियों को गुच्छा देखा। वाकई घर की चाबी उसके पास थी। सिमरन ने
ताले बदलवाए नहीं थे। अब भी घंटी बजाने की बजाय चाबी से ही दरवाज़ा खोलता था। घर
जाते उसे महसूस होने लगा था कि यह घर कानूनी तौर पर उसका अपना था और नैतिक तौर पर
भी। वह बेटियों को लेने जाता तो सिमरन उसको चाय और नाश्ता बना देती। कई बार सिमरन
भी उनके साथ ही चली जाती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बाहर घूमने या फिल्म आदि देखने। वापस बच्चियों को छोड़ने आता तो कई बार सिमरन
उसको खाने के लिए रोक लेती। वह दो पैग व्हिस्की के लेता और सिमरन वाइन का गिलास भर
लेती। बलदेव की ज्यादातर बातें बेटियों के संग ही होतीं। सिमरन के साथ वह
गिनी-चुनी बातें ही करता। एक दिन बलदेव एक पैग अधिक पी गया। सिमरन ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू ऑवर लिमिट है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गाड़ी चलाना ठीक नहीं। यहीं पड़ जा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवेरे चले जाना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव को भी लगा कि अब वह गाड़ी नहीं चला सकेगा। वहीं सोने के कारण एक पैग का
लालच उसने और कर लिया। सोते समय सिमरन उसको गुड-नाइट करने आई तो वह सिमरन की तरफ़
देखने लगा और कितनी ही देर तक देखता रहा। फिर उसने उसकी ओर हाथ बढ़ा दिया। सिमरन
उसका हाथ पकड़कर उसके पास आ गई। उसके ऊपर झुक गई। बलदेव ने उसका चेहरा अपने हाथों
में लिया और बहुत ध्यान से देखने लगा। मानो कुछ खोया हुआ ढूँढ़ रहा हो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसके बाद बलदेव वहाँ प्राय: ही रुक जाया करता। सिमरन उसके साथ आकर सो जाती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर जो एक दूरी उनके
मध्य बनी हुई थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह वैसे ही रहती। वो फासला उनके बीच से न हटता जैसे यह फासला उनके साथ ही सोता
और जागता हो। वह कितनी बार थीन पार्कों में भी गए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जहाँ तेज़-तेज़ रोलर स्केट्स दौड़ रहे होते। और भी
कितनी सारी राइड्स होतीं जो आदमी के जिस्म और मन को हिलाकर रख देतीं। इस तरह
हिलातीं कि आदमी अन्दर से खाली हो जाए और सब कुछ अन्दर से निकल जाने पर व्यक्ति
फिर से तरो-ताज़ा हो जाए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर बलदेव के साथ ऐसा कुछ घटित न हुआ। वो फ़ासला ज्यों-का-त्यों रहा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सितम्बर के महीने में ठंड की शुरूआत-सी हो गई थी। बरसात होती तो एकदम ठंड हो
जाती और गैस बिकने लगती। धूप निकलती तो गरमी हो जाती। काम रुक जाता। शनिवार उसका
अधिक बिजी हो जाता। उसने ग्रीनविच जाने का दिन इतवार का कर लिया था। शनिवार को कई
बार सिमरन ही उसके पास आ जाती। सिमरन बच्चियों को लेकर फुल्हम वाले फ्लैट में भी
जाया करती थी। अब सिमरन के लिए भी बलदेव के बग़ैर सप्ताहांत काटना कठिन प्रतीत होता
था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव को काम करने के लिए कोई कर्म</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चारी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> नहीं मिल रहा था। ड्राइवर तनख्वाह बहुत मांगते थे। उसको लिज़ जैसी कोई लड़की
चाहिए थी या फिर अन्य कोई व्यक्ति जिस पर भरोसा किया जा सके। इस वर्ष उसको अधिक
बिजनेस करने की उम्मीद थी क्योंकि उसकी दुकान का ठिकाना इस कारोबार के लिए बिल्कुल
सही था। गैस के रैप आदि आते तो तारीफ़ करने लगते। दुकान उसकी खाली ही पड़ी थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वहाँ उसने गैस के
एप्लाइंस रखने शुरू कर दिए। हीटर भी मंगवा लिए। पहले कोई हीटर का ग्राहक आता था तो
वापस कर देता था। इस साल वह नहीं करेगा। फिर इस वर्ष तो सेंट्रल गैस वाले इन
हीटरों पर स्पेशल ऑफर लगा रहे थे। उसका पूरा लाभ उठाना चाहिए था। उसने गैस की रेंज
भी बढ़ा ली थी। अब उसने कैपिंग गैस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फोर्क लिफ्ट गैस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रोपेन गैस भी रख ली थीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इन्हीं दिनों मोबाइल फोन निकले थे। उसने झिझकते-झिझकते ले ही लिया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्योंकि ये खरीदने में
मंहगे थे और प्रयोग में भी। इतने पैसे खर्च करके बातचीत फिर भी अच्छी तरह न सुनाई
देती थी। मोबाइल फोन का नाम सुनते ही उसके अन्दर एक हसरत-सी उठी और उसने मोटरोला
कम्पनी का फोन खरीद लिया।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जैरी स्टोन उसको बहुत कम मिला करता था। बलदेव को उसको मिलना होता तो स्पेशल
फुल्हम जाता। जैरी उसको देखकर बहुत खुश होता। वह प्रसन्न था कि बलदेव ने दुकान
खरीद ली थी हालांकि उसको बलदेव का इस इलाके में से चले जाने का दु:ख भी था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अक्तूबर भी आ गया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर ठंड न आई। सितम्बर में तो कुछ गैस बिकी ही होगी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर अक्तूबर में काम
ठंडा पड़ गया। सिमरन का फोन आता तो सबसे पहले वह उसके काम के विषय में पूछती। एक
दिन वह कहने लगी-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरा बर्थ-डे आ रहा है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कैसे सैलीब्रेट करना है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने तो कभी बादर ही नहीं किया</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बर्थ-डे तो बच्चों के होते हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरी बेटियाँ ही तेरा बर्थ-डे सैलीब्रेट करना चाहती हैं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उन्हें कहीं ले जाऊँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो तो सदा ही ले जाता है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इस बार आना</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उनके साथ मिलकर केक काटना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ठीक है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देखूँगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर प्रॉमिस नहीं कर सकता।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अपने बर्थ-डे वाले दिन वह ग्रीनविच चला गया। चलते हफ्ते का दिन होने के कारण
उसको सबकुछ कुछ अजीब लग रहा था। सड़कों पर ट्रैफिक भी अधिक था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह स्वयं भी छुट्टी के
मूड में नहीं था। घर पहुँचा तो ड्राईव-वे में फॉर्ड की नई-सी कार खड़ी थी। वह वहीं
का वहीं रुक गया यह सोचकर कि घर में कोई आया हुआ न हो। सिमरन की कार भी बराबर में
खड़ी थी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसका अर्थ सिमरन भी घर में ही होगी। वह पहले तो लौटने लगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर उसने सोचा कि यह
उसका अपना घर था</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यदि कोई आया भी होगा तो देखा जाएगा। वह अन्दर गया। लॉन्ज़ में जा कर इधर-उधर
देखने लगा। वहाँ सिमरन और बच्चों के सिवाय दूसरा कोई नहीं था। सिमरन ने पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">क्या बात है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह कार किसकी है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन ने एनेबल को इशारा किया और उसने बलदेव के हाथ में बर्थ-डे कार्ड और एक
अन्य लिफाफा थमा दिया। बलदेव ने कार्ड पढ़कर उनका धन्यवाद किया और फिर दूसरा लिफाफा
खोलने लगा और पूछा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह क्या है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> ''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चाबियाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरी कार की।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span>…)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
00<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdbfc9jBWbGZ-0wHGS8aC_P8vFcD2tWw7a4VZ7GSMXcuklbBgaYipXm_bkXNcFJaOC-c4P8G1w_SuF4MBajRr-eZpWKndq5qhR8bXf0hxtY23TDQr7ArZmgiR34QHCgtPd96omaLRkigwj/s1600/HAtwal+new.bmp" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdbfc9jBWbGZ-0wHGS8aC_P8vFcD2tWw7a4VZ7GSMXcuklbBgaYipXm_bkXNcFJaOC-c4P8G1w_SuF4MBajRr-eZpWKndq5qhR8bXf0hxtY23TDQr7ArZmgiR34QHCgtPd96omaLRkigwj/s1600/HAtwal+new.bmp" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span> :<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i>67, <span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span>,<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साउथाल</span>, <span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span> : 020-85780393,07782-265726(<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span>)</i></span><o:p></o:p></div>
</div>सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-3178857232392967712012-06-08T12:55:00.002+05:302012-06-08T12:55:29.369+05:30गवाक्ष – जून 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguwwjHrIGWtfeJtBMIWbibPoybRUEHUerwgRsp1LaV2GGQ0uewG9fNi2zhRA87OW-dmX6pfz7Wx1iowdYRKMaBGPkcuCIcIdT7mSJFYV1n2CsaHIcb9w2RfUdi9a-jVZ8LIGSNcNdgLa3z/s1600/Beautiful+Nature+%281%29.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguwwjHrIGWtfeJtBMIWbibPoybRUEHUerwgRsp1LaV2GGQ0uewG9fNi2zhRA87OW-dmX6pfz7Wx1iowdYRKMaBGPkcuCIcIdT7mSJFYV1n2CsaHIcb9w2RfUdi9a-jVZ8LIGSNcNdgLa3z/s200/Beautiful+Nature+%281%29.jpg" width="133" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #990000; text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal;"> </span><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">.</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार(अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">) और</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> डॉ. शैलजा सक्सेना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">(</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रं</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टो,कैनेडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सैंतालीसवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किस्त आपने पढ़ीं। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के जून 2012 अंक में
प्रस्तुत हैं </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">–<span lang="HI"> टोरंटो,
कनाडा </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हिंदी कवि-कथाकार समीर
लाल की दो ग़ज़लें तथा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अड़तालीसवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="color: blue; font-family: Mangal;">टोरंटो,
कनाडा से</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="color: red; font-size: large;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समीर
लाल की दो ग़ज़लें</span></span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">1</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाने
क्या बात है जो तुमसे बदल जाती है </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जिन्दगी
मौत के साये से निकल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">नब्ज
को छू के वो खुशहाल हुए जाते है </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सांस
तो रेत है हाथों से फिसल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख
तो आज के मौसम का नजारा क्या है </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ये
तबियत भी हमारी तो मचल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मुझको
तो चाँद दिखे या कि तुम्हारी सूरत </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिल
की हस्ती मेरी दोनों से बहल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कैसे
जीना है किसी को ये सिखाना कैसा </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वक्त
के साथ में हर सोच बदल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जब
भी होता है दीदार तेरा साहिल पर </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डूबी
कश्ती मेरी किस्मत की संभल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बात
करने का सलीका जो सिखाया हमको </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बात
ही बात में नई बात निकल जाती है</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दास्तां
प्यार की तुमको ही सुनाई है </span><span>‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समीर</span><span>’ </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दर्द
के देश में यह बन के गज़ल जाती है.</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">2</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लाखों
रावण गली गली हैं</span><span>,
</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इतने
राम कहाँ से लाऊं </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चीर
हरण जो रोक सकेगा </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वो
घनश्याम कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बापू-सा
जो पूजा जाये </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्यारा<span> </span>नाम कहाँ से लाऊँ</span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">श्रद्धा
से खुद शीश नवा दूँ </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब
वो धाम कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जो
सच कहने से बन जाये </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ऐसा
काम कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जीवन
की कड़वाहट हर ले </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मीठा
जाम कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मन
में जो उजियारा कर दे </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वैसा
दीप कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दिल
मेरा खुश होकर गाये </span><span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ऐसी
शाम कहाँ से लाऊँ </span><span>?</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">00</span><span></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg95KSINFjl2Uh0XBpOxOhZ4siwnfFuVqsBCMEx3nhfKkFJ4WOSP60nxt4qd52Ox4IEZ3rpAgzp5oPGw_DIuK8_H3K2bUPrLt0YzLclSFLRa5t-8j4JDU9QCk3VI0n8QNBtOOuKP82UDJTD/s1600/Sameer+Lal.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg95KSINFjl2Uh0XBpOxOhZ4siwnfFuVqsBCMEx3nhfKkFJ4WOSP60nxt4qd52Ox4IEZ3rpAgzp5oPGw_DIuK8_H3K2bUPrLt0YzLclSFLRa5t-8j4JDU9QCk3VI0n8QNBtOOuKP82UDJTD/s1600/Sameer+Lal.jpg" /></a></div>
<i style="color: red;"><span style="font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 9.0pt;"></span> </i><div class="MsoNormal" style="color: red; text-align: justify;">
<i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जन्म २९ जुलाई</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">१९६३ को रतलाम म.प्र. में। विश्वविद्यालय तक की शिक्षा
जबलपुर म.प्र से प्राप्त कर ४ साल बम्बई में रहे और चार्टड एकाउन्टेन्ट बन कर पुनः
जबलपुर में १९९९ तक प्रेक्टिस की. सन १९९९ से टोरंटो, कनाडा में निवास। कनाडा की
सबसे बड़ी बैक के लिए तकनीकी सलाहकार। इसके अतिरिक्त साहित्य के पठन और लेखन की ओर
रुझान है। सन् २००५ से नियमित लिख रहे हैं। कविता</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गज़ल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">व्यंग्य</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">लघु कथा आदि अनेकों विधाओं में दखल रखते हैं एवं कवि
सम्मेलनों के मंच का एक जाना पहचाना नाम हैं। भारत के अलावा कनाडा में टोरंटो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मांट्रियल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ऑटवा और
अमेरीका में बफेलो</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वाशिंग्टन और आस्टीन शहरों में मंच से कई
बार अपनी प्रस्तुति दे चुके हैं।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="color: red; text-align: justify;">
<i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सर्वाधिक
लोकप्रिय ब्लॉग</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> “</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">उड़नतश्तरी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">” </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इनका ब्लॉग
है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="color: red; text-align: justify;">
<i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुस्तकें :
काव्य संग्रह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> ‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बिखरे मोती</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’‘ </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वर्ष २००९
में एवं उपन्यासिका </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">देख लूँ तो चलूँ</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’ </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वर्ष २०११ में शिवना प्रकाशन</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सिहोर के
द्वारा प्रकाशित। अगला कथा संग्रह</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> ‘</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">द साईड मिरर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">’ (</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी कथाओं का
संग्रह) शीघ्र ही प्रकाशित होने वाला है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="color: red;">
<i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सम्मान: आपको सन २००६ में तरकश सम्मान</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सर्वश्रेष्ट उदीयमान ब्लॉगर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इन्डी ब्लॉगर सम्मान</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विश्व का
सर्वाधिक लोकप्रिय हिन्दी ब्लॉग</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वाशिंगटन हिन्दी समिति द्वारा साहित्य गौरव
सम्मान सन २००९ एवं अनेकों सम्मानों से नवाजा जा चुका है।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="color: red;">
<i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ईमेल </span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><a href="mailto:sameer.lal@gmail.com" target="_blank">sameer.lal@gmail.com</a></span></i></div>
</div>सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-61915675394411962422012-06-08T12:41:00.001+05:302012-06-08T12:41:54.733+05:30धारावाहिक पंजाबी उपन्यास(किस्त- 48)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvY5Xq6-003bjtANbW6SWJYSjOGp_xbV4LcB4WVPMeMYqUbLK4_xML46Hythrjz2x6rPPhKpu5x7GzyLL_BulmV4wIiouvSpW9MHY3ETIvRt-9FJTYwf3h1CiBhIRtpKq0uX0RzEqCIIZJ/s1600/205390_3839701463788_652332694_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvY5Xq6-003bjtANbW6SWJYSjOGp_xbV4LcB4WVPMeMYqUbLK4_xML46Hythrjz2x6rPPhKpu5x7GzyLL_BulmV4wIiouvSpW9MHY3ETIvRt-9FJTYwf3h1CiBhIRtpKq0uX0RzEqCIIZJ/s320/205390_3839701463788_652332694_n.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="color: red; font-size: x-large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सवारी </span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><br />
</span><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिंदी अनुवाद </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">: </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुभाष नीरव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">॥ तिरपन ॥</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="tab-stops: 171.0pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">डौमनिक जब अपनी पत्नी की कहानी सुना रहा था तो बलदेव सिमरन के बारे में सोचने
लग पड़ा। अब तक ली हारवे या जो भी उसका ब्वॉय-फ्रेंड होगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, <span lang="AR-SA">घर में आकर रहने लगा होगा। अब तो लड़कियों के लिए डैडी भी
शायद वही हो। यही सोचकर </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसको अपनी बेटियाँ -</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनैबल और शूगर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">- <span lang="AR-SA">याद आने लगीं। अब तो काफ़ी बड़ी हो चुकी होंगी। चार वर्ष
से अधिक का समय हो चला है उन्हें देखे हुए। पिछली बार सिमरन से उन्हीं की खातिर मिलने
गया था। सिमरन ने कहा था कि यदि निरन्तर ले जा सकता हो तभी ले कर जाना। उस समय तो उसके
पास खुद के रहने के लिए जगह नहीं थी। अब है और छोटा-सा बिजनेस भी है। उसने योजनाएँ
बनानी प्रारंभ कर दीं कि सिमरन को फोन करके दिन तय करे और लड़कियों को अपने फ्लैट में
ले आए। दिनभर उसके साथ खेले और शाम को छोड़ आए। रविवार का दिन हो। रविवार के दिन वह
अधिक व्यस्त नहीं होता था। अभी तो गर्मियाँ ही थी</span>, <span lang="AR-SA">कोई भी
दिन चल सकता था। कितना कुछ सोचते हुए उसने अपने आप को रोका कि जल्दबाजी नहीं करनी चाहिए</span>,
<span lang="AR-SA">इस बारे में अभी और सोचे।</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एक दिन बैठे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">बैठे उसके
मन में कुछ ऐसा आया कि उसने सिमरन को फोन घुमा दिया। वह हैरान था कि उसका नंबर अभी
तक उसको याद था। फिर उसको ख़याल आया कि यह सिमरन का ही नहीं</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उसका अपना नंबर भी तो था।
सिमरन ने उसकी आवाज़ एकदम पहचान ली और कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हैलो डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाऊ आर यू </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं ठीक हूँ। लड़कियाँ कैसी हैं </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वे भी ठीक हैं। अभी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">अभी सोई
हैं।</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं उनसे मिलना चाहता हूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अप टू यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने क्या कभी मना किया है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब तू रैगुलर मिलने के लिए रेडी है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अब मैं कुछ-कुछ सैटिल हूँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फ्लैट ले लिया है।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दैट्स बैटर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर तो तू इन्हें अपने पास ही रख। वहीं कोई इनका स्कूल ढूँढ़। मैं भी कु</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> देर रिलैक्स होकर देख लूँ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इतना बोझ मैं अभी नहीं उठा सकूँगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बट लैट्स सी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अप टू यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बता कब आना चाहता है। तब तक मैं इन्हें मैंटली तैयार कर सकूँ। नाउ दे डोंट रिमेंबर
यू एट ऑल। इसी वीक एंड पर आएगा </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अभी मेरे पास कार नहीं है। मे बी नेक्स्ट वीक।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कार तेरी किधर गई </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कार... कार मुझे </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड्</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू टू सम रीज़न बेचनी पड़ी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हाँ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जब मैं नहीं रही तो कार रखकर भी तुझे क्या करना था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं सिम</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दैट्स नॉट दा रीज़न... मुझे अपने बिजनेस के लिए पिकअप चाहिए थी और मेरे पास पैसे
नहीं थे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इसलिए आय हैव टू सैल।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नेवर माइंड... तुझे जब भी इन्हें लेने आना हो तो मुझे फोन कर देना।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इन्हें बता देना कि मेरा फोन आया था।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो मैं तभी बताऊँगी जब तू आएगा और आएगा भी रैगुलर</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो मैं उन्हें अपसेट
नहीं करना चाहती।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं आऊँगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इन्हें लेकर जाऊँगा डैफीनेटली... हर वीक लेकर जाया करूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तू रहता किधर है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं... फुल्हम में।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहाँ पर है </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">थेम्ज़ के किनारे ही।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे अपना एड्रेस और फोन नंबर लिखवा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन के साथ बात करके बलदेव को कुछ तसल्ली हुई और उसके अन्दर अजीब-सी बेचैनी भी
होने लगी और अगले दिन भी होती रही। उसने मन ही मन अनैबल और शूगर के चेहरे चित्रित करने
की कोशिश की। वह सोचने लगा कि दोनों लड़कियों के आने पर उसका फ्लैट कैसा लगेगा। वह उठकर
लिज़ वाला कमरा उनके लिए तैयार करने लगा। कुछ सप्ताह पहले लिज़ यहाँ से मूव हो गई थी।
वह सोच रहा था कि यदि लड़कियाँ उसके संग रच-बस गईं तो रात में भी रह सकती हैं। उसे यह
अच्छा लगेगा। ऐसी बातें सोचते हुए उसका दिन बीत गया। रात में उसके फोन की घंटी बजी।
उसे अधिक फोन नहीं आया करते थे। डौमनिक का ही आया करता था। कभी कभार शौन आस्ट्रेलिया
से कर देता। उसने रिसीवर उठाया। सिमरन का था। बलदेव ने सोचा कि उसने इतनी जल्दी क्यों
फोन कर लिया। उसे नंबर देना ही नहीं चाहिए था। पर फिर उसे इस तरह फोन का आना अच्छा
लगने लगा। सिमरन कह रही थी-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैंने आज इनसे बात की है। इनके मन में कुछ भी रजिस्टर नहीं हो रहा। मैं सजेशन दूँगी
कि पहले तू कुछ देर के लिए घर आ</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इनका फेथ जीत</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर ये तेरे साथ जाएँगीं। इट विल टेक टाइम।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर अभी कुछ समय के लिए पोस्टपोन कर देते हैं। और तब तक मैं कार भी ले लूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कार की तुझे तभी ज़रूरत पड़ेगी जब इन्हें तू बाहर लेकर जाएगा। अभी कुछ मीटिंग्स कर
पहले।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तो ठीक है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मैं सोचकर फोन करूँगा।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">फिर तू यहीं क्यों नहीं आ जाता</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">चाहे घंटे भर के लिए आ। यहाँ घर में बैठकर इनके साथ खेल।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मुझे सोचने के लिए टाइम चाहिए।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यह तेरा भी घर है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ये तेरी ही लड़कियाँ हैं। अगर तू कहेगा तो तेरे आने पर मैं घर से चली जाऊँगी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय विल सी।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अगले सप्ताह के अन्त में बलदेव ने अनैबल और शूगर से मिलने जाने की योजना बना ली।
उनके लिए तोहफ़े खरीदने लगा। उसकी समझ में नहीं आ रहा था कि क्या खरीदे। कभी किसी बच्चे
के लिए कुछ लिया ही नहीं था उसने। वह एक्सफॉर्ड स्ट्रीट चला गया। कभी कपड़े की दुकान
में जा घुसता और कभी खिलौनों की दुकान में। अन्त में उसने फैसला किया कि एक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">एक खिलौना और कुछ चॉकलेट ले जाए और बाकी
उन्हें संग लेकर उनकी मर्जी का खरीद कर दे।</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">शनिवार सवेरे दस बजे ग्रीनविच उसके घर के सामने पहुँच गया। बाहर से घर वैसा ही
था। पर्दे बदल लिए थे। दरवाज़ा भी नया लगवाया प्रतीत होता था। सिमरन ने दरवाज़ा खोला।
वह पहले जैसी ही लगती थी। बालों का स्टाइल अभी भी वही था। उसने पंजाबी सूट पहन रखा
था। बलदेव समझ गया कि उसके आने के कारण ही पहना होगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नहीं तो यह उसे पसन्द नहीं
था। सिमरन बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हैला डेव।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हैलो।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू लुक वैल।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू टू।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव उसके पीछे</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">-<span lang="HI">पीछे अन्दर
प्रवेश कर गया। अनैबल और शूगर लॉन्ज़ में थीं। बलदेव खड़ा होकर उनकी तरफ़ देखने लगा। वे
दोनों जैसे जुड़वा हों। सिमरन के कंधों तक पहुँच रही थीं। बलदेव उनकी तरफ़ बढ़ा कि बांहों
में ले ले</span></span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर वे दौड़कर सिमरन से लिपट गईं और </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">आँ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">खें फाड़ कर बलदेव की ओर देखती रहीं थीं। बलदेव ने कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">व्हट यू लुकिंग ऐट... आय एम योर डैड।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन ने उनसे कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जाओ बेटा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गो टू योर डैड।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पर दोनों लड़कियाँ वैसे ही खड़ी रहीं। बलदेव ने लाई हुई वस्तुओं वाला बैग सिमरन को
देते हुए कहा-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नेवर माइंड... स्लोली स्लोली विन्ज़ दा रेस।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">'' </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कहकर वह सैटी पर बैठ गया। उसने कमरे में निगाह घुमाकर
देखा। बहुत कुछ पहले जैसा ही था। सिमरन ने अनैबल के कान में कुछ कहा और वह आहिस्ता-आहिस्ता
चलकर बलदेव के पास आ गई। उसके पीछे-पीछे शूगर भी। वे बलदेव के साथ लगकर खड़ी हो गईं।
बलदेव ने उन्हें अपनी बांहों में ले लिया और कितनी ही देर तक अपने से सटाये रहा। फिर
उसके मुँह से निकला-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय एम सॉरी गर्ल्ज</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">आय एम टू लेट।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिमरन की आँखें भर आईं। वह बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">नो डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू आर नॉट लेट</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू आर इन टाइम</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दे नीड यू नाउ।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कुछ देर के लिए चुप-सी पसर गई। फिर लड़कियाँ बलदेव से अपने आप को छुड़ाकर दूर हटकर
खेलने लगीं। सिमरन ने बलदेव से उसके काम को लेकर प्रश्न करने आरंभ कर दिए। बाकी परिवार
का हालचाल भी पूछा। बलदेव ने भी सिमरन के माता-पिता की राज़ी-खुशी पूछी। सिमरन बलदेव
की ओर देखे जा रही थी। उसकी आँखों में अजीब टिमटिमाहट थी जैसे वे कुछ कहना चाह रही
हों। फिर सिमरन चाय बनाने के लिए उठ गई।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव वहाँ कई घंटे ठहरा। वह इकट्ठा ही समीप के एक शॉपिंग सेंटर भी गए। बलदेव ने
लड़कियों को बहुत कुछ खरीद कर दिया। जो चीज़ उन्हें पसन्द आती</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वह ले देता। शॉपिंग से
लौटने तक दोनों लड़कियाँ उसके साथ बातें भी करने लग पड़ी थीं।</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">बलदेव वहाँ से चलने लगा तो सिमरन बोली-</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>''</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वो रूम</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">तेरे कपड़े और अन्य सामान वैसे का वैसा पड़ा है</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देखना चाहेगा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">?''</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जारी</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">…)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-kJV9tHOyjTNzlMvHfVEcwvJfwJcehl_1nKsBosSSug8SYjnMEWYKOzrAWiIaQhVToOhasPLk17piAAe2CIgbRyqVjAO6EBKZYUeZp9A-Vn71EPry2n1kUGWlhZ-swcpkuLuNbd6pt1Zk/s1600/HAtwal+new.bmp" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-kJV9tHOyjTNzlMvHfVEcwvJfwJcehl_1nKsBosSSug8SYjnMEWYKOzrAWiIaQhVToOhasPLk17piAAe2CIgbRyqVjAO6EBKZYUeZp9A-Vn71EPry2n1kUGWlhZ-swcpkuLuNbd6pt1Zk/s1600/HAtwal+new.bmp" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="color: #990000; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #990000; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #990000; text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal;">लेखक</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">संपर्क</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> :</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #990000; text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">67, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हिल</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">साइड</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रोड</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="color: #990000; font-family: Mangal;">साउथाल</span><span style="color: #990000;">, </span><span lang="HI" style="color: #990000; font-family: Mangal;">मिडिलसेक्स, इंग्लैंड</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दूरभाष</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;"> : 020-85780393,07782-265726(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मोबाइल</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal;">)</span></div>
</div>सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3373418343297232067.post-68522630000406830982012-05-19T22:05:00.002+05:302012-05-19T22:05:31.679+05:30गवाक्ष – मई 2012<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgimO-_qK0GLlkgEjFJb-e8o1hGgCz2Hqmy8Nd2GrsaJwKeeOYVaBIGZ8JmmSkpwuz1GdNnNfOpHsXMJXIN-RZqtiPbtu39SrFVdsjhcLqNR0XQL-TSj5Izmfit1YFxJL8Za9xwH7mpdBhF/s1600/423312_1979760669276_1700966908_1031447_1793073868_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="131" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgimO-_qK0GLlkgEjFJb-e8o1hGgCz2Hqmy8Nd2GrsaJwKeeOYVaBIGZ8JmmSkpwuz1GdNnNfOpHsXMJXIN-RZqtiPbtu39SrFVdsjhcLqNR0XQL-TSj5Izmfit1YFxJL8Za9xwH7mpdBhF/s200/423312_1979760669276_1700966908_1031447_1793073868_n.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">जनवरी </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">2008 </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ब्लॉग </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">के माध्यम से हम हिन्दी ब्लॉग</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">प्रेमियों को विदेशों में रह रहे हिन्दी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पंजाबी के उन लेखकों</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">/</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कवियों की समकालीन
रचनाओं से रू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ब</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रू करवाने का प्रयास करते आ रहे हैं जो अपने वतन हिन्दुस्तान से कोसों दूर रहकर
अपने समय और समाज के यथार्थ को अपनी रचनाओं में रेखांकित कर रहे हैं। </span>“<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">गवाक्ष</span>”<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> में अब तक विशाल </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इटली</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, दिव्या माथुर </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, अनिल जनविजय </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मास्को</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">देवी नागरानी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">.)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तेजेन्द्र शर्मा</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रचना श्रीवास्तव</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">लंदन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">पूर्णिमा वर्मन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">दुबई</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, इला प्रसाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">भगत धवन</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चाँद शुक्ला </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डेनमार्क</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, वेद प्रकाश </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">वटुक</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">’(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">रेखा मैत्र </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू एस ए</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">, तनदीप तमन्ना (कनाडा), प्राण शर्मा (यू के),
सुखिन्दर (कनाडा), सुरजीत(कनाडा)</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डॉ सुधा धींगरा(अमेरिका),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">मिन्नी ग्रेवाल(कनाडा),
बलविंदर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चहल
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">न्यूजीलैंड), बलबीर कौर
संघेड़ा(कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शैल अग्रवाल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (इंग्लैंड), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धा जैन (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सिंगापुर)</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">डा</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="LTR"></span> सुखपाल(कनाडा),</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> प्रेम मान(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">यू</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">एस</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">ए</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span>.</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span dir="LTR"></span>),
(</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">स्व</span><span style="font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Arial;">) </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">इकबाल अर्पण,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सुश्री मीना </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">चोपड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (कनाडा), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> हरदीप कौर संधु(आस्ट्रेलिया), डा</span>.<span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भावना कुँअर(आस्ट्रेलिया), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">अनुपमा पाठक (स्वीडन), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">शिवचरण जग्गी कुस्सा(लंदन),
जसबीर माहल(कनाडा), मंजु मिश्रा (अमेरिका</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुखिंदर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कनाडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), देविंदर</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">कौर (</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यू
के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">), नीरू असीम(कैनेडा), इला
प्रसाद और </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">डा</span>.<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अनिल प्रभा कुमार</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> आदि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">की रचनाएं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">और पंजाबी कथाकार</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">उपन्यासकार हरजीत अटवाल के उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के हिंदी अनुवाद की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">छिआलीसवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">किस्त आपने पढ़ीं। </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">गवाक्ष</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> के मई 2012 अंक में
प्रस्तुत हैं </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">–<span lang="HI"> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टोरोंटो,कैनेडा से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉ. शैलजा सक्सेना की चार कविताएँ</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तथा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">हरजीत अटवाल के
धारावाहिक पंजाबी उपन्यास </span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;">सवारी</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> की </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सैंतालीसवीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Mangal;"> किस्त का हिंदी अनुवाद</span><span style="font-family: Mangal; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-hansi-font-family: Mangal;">…<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: blue;">टोरोंटो,कैनेडा से</span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: x-large;">डॉ. शैलजा सक्सेना की चार कविताएँ</span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: #134f5c; font-size: large;">जाने वाले</span></span><b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाने वाले </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तू गया तो ठीक</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर क्यों छोड़ गया चौराहे मेरे लिये</span>?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जब मैं</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चौराहों से राहों का पता पूछती हूँ</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तो चौराहे हँसते हैं बेशर्मी से</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और बेमतलब </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपने से आ मिलने वाली</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">गलियों से मेरी बेवकूफी की चुगली करते हैं।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाने वाले </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तू गया तो ठीक</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर आँखों में क्यों इतना पानी छोड़ गया</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कि मैं उसमें डूबने-डूबने को हो जाती हूँ</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और जब तेरी यादों से </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तिनके का सहारा माँगती हूँ तो</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वे तेरी बेवफाई के किस्से छेड़ </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और भी डुबोने लगती हैं मुझे।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाने वाले </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तू गया तो ठीक </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर तेरी याद क्यों दिये-सी जल जाती है</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जब जोड़ती हूँ मैं हाथ</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ईश्वर के सामने </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तेरे दिये घाव रिसने लगते हैं</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शिवलिंग पर चढ़्ते हुए जल से </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और मैं रखती जाती हूँ व्रत</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यह सोच कर </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कि मेरे व्रत सुधार देंगे तुझे</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कि तेरे पाँव मुडेंगे सुथरे हो कर</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घर की देहरी को… </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आ जा देख</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मेरे मन का ज्वार चढ़ने को है</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इससे पहले कि मेरे प्यार में कोई भाटा आये</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आ के मेरी आँखों की मछलियों को पकड़</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चौराहों के कान उमेठ कर</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कह दे कि ऐसे मुझे न सताये </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कह दे पानी से कि किनारे से ऊपर न उमड़े</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रोक दे चाँद को घटने-बढ़्ने से </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तेरे जैसा ही हर रोज़ बदलता है वह अपनी बातें</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और मेरे प्यार का पानी </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संग-संग जैसे चढ़ता- उतरता है।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जाने वाले</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तू गया तो ठीक</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर रात की चादर सिमटने को है</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सूरज के जलने से पहले</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">चाँद की राख बिखरने से पहले </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">आ जा</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और बंद गली की तरह</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब मेरी ज़िंदगी के पते पर</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अपना नाम लिखा जा।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: #660000; font-size: large;">युद्ध</span></span><b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खबरों में बराबर जारी है युद्ध</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">यहाँ गिरे बम</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वहाँ चलीं बँदूकें</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">इतने हुए घायल</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कितने ही चल बसे</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अखबारों के पन्नों में रहते हैं</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">रोते हुए बच्चे</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सिर पटकतीं औरतें</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहस करते राजनेता</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रदर्शन करते मानवतावादी</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सब को धौंसियाते बमधारी</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दुनिया डरी-सहमी कुछ देर</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घबरायी-चिल्लायी कुछ देर</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहुत बुरा हुआ…</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कह मातम में रही कुछ देर</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">फिर फ़िक्रों में रोटी-पानी की</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सहज हो आई</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बीच में पसरा था युद्ध जो</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हाशिए पर जा बसा</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पढ़ लिया</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हो गया </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">खबरों में अब भी</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बराबर जारी है युद्ध।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: blue; font-size: large;">मौन संबंध</span></span><b><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अकेलापन आया</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और बैठ गया पसर के </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मेरे और तुम्हारे बीच</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डाइनिंग टेबल पर</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी तुम्हारे बाल बिखेरता</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी मुझ पर आँख तरेरता</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अकेलापन करता रहा</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छेडछाड दोनों से</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और हम बैठे रहे </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संवादहीनता के बीच....</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कभी सोचा था क्या हमने</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कि संबंध ऐसे मौन हो जायेंगे।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
00<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"><span style="color: red; font-size: large;">अम्माँ </span></span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सुबह से शुरु हो जाती है अम्माँ की बुड-बुड…</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">महरी साफ नहीं करती बर्तन </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बस फैलाती है पानी</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पानी</span>,
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जिसकी बूँद-बूँद अनमोल है</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बाबा भरते हैं रोज़ सुबह चार बजे</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">घर के उठने से पहले…</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">महरी नहीं समझती</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">न समझता है कोई और</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जूठन लगे बर्तन पर</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कोई और नहीं बरसता </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बस बरसती है अम्माँ।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सुबह से शुरु हो जाती है अम्माँ की बुड-बुड…</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">झाडू वाली झाडती नहीं धूल</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">केवल झाडती है वक्त</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">दो-चार कागज़</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मोटा-मोटा कूडा
निकालती है</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">छोड जाती है ढेरों धूल</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जो किसकिसाती है पैरों में</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पैरों से बिस्तर तक</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और किसकिसाती हैं अम्मा की ज़ुबान</span>, <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अम्मा का दिल</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अम्मा की आँखें</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सोने सी चमकती गॄहस्थी को </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब यूँ किसकिसाते हुए देख कर…</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब कोई काम नहीं करता</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सिर्फ काम का नाटक
करता है।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बाबा की जी किसकिसाता है अखबार पढ कर</span>, <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समाचार सुन कर टी.वी. पर।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बहू-बच्चों का जी नहीं किसकिसाता</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वे जानते हैं </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अब वह ज़माना नहीं</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">ज़माना बदल गया है और वे भी इसी ज़माने के हिस्से हैं</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पर क्या करें</span>? <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बदलते नहीं बाबू जी</span>, <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">बदलती नहीं अम्माँ</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">किसकिसाता रहता है उनका जी</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">और सुबह से शुरू हो जाती है उनकी बुड-बुड</span>,<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">काम नहीं</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">काम करने के इस
नाटक पर।</span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
00<o:p></o:p></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOk7MeThFwc0UIrMCWgEnp_gUzayKQAUMcAExf3NSCek8PvROaum172KIzQHIXydq0rF3DvZPzs24YCK45McNTBBKfYX-goZLIZuQ5oTquM40q44zT83rMN_e3UtnK_UAkn68NbaU3Bd5N/s1600/Dr.Shailja+Saxena.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="197" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOk7MeThFwc0UIrMCWgEnp_gUzayKQAUMcAExf3NSCek8PvROaum172KIzQHIXydq0rF3DvZPzs24YCK45McNTBBKfYX-goZLIZuQ5oTquM40q44zT83rMN_e3UtnK_UAkn68NbaU3Bd5N/s200/Dr.Shailja+Saxena.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">डॉ. शैलजा सक्सेना</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">जन्म</span>
: <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">मथुरा (उ.प्र.) </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">शिक्षा</span>
: <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">एम.ए.</span>,<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;"> पी. एच.डी. </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">टोरोंटो में मानव संसाधन प्रबंधक के पद पर कार्यरत। </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">प्रकाशन</span> : <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सारिका</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पाँचजन्य</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">समाज कल्याण</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">तुलसी</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">वामा आदि अनेक पत्रिकाओं में कहानी</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कविताएँ तथा लेखों
का प्रकाशन। "अष्ठाक्षर" नाम के संग्रह में अन्य सात कवियों के साथ आठ
कविताओं का संकलन। विश्विद्यालय की कई पत्रिकाओं में लेख तथा संपादन कार्य। एक
कविता संकलन</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कहानी संग्रह शीघ्र ही प्रकाश्य। </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">पुरस्कार</span> : <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सरस्वती पुरस्कार
तथा मैथिलीशरण गुप्त पुरस्कार </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">विशेष</span>
: <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">अमेरिका में "हिन्दी</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">भारतीय इतिहास</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">संस्कृति</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">धर्म तथा
भाषा" पर कार्यशाला का संचालन किया तथा हिन्दी और भारतीय संस्कृति के अनेक
कार्यों में भाग लिया।</span>
"<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी साहित्य सभा</span>, <span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">कनाडा" की भूतपूर्व उपाध्यक्ष।</span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;">"<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">साहित्य
कुंज" में साहित्यिक परामर्श सहयोग।</span><span lang="AR-SA"> </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;">"<span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">हिन्दी राइटर्स
गिल्ड" की संस्थापक निदेश। </span><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #990000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal;">सम्पर्क</span> : </span></i><a href="http://compose.mail.yahoo.com/?To=shailjasaksena%40hotmail.com"><i><span style="color: #990000;">shailjasaksena@hotmail.co</span></i>m</a><o:p></o:p></div>
</div>
<div style="text-align: left;">
</div>
</div>सुभाष नीरवhttp://www.blogger.com/profile/03126575478140833321noreply@blogger.com7